Neerlandia. Jaargang 4

Mededeelingen

Uit Havana:

Ofschoon Havana een der belangrijkste havens van geheel Middel- en Zuid-Amerika is en de reede alhier dikwijls wordt bezocht door vreemde oorlogschepen, is het ruim 17, zegge zeventien jaar geleden, dat het laatste Hollandsche oorlogsschip Havana heeft bezocht. Curaçao is slechts 3 à 4 dagen van hier verwijderd, en hoewel daar gewoonlijk een oorlogsschip is gestationeerd, schijnt het toch, dat men Havana ignoreert. In Februari waren hier 1 Fransch, 1 Noorsch, 2 Duitsche en 2 Amerikaansche oorlogsschepen; wanneer zal er hier ook eens een Nederlandsch oorlogsschip komen?

* _* *

N.R. Ct.

Van wege het N.-I. opperbestuur is aan de Hoofden van Gewestelijk Bestuur de volgende ambtsbrief verzonden:

‘In verband met de omstandigheid, dat vele Europeesche ambtenaren bij het binnenlandsch bestuur nalieten de beoefening der Nederlandsche Taal onder de inlandsche ambtenaren aan te moedigen en sommigen onder hen zelfs meenden te moeten weigeren zich met inlanders in die taal te onderhouden, werden de Hoofden van Gewestelijk Bestuur bij de dezerzijdsche circulaire van 10 September 1890, n^o. 2198, gewezen op het verlangen der regeering, dat de inlandsche hoofden en ambtenaren worden aangemoedigd zich in het Nederlandsch te blijven oefenen en wordt hen opgedragen in dien zin het noodige te verrichten en te doen verrichten.

De regeering betwijfelt of haar aldus nadrukkelijk te kennen gegeven verlangen door de betrokken ambtenaren wel steeds voldoende is in het oog gehouden. Zij zou het betreuren, indien dit het geval niet mocht zijn, en de Gouverneur-Generaal heeft daarin aanleiding gevonden mij op te dragen de bovenbedoelde aanschrijving bij U in herinnering te brengen en U te verzoeken voor de goede naleving daarvan nauwlettend zorg te willen dragen’.

Een dergelijk schrijven is van de N.-I. regeering reeds in 1890 uitgegaan, maar zonder vrucht. De tijden zijn voorbij, dat de regeeringseisch, in 1900 herhaald, weder stuit op stil verzet.

* _* *

Uit een schrijven van Mr. A. van Oven, secr. Hoofdbestuur A.N.V. Ned.-Indië, naar aanleiding van de inrichting dier groep:

‘Ik geloof, dat de uitslag van ons werk een deugdelijke fundeering zal zijn, in staat om een flink tropisch gebouw te dragen en dat we er per slot van rekening niet rouwig om zullen behoeven te wezen, dat aan die fundeering zooveel tijd, werk en gedachtenwisseling is besteed: het zijn niet de slechtste bouwmeesters, die vóór alles veel zorg aan de grondslagen besteden!’

[p. 40]

De Maart-aflevering van het Letterkundig Maandschrift onde edactie van den heer F.A.C. Ruysch (uitgave M. v.d. Boek, -Gravenhage) bevat een stukje, getiteld: Nederlandsch in Amerika.

De schrijver, de heer Van der Duyn, geeft daarin verslag van wat de Friesche Vereeniging Uetspaning troch Ynspaning ende rederijkerskamer Harmonie te Paterson, New Jersey, doen om de moedertaal in eere te houden. Door een liefdevolle beoefening van de tooneelspeelkunst stellen zij de vele Hollanders te Paterson schadeloos voor het gemis aan degelijke kunst.

Sprekend over het Friesch noemt de heer v.d. D. met eenigen trots schrijvers als Halbertsma, Hettema, Starter, Dijkstra, Japick, Salverda; kunstenaars als Alma Tadema en Pier Pander en wijst er zelfs op dat Rembrandt en Vondel hunne echtgenooten onder de Friesche Schoonen vonden.

* _* *

De Nederlandsche Emigratie-Maatschappij voor Transvaal en Oranje Vrijstaat, komt in een klein geschrift tot het besluit: 1^o. dat emigratie naar Transvaal en Oranje-Vrijstaat voor Nederlanders betere kansen oplevert dan voor andere; in Noord-Amerika hebben de Hollanders veelal met het Engelsch, in Zuid-Amerika met het Spaansch te kampen; 2^o. dat vooral het landbouwbedrijf maar ook vele ambachten en vakken kans van slagen hebben in de republieken; 3^o. dat vele Nederlanders willen verhuizen.

En verder: ‘Het is te bejammeren, dat de handel voor het leeuwendeel in Engelsche en Duitsche handen is, terwijl de meeste artikelen even zoo goed, zoo niet beter, uit Holland betrokkekunnen worden’.

* _* *

Sedert Januari zijn tot het Verbond toegetreden 723 nieuw leden, onder wie 59 beschermende en 3 begunstigers.