Nederlandse historische bronnen 6

76
Den Haag, 10 september 1937

Voor ik over een paar uur naar Genève vertrek²⁵⁶, nog even een enkel woord om u te zeggen dat ik hedenmorgen een onderhoud had met Steenberghe, die mij

256 Handelingen Tweede Kamer 1937-1938, bijlage 2, hoofdstuk III.5. De Graeff vertrok als gedelegeerde naar de Volkenbondsvergadering in Genève.

[p. 146]

mededeelde dat zijne interventie via mr. Goseling bij Colijn²⁵⁷ geen resultaat had gehad, want dat Colijn aan Goseling had geschreven dat hij er niet over kon denken om mij opnieuw de portefeuille aan te bieden, nadat hij dit reeds drie keer (Colijn is de tel kwijt!) vergeefs had gedaan. En vijf minuten geleden kreeg ik een vertrouwelijk briefje van Patijn, mij meldende dat Colijn gezegd had dat hij met mij niet meer over de zaak kon of wilde spreken. Onder die omstandigheden heeft Patijn de portefeuille aanvaard. Hij treedt met 1 october op.

Steenberghe deelde mij nog mede dat zijn ambtgenooten en hij zeer teleurgesteld zijn over den loop van zaken en misschien nog meer over de houding van Colijn in deze, die zijn collega's tot op het laatste oogenblik in den waan had gelaten dat hij nog een poging bij mij zou doen, en inmiddels reeds bindende afspraken met Patijn had gemaakt. Vertrouwelijk voegde Steenberghe hieraan toe, dat de onderlinge verhoudingen in het kabinet niet prettig waren en Colijn's gezag daar zeer had ingeboet.

Ge weet hoe ik er over denk. Ik was bereid om weder op te treden, als Colijn een voor mij aannemelijke oplossing mij kon voorstellen. Nu hij dat niet kan of wil, leg ik er mij gaarne bij neer. In ieder geval geeft het mij een zekere rust dat de zaak nu definitief uit is. Als er eens een niet-politieke vacature in den Raad van State komt, zal ik mijn vinger opsteken. Verder sprak Steenberghe mij over het regeeringscommissariaat van de wereldtentoonstelling te New York in 1939. Daarover valt met mij te praten²⁵⁸. Ook word ik weer curator te Delft. Ik zoek nog een functie die mij vrij reizen per spoor verschaft. De harde banken derde klasse bevallen mij niet.

Wij zijn nu geheel op orde in ons nieuwe huis, dat dusver volkomen aan de verwachtingen beantwoordt. Als ge weer eens in de stad komt, houd ik mij aanbevolen u de woning te toonen. Maar vooreerst ben ik zeker wel voor drie weken afwezig naar Genève. Colijn blijft er maar vier dagen gelukkig. Het is niet zoo erg prettig de ‘bovenmeester’ naast je te hebben, als men vroeger zelf baas is geweest.

Ik moet nog afpakken en maak dus Schluss.

257 EZ, Collectie Steenberghe, dossier 2, brief van 20 augustus 1937. Deze brief van Goseling aan Steenberghe bevat de zin: ‘Geheel bevredigd ben ik wel niet, maar wij kunnen thans niets doen’ [voor De Graeff]. Steenberghe stemde daar op 25 augustus mee in.

258 ARA, Archief De Graeff, inv. nrs. 21-22; BZ, Archief directie economische zaken, dossier 241; EZ, Collectie Steenberghe, dossier 33. De Graeff werd inderdaad regeringscommissaris voor deze tentoonstelling. Hij hoopte - zo schreef hij op 21 december 1937 aan Van Limburg Stirum - dat deze functie hem ‘aangename bezigheid’ zou verschaffen, maar hij was daar niet zeker van: ‘Ik sta er zoo vreemd tegenover. Het kan zeer ondankbaar werk zijn en men is door den afstand zoo gehandicapt’.

[p. 147]

27 Tweede ministerie Colijn. Van links naar rechts P.J. Oud, H. P Marchant, J.A. de Wilde, J.R.H. van Schaik, jhr. A.C.D. de Graeff, H. Colijn, J.A. Kalff, T J. Verschuur en L.N. Deckers
Fotoalbum jhr. J. de Graeff