Nederlandse historische bronnen 10

12
Thibaut aan Heilersich

Middelburg, 18 november 1649

Mijn Heer, Brenger deser is een van onse borgers¹¹³, een goed ende seer eerlijck man, welckers soontje oud twaelff jaeren, een ongeluck gehadt heeft, loopende schieten naer vogeltjes, soo hij niet beter en wist met een roer, dat noch niet geladen en was, ende is, tselve roer tegens sijn weten affgaende, soo ongeluckich geweest, dat hij een van onse borgers soontjes van gelijcke oude, getroffen heeft, sulx dat het daer van is overleden, hier over is desen man seer ontstelt, ende alhoewel de justitie tegens sijn soon niet can ageren vermits sijn jaeren, ende het notoir ongeluck, soo is echter niet gerust tot hij voor soo veel noot sij, hebbe geobtineert remis van Sijn Hoocheijt. Ick hebbe een schrick van te spreken voor vergieten van s'menschen bloet ende soude in eeuwicheijt onsen Helt niet willen raden remis te geven aen moetwillige booswichten, maer door dien hier alle suspitie van malitie wech is, selfs soo verre dat de vader vant verongeluckte kint, spreeckt voor dit arme kint, soo hebbe desen goeden man onbeswaert geweest aen Uedele te addresseren, siende dat hier door onsen vorst noch meer ende meer liefde wint, ende Uedele oock van desen man geholpen te hebben, in een saeck die van sich selven spreeckt, eeuwigen loff ontfangen sult.

Gisteren hebbe Uedele, als mede eergisteren largo geschreven. Heden voor den middach hebbe ick gesproken met onsen heer bailljouw Cauw, die ick sie dat door Sijn Hoocheijts hooge wijsheijt soo beleijt is, dat hij gecontendeerder thuijscompt, als wech gegaen is, roemt seer over den cordialen raet van Uedele ontfangen, hebbe vant mijne soo veel daer toe gedaen, dat sijn Edele strex¹¹⁴ naer Vlissingen

113 Blijkens het postscriptum een zekere Jansson.

114 ‘Strex’: dadelijk.

[p. 68]

is gegaen, met intentie de saeck soo te beleijden, dat de burgemeester Gijselingh in conformite van Sijn Hoocheijt goetvinden sal gecommitteert worden toecomende saterdach, al waert oock soo, dat hij tselve niet graech wilde aennemen. Ick bedanck mij seer, dat de saeck soo beleijt is, dat desen heer buijten suspicie is, dat ick hier inne ijets gedaen hebbe, gelijck ick dan betuijgt hebbe dat sijn E. geselschap mij aengenaemst soude geweest hebben, doch dat ick admirerende het Hoochwijs beleijt, ende de goede consideratien van Sijn Hoocheijt, mij daer onder gevangen gaff, geloovende dat Sijn Hooch gemelte Hoocheijt sijne Edele tot een beter tijt reserveerde, immers de saeck is tot onser aller genoegen bestiert, Godt de Heer wil maer de weerdige persoon van Sijn Hoocheijt langh in goede gesontheijt bewaeren, sullen wel een geluckige regeringe erlangen.

De voorss. heer verhaelde mij mede hoe fijntjes dat De Maecht¹¹⁵ herwaerts gesonden was, ick en twijffele niet off Cardon¹¹⁶ sal met gelijcken troost herwaerts comen; dheer voorss. verhaelde mij, uijt cracht van onse confidentie, de recommandatie van Sijn Hoocheijt tot aenneminge van den staet van oorloge, Stricklants refus¹¹⁷ ende diergelijcke dat wel gaen sal, ende onder andere verhaelde mij mede elders verstaen te hebben, dat de vrunden van de heeren Thienhoven ende Reijgersberch, die waerlijck benaemet sijn, souden geobtineert hebben van Sijn Hoocheijt, aen haer respective magistraeten voorspraeck van haere personen. Voor mij, ick sal altijts goet vinden tgene Sijn Hoocheijt gelieft goet te vinden, doch geloove dat dese luijden daer op stout geworden sijnde, haere magistraten sullen doen flaeuw worden, daer sij nu int goede couragieux sijn, ende blijft door dat middel ter collegie van de Gecommitteerde Raden als te voren, wij met ons beijden nieuw aencomende onmachtich sijnde, tegens vijff oude gerafineerde vogels de saeck op te haelen¹¹⁸. Ick hebbe tselve voor een praetje opgenomen, niet connende gelooven dat het Sijn Hoocheijt gelieven sal de saeck van dese luijden

115 Jasper de Maecht, burgemeester van Vlissingen, in 1644 benoemd tot Gecommitteerde Raad namens Vlissingen, verzocht in de vergadering van de Staten van Zeeland van 30 november 1649 ontslag, daartoe geprest door de magistraat van Vlissingen. In het archief Anhalt-Dessau berust ook een schrijven van de Vlissingse pensionaris Pieter de Vroe aan Heilersich over deze zaak. De Vroe zond Heilersich een brief van De Maecht aan de burgemeester Van Hecke en schreef daarover: ‘Uyt dese voorss. missive sal Uedele konnen sien wat een ortographicus consiliarius de stat van Vlissingen ghehadt, et ex ungue leonem nostrum, wij hebben hem somtijds naer de avont-schole gherenvoijeert, doch 't is quaet oude honden aen den bant te legghen’. Bedoelde brief is ook nog aanwezig en getuigt inderdaad niet van grote intelligentie. Staatsarchiv Oranienbaum, HAHS, Abt. Dessau, inv. nr. A 7b, nr. 122.

116 Johan Cardon, sinds 1631 raad van Vlissingen.

117 ‘Stricklants refus’: het weigeren van audiëntie aan Walter Strickland, gezant van het parlement van Engeland, door de Staten van Zeeland.

118 Thibaut was in oktober in plaats van Cornelis Tenijs tot Gecommitteerde Raad namens Middelburg benoemd, waarvan in de vergadering van de Staten van Zeeland van 30 november 1649 mededeling werd gedaan. De ‘vijf gerafineerde oude vogels’ waren: Johan de Knuyt, in 1631 benoemd tot vertegenwoordiger van de Eerste Edele; Lieven de Cocq, in 1625 afgevaardigd door Zierikzee; Mathijs van der Straten, in 1634 afgevaardigd door Goes; Hiëronymus van Tuyl van Serooskerke, heer van Tienhoven, in 1639 afgevaardigd door Tholen; David van Reigersberg, in 1645 afgevaardigd door Veere.

[p. 69]

aen te trecken, aen welke Sijn Hoocheijt geensins verobligeert is, ende van de welke hooggemelte Sijn Hoocheijt even veel quaets te wachten heeft, als voor desen van beijde, bij andere occasien claerlijck gethoont hebbe. Echter als hier inne waerheijt soude sijn, soude onder correctie wel noodich sijn, dat ick daer van verwitticht wierde, om de regenten van de respective steden wat te informeren, tcan wesen dat dese clementie Sijn Hoocheijt sal voordelich wesen, doch vreese dat de tijt hier het contrarie sal leeren, twelck ick niet en hope ende wil Godt bidden dat als het Sijn Hoocheijt wellicht sal goetvinden te herstellen, bij ons de crachte ende couragie mogt gevonden worden om tselve te doen.

Ick durve Uedele niet langer ophouden, sal derhalven eijndigende met onse aller seer dienstige gebiedenisse aen Uedele, ende soete bedtgenoot, blijven, Mijn Heer, Uedele oitmoedige ende dienstbereijde dienaer, Henrick Thibaut, 1649.

[P.S.]

Mr. Jansson wacht al met verlangen naer de geluckige uijr van sijn vertreck van hier, tgesicht van onsen heer maeckt mij couragieux alles te ondernemen. Ick bidde dat Uedele dienaer dese moge behandigen aende heer van Rhijnhuijsen.