De Sint als postiljon d'amour
Johannes van Someren leefde van 1622 tot 1676. Hij studeerde in Leiden waar hij op 1 juni 1639 werd ingeschreven. Hij promoveerde in 1643 tot doctor in de Rechten. Na zijn promotie was hij advocaat in Den Haag en Dordrecht. Van Someren kreeg naam als rechtsgeleerde, talenkenner en dichter. Hij schreef een verzameling gedichten en adviezen, een historisch werk en een treurspel.
Van Someren is driemaal getrouwd: hij huwde Clara de Witt, Elisabeth Vervooren in 1648 en Maria de Vlaming van Odshoorn in 1661. Het werk waaruit onderstaand gedicht is getranscribeerd, heet Uyt-spanning der Vernuften, bestaende in Geestelijcke ende Wereltlijcke Poësie, gedrukt in 1660 in Nijmegen bij Nicolaes van Hervelt. Het werk is opgedragen aan Louise de Coligny, de vrouw van prins Frederik Hendrik. Van Someren heeft niet anders getracht ‘als de aerdigheyt, die by de oude Dicht-kunst gevonden wierde, by gedurige verandering van stof, den naekomeling te vertoonen, wel wetende, dat Hooghstatelijcke Personaatje, van alle het gene dat lang-teemig is, afkeerig zijn, ende dat geen onderhoudt aen geduchte Hoofden, aengenaem is, dan het gene met een door-dringende zin-rijpheyt is vermenght.’
Het eerste deel van de bundel bevat geestelijke stof. Vanaf het scheppingsverhaal, de ‘Werelt-bouwingh’, tot Jeremia worden hoogtepunten uit de bijbel weergegeven. Dit gedeelte is opgedragen aan Constantijn Huygens. Ook enkele puntdichten over kerkelijke feestdagen en gebruiken zijn opgenomen. Het eerste deel eindigt met een afscheid van Elisabeth Vervooren.
Het tweede deel bevat een thanatalogia, een lijkrede, en een groot aantal epitaphia. Onder de ‘mengel-rijmen’ bevinden zich lofdichten, overwinningsdichten, puntdichten, huwelijksdichten en liefdespoëzie.
Tenslotte het derde deel ‘waer in 't verganckelyck Vermaeck, Zeden-dichten en Vrienden-rijm’. Hierin staat een gedicht dat Johannes van Someren aan Elisabeth Vervooren zond als Sint Nicolaas geschenk. Johannes bemint Elisabeth en wenst zijn schoen bij haar te zetten. Maar meer nog dan een schoen, zou hij zijn hart aan haar willen schenken...
Auteursrechtelijk beschermd