Een nieuwe adresbeweging.
Aan het Nederlandsche volk.
Wanneer gij alles gedaan hebt wat gij vermocht, en gij slaagdet niet, waar is dan uw schuld?’ Deze vraag wordt gesteld in een boek van oude Indische wijsheid. En het antwoord moet luiden: ‘Dan is die schuld nergens.’
Hebt gij, Nederlanders, alles gedaan om steun te bieden aan uwe benarde broederen in Zuid-Afrika? Fier moogt gij antwoorden: ‘Zonen van ons volk stortten ginds hun bloed; wij, onze beste mannen en vrouwen, gaven zich met woord en daad. Nog meer deden wij.’
En toch nog iets kunt gij doen. Verneemt het en handelt.
In Frankrijk is een machtige beweging voor de Boeren ontstaan. Te Parijs is opgericht onder de bekwame leiding van den senator Pauliat het Comité pour l'Indépendance des Boers. Dagelijks groeit het in ledental en invloed aan. Naar Duitschland plantte de beweging zich over. Nederland is wel het laatste land, dat zich afzijdig mag houden.
Het Algemeen Nederlandsch Verbond ging reeds vóór. Het neemt de leiding op zich. In het laatst der vorige maand richtten de heeren dr. H.F. Jonkman, jhr. mr. J.E. Huydecoper van Maarsseveen en Nigtevecht, mr. C. de Wilde, te Utrecht, dr. H.J. Kiewiet de Jonge en Chr. F. Haje, te Dordrecht, een rondschrijven aan degenen die hun naam geleend hadden aan het beroep op de natiën, in de eerste helft van dit jaar met zooveel arbeid en inspanning ontworpen en voorbereid doch onvoltooid gebleven, doordat de onmisbare eenheid van handelen niet voor geheel Europa kon verkregen worden.
In genoemd rondschrijven worden deze onderteekenaars opgewekt tot een nieuwe, krachtige poging, nu in vereeniging met Frankrijk. Verreweg de meesten gaven hieraan met volkomen instemming gehoor en stonden hun naam af.
Voorloopig is noodig het vormen van comité's overal in den lande tot het verzamelen van handteekeningen op een kort en krachtig gesteld adres, van dezen inhoud b.v.:
‘Wij ondergeteekenden, Nederlanders, sluiten ons aan bij de nieuwe machtige vereeniging van de vrienden der Zuid-Afrikaansche republieken in Frankrijk en Duitschland in de verwachting, dat deze vereeniging zich weldra over geheel de beschaafde wereld uitstrekken en door haren zedelijken druk de Engelsche staatkunde beletten zal, een misdaad tegen recht en menschelijkheid ten einde toe te bedrijven.’
Voorwaarts landgenooten, nogmaals op voor Transvaal! Niet verflauwen, volhouden! Ziet niet laag neer op het verzamelen van handteekeningen, als hielpen die niets. Zij zeggen veel, zij helpen veel, als zij zijn het begin van daden.
Het perskantoor van het A.N.V. te Dordrecht, als orgaan der beweging in Nederland aangewezen, belast zich met het geven van alle gewenschte inlichtingen aan degenen, die comité's willen vormen. Het zal gaarne de door hen verkregen handteekeningen ontvangen. Natuurlijk zijn ook de handteekeningen onmiddellijk aan dit kantoor toegezonden, zeer welkom.