Verder nog: Voyages en Hollande; - Chemins de fer Hollandais; - Compagnie des Chemins de fer Hollandais - Hollandsche Spoorwegmaatschappij; - Agence de la Stoomvaartmaatschappij ‘Nederland’; - Amsterdam, Bruxelles, Gênes, Indes néerlandaises. - Billets de passage pour toutes destinations, enz., enz. Kortom, van al de opschriften is er niets Nederl., niets dan de namen der maatschappijen, waar de agent vertegenwoordiger van is.
In het bureel is er een loopjongen, die op den kraag van zijn buis drie gulden letters draagt: C.F.H. (Chemins de fer Holland.)
Een paar maanden geleden gelastte ik een persoon bij bewusten agent een brief te dragen om inlichtingen te vragen nopens een reis in Nederland. De brief was in 't Nederlandsch gesteld; de drager kende zeer weinig Fransch. Hij sprak dus Vl. met den bediende, die hem antwoord gaf in dezelfde taal, maar wat werd hem ter hand gesteld? Een antwoord geheel in 't Fransch; het schrijfpapier had een Fransch opschrift, de omslag evenzoo; het adres was in 't Fransch; bij den brief werd gevoegd een klein boekje Guide pour la Hollande geheel in 't Fransch!
Het ander bureel is dat der Nederlandsche Staatsspoorwegen, Berg van 't Hof. Daar is het met onze taal al niet beter gesteld. Op de twee groote vensterruiten is alleen in 't Fransch te lezen: Exploitation des Chemins de Fer de l'Etat néerlandais; - agent général; - service direct; - ouvert de... à...; - Compagnie de Navigation maritime. enz., enz.
Binnen ziet men, behalve eenige Nederlandsche gidsen en prijslijsten, platen voorstellende groote zeeschepen, met een Fransch onderschrift, inlichtingen van allen aard op kartonnen plakkaarten geschreven in 't Fransch, ja zelfs in 't Duitsch en 't Engelsch, maar niet in 't Nederl.!
Zooals men ziet, houden de agenten van Hollandsche spoorwegen hier te Brussel, Neerland's taal zeer weinig in eere. Meenen die Heeren dat Brussel in Frankrijk ligt?
Hoogachtend,
J.S.W.