| |
| |
| |
| |
VI.
Hoe Lanceloet dat dier verwan ende hone Walewein [verloeste ende hoe die coninc van Yrlant gevaen es].
Nu maect ons daventure cont,
Dat Lanceloet reet ter selver stont,
Doe hi van Waleweine sciet
Ter wegesceden, ende lette niet
3975[regelnummer]
Eer hi quam int woste lant,
Daert dat dier al hadde gescant.
Nu woende daer ene joncfrouwe binnen,
Die wide ende side dede bekinnen
Wie dat dier gedoden conde,
3980[regelnummer]
Dat sine soude nemen optie stonde
Men sach nie so sconen wijf,
Ende dat lant was hare algader.
Nu woende daer bi een verrader,
3985[regelnummer]
Een riddere diese minde sere,
Ende die wachte in allen kere
Na dat dier, oft ieman quame
Die hem daer sijn leven name,
Dat hi dien verraden mochte
3990[regelnummer]
Dat hijt metten live becochte,
Ende hi dan hemelijc dade verstaen
Dat hijt gedoet hadde, sonder waen.
Dus voer Lanceloet soe verre vort,
Dat hi es comen daer hi verhort
3995[regelnummer]
Heeft dat vresselike dier,
Dat in sine warande lach ongehier.
Lanceloet sach daer helme ende speren
Ende wapine (hi mocht hem ververen)
Van menegen riddere diet hadde doet;
4000[regelnummer]
Ende die bene, die daer lagen bloet,
Daert dat vleesch af hadde geten.
Tirst dat Lanceloet conde geweten
Waer dat dier te licgene plach,
Ginc hi darward dat hi mach;
4005[regelnummer]
Ende doen dat dier ward sijns geware,
Quam gevlogen in dier gebare
Oft die duvel hadde gewesen,
Ende aneverde Lancelote binnen desen.
| |
| |
En ontsach swaerd no spere,
4010[regelnummer]
Noch gene cracht, no gene were.
Ende Lanceloet opt dier stac,
Dat sijn spere ontwe brac,
Nochtan en quetstijt niet I scelle,
Noch en ginc hem inden velle.
4015[regelnummer]
Doe trac Lanceloet sijn sward
Ende sloech dat dier met groter vard;
Maer en scaedde hem niet een twint,
Ende scoet Lancelote daer omtrent
An die kele, ende scordene soe,
4020[regelnummer]
Dats Lanceloet ward harde onvroe,
Want hi trac hem den halsberch dore
Ende maecte hem ene grote score
Ende hi wondene mede daertoe.
4025[regelnummer]
Anderwerf scoet hi hem an,
Ende sloech op hem, maer het ne can
Hem een twint niet gederen.
Doe ginct op Lancelote soe geberen,
Ende scordene toten voten daer naer,
4030[regelnummer]
Ende gaf hem menege wonde daer,
Ende blies op hem sijn venijn.
En had gedaen een vingerlijn,
Dat Lanceloet hadde an sine hant,
Hi waer daer vanden venine thant
Doe quam dat dier gesprongen mede,
Gapende so wide oft met geninden
Lancelote soude altemale verslinden;
Ende Lanceloet wachtet daer ter stont,
4040[regelnummer]
Ende stac hem tsward inden mont,
Ende croet in toter herten toe.
Dat dier creet so vresselijc doe,
Datment horde wel twee milen.
Ende die verradere, die tier wilen
4045[regelnummer]
Al dese dinc hadde bespiet,
Doe hi den crete horde letti niet,
Ende reet vaste ter waranden ward;
Want hi horde wel an die gebard
Dat gene dier doet es bleven.
4050[regelnummer]
Doe hi daer quam van hire beneven
| |
| |
Lancelote sitten, die tien stonden
Verbant daer sine grote wonden,
Dier hi menege hadde ontfaen.
Die riddere begonsten te clagen saen,
4055[regelnummer]
Ende ginc bi hem ende seide daer naer
Dat hi hem sal verbinden daer
Die ondedege ridder ende fel
Quam tote bi Lanceloets side
4060[regelnummer]
Ende stal hem sijn sward ter selver tide,
Ende spranc van hem ende gingen slaen,
Ende wondene daer so, sonder waen,
Dat hi neder viel alse doet.
Doen dit sach die verradere groet
Ende liten licgen, ende ginc daer nare
Daer dat dier gelegen was,
Ende sloech hem af daer nadas
Den rechten voet, ende souden dragen
4070[regelnummer]
Der joncfrouwen daer ic af hebbe gewagen,
Die hi waende hier met winnen.
Ende her Walewein, die hierenbinnen
Soe verre was comen nu ter stede
Dat hi vernomen hadde die waerhede,
4075[regelnummer]
Dat Lanceloet dat dier hadde vonden,
Quam hem gevolget nu ter stonden
Rechte binnen diere waranden,
Daer die verradere altehanden
Lancelote hadde alsoe gewont
4080[regelnummer]
Ende den voet genomen nu ter stont,
Ende was op Innceloets ors geseten,
Dat Walewein wel kinde, die here vermeten.
Doen hijt den genen riden sach
Ende Lancelote, die gewont daer lach,
4085[regelnummer]
Reet hi vaste ten genen ward,
Ende heeft getrect sijn gode sward,
Ende seide: ‘Her mordere, gi blivet hier!
Gi hebt verslagen om dit dier
Minen geselle, dat sie ic wel.’
4090[regelnummer]
Die ondage riddere ende fel
Hadde gerne ontreden daer,
Maer Walewein was hem soe naer
| |
| |
Dat hi nine conde ontgaen,
Ende ginc daer op hem soe slaen,
4095[regelnummer]
Dattie ander moeste beiden.
Hi ginckene daer also bereiden
Dat hi bidden moeste genade.
Walewein ward doe also te rade,
Dat hine vor Lancelote wille bringen
4100[regelnummer]
Eer hine daer wilt laten verdingen.
Dus sijn si daer comen allebeide,
Ende Lanceloet, die vanden leide
Becomen was, vander ommachte,
Daer hi in gelegen hadde onsachte,
4105[regelnummer]
Ende hi Waleweine ward geware,
Riep hi over den mordenare,
Diene daer gemort heeft al bloet:
‘Live geselle, slatene doet!
4110[regelnummer]
Ic saels te saechter sterven, secgic u.’
Doe Lanceloet dese sprake seide
En was daer gene langer beide,
Walewein en sloech hem ave thoeft.
Doe ginc hi clagen, dies geloeft,
4115[regelnummer]
Sinen geselle, ende seide: ‘Here,
Mogedi genesen nembermere
Dat laet mi nu al hier verstaen
Ic sal u wel in staden staen.’
Lanceloet seide ende dede verstaen
4120[regelnummer]
Hoe hi den dire was ontstaen,
Ende hone na die verradere wonde.
‘Dat nemt mi meest mine gesonde;
Maer mochtic igeren te rasten wesen,
Mi donct ic soude wel genesen.’
4125[regelnummer]
Doe was Walewein harde blide,
Ende bant hem sine wonden tien tide,
Met selken crude die daer toe dochten,
Dat si niet bloden mochten;
Ende nam Lancelote ende setten op sijn part,
4130[regelnummer]
Ende keerden omme ten clusenare ward,
Soe si best conden mochten.
Si waren doe in diere gedochten,
Mochten si daer comen tier stont,
Datten Walewein soude maken gesont.
| |
| |
4135[regelnummer]
Dus reden si tot dier stonden
Dat si die cluse hebben vonden.
Niet lange sone sijn si daer comen,
Sine hebben Moriane vernomen
Ende Gariëtte ende Perchevale,
4140[regelnummer]
Die daer quamen nu ten male.
Doe was daer bliscap menechfout.
Die clusenare dede met gewout
Spise gereiden te sinen gasten.
Si daden Lancelote daer te rasten
4145[regelnummer]
Soe si best mochten ende conden:
Elc vertelde anderen tien stonden
Hoe sine dinge sijn vergaen;
Ende Moriaen dede oec verstaen
Van sinen vader sine saken.
4150[regelnummer]
Dien nacht waren met gemaken
Tes clusenaren, dat si u cont.
Des anderdages doe Lanceloet verstont
Hoet metter coninginnen es comen,
Al sout hem al die werelt vromen,
4155[regelnummer]
Hine ware daer langer bleven niet,
Noch om wonde no om verdriet;
Want hi seide hi ware genesen,
Ende hi wilde ember te stride wesen.
Dus moesten si riden ember doe,
4160[regelnummer]
Waest lief oft leet, smargens vroe.
Sine sparden doe genen dach.
Al ridende Walewein ten wonde sach.
Aldus redense al saechte vort,
Tessi niemare hebben verhort
4165[regelnummer]
Van harre vrowen der coninginnen,
Die was beseten in allen sinnen
Vanden coninc van Yrlant.
Hi hadde verwst ende verbrant
Soe vele, men mochs niet geweten;
4170[regelnummer]
Haer selven hadde hi beseten
In enen casteel daer hi lach voren.
Hi hadde in diren ede gesworen,
En gaf si haer niet op met minnen,
Ende mochti den casteel gewinnen,
4175[regelnummer]
Hine souder nieman speren,
Van allen diere binnen waren,
| |
| |
Te done soe groten lachter,
Men souder spreken omme hier achter;
Ende haer selven als te voren.
4180[regelnummer]
Dit hadde die coninc daer gesworen
Daermen coninc bi geloven sal,
Ende hen te doene sware scande.
Doe si quamen in Arturs lande,
4185[regelnummer]
Die heren daer ic af doe verstaen,
Sagense enen casteel, sonder waen,
Daer een water ombe liep,
Dat harde breet was ende diep:
Diene dede maken was wel bedocht.
4190[regelnummer]
Die casteel was wel gewrocht
Uten gronde van grauwen stene.
Die coninc Artur hadde borch negene
Daer hi hem op meer verliet,
Ende diene was noch verloren niet.
4195[regelnummer]
Maer en hadde niet langer dach
Tfolc datter binnen lach,
Dan sire bi dage ute varen;
Ende diemen daerna mochte bevaren,
Daer waren anders an gene genaden,
4200[regelnummer]
Men daetse siden oft braden:
Dit had die coninc daer gesworen,
Die sanderdages soude comen daer voren,
Ende die dlant hadde gesaect
An hem, ende godeloes gemaect
4205[regelnummer]
Ende menege weduwe ende wese.
Dlant was in groter vrese
Bider scaden, die si nu namen.
Doe sagen die heren, die daer quamen,
Dat volc vlien ende vluchten
4210[regelnummer]
Haer goet, alse die vruchten:
Het ginc met hen al uten spele.
Beide man, wijf ende kinder,
Die dat lant ruemden ginder.
4215[regelnummer]
Si dreven die beeste, si drogen tgoet,
Sulke gereden, sulc te voet:
Hen dochte sine mochten niet bet.
| |
| |
Enen man dien hi gemoette,
4220[regelnummer]
Ende dien hi hoveschelijc groette,
Om dat lant ende om niemare,
Ende wat daer den volke ware
Dat si daer dus sere vlien.
Die gode man antwerde mettien:
4225[regelnummer]
‘Si wanen hebben al verloren;
Die coninc sal hier comen voren
Te desen castele die hier staet:
Die liede en weten genen raet;
Si verlisen goet ende al.
4230[regelnummer]
Hier es gesciet groet ongeval:
Dordeel es over ons gegaen;
Die coninc Artur es gevaen,
Wine weten in wat staden.
Hi was belegen ende verraden
4235[regelnummer]
In een foreest daer hi voer jagen,
Daer waest dat wine achters sagen;
Ende die coninc van Yrlant
Saect al dit rike tsire hant:
4240[regelnummer]
Dat behouden wilt sijn leven,
Want hi heeft een crachtech here,
Ende onse volc es sonder were.
Wi sijn alle sonder geleide:
Her Walewein ende Lanceloet beide
4245[regelnummer]
Si sijn gevaren uten lande,
Dat es ons comen ter groter scande;
Wi sijn alle sonder toverlaet
Ende leitsman ende raet.’
Doen seide daertoe Moriaen:
4250[regelnummer]
‘In desen casteel die hier es gestaen
Es daer binnen ieman nu?’
Die gode man seide: ‘Ic sect u:
Daer sijn binnen ridders tiene,
(Haer doet staet hen wel tontsiene)
4255[regelnummer]
Ende soudire een groet getal.
Nu vruchten si dat ongeval
Dat hier achter dlant deert.
Si hadden den casteel wel verweerd,
Hi es so vast, dit naeste jaer;
4260[regelnummer]
Want si hebben binnen daer
Ende volcs gnoech ter were
| |
| |
Hen tonthoudene daer binnen;
Men mochtse lichte niet winnen
Alse lange alsi hebben spise;
Maer ember sout tenen inde comen.
Mi donct God wil ons verdomen.
Die coninc heeft so dire gesworen,
4270[regelnummer]
Al soudire .vij. jaer liegen voren,
Si hebben alle dlijf verloren
Die hire in vint als hire comt voren,
Die hem jegen hem vermeten;
Dit heeft hi hen laten weten;
4275[regelnummer]
Ende haer kindere en haer wijf,
Al mochten die verdingen dlijf,
Si selen nochtan moten darven
Hars goets ende harre arven.
Ende wine hopen gere baten;
4280[regelnummer]
Dus moetwi den casteel laten
Ende vlien ende laten staen.’
Doe seide her Walewein saen:
‘Live vrient, God lone u,
Dat gi ons hebt bericht nu.’
4285[regelnummer]
Doen dochte Waleweine dbeste
Dat si voren binnen der veste,
Die scone was ende herde vaste,
Ende si daer groetten die gaste
Ende die heren diere waren binnen,
Ende haer dinc ten besten laten gaen!
Die ridders waren daer wel ontfaen,
Want si kindense alle wale.
Daer was bliscap in die zale
4295[regelnummer]
Om Waleweine ende Lancelote.
Walewein vertelde onder die genote
Vanden goden riddere Moriaen,
Wat hi dor hem daer hadde gedaen,
Ende dat hi ware der bester een
4300[regelnummer]
Die den sonne nie besceen.
Dit dede Walewein daer verstaen.
Nu sprac vord her Moriaen:
‘Hets goet dat wi hier binnen duren,
Ende laet ons nu hier aventuren
| |
| |
4305[regelnummer]
Dor den coninc uwer alre here.
Het ware sonde ende onnere
Soudewi den casteel opgeven,
Wine souden eer aventuren onse leven
Ende wachten der aventuren bloet.’
4310[regelnummer]
Walewein volgets ende Lanceloet,
Ende seiden: ‘Die sinen here gebrect,
Hets recht datmens hem lachter sprect
Weder ende vort die werelt dure.
Waendi geniten der aventure,
4315[regelnummer]
Wi selen nu des geninden,
Ende God sal ons sine hulpe sinden,
Dat hopic, in corten dagen.
Wi mogen hier wel prijs bejagen
Ende den coninc onsen here
4320[regelnummer]
Behouden oec wel sine ere;
Oft God wilt, hi sal ontgaen.
Mijn herte seitmi ende min sin,
4325[regelnummer]
Wil selen prijs bejagen nu.’
Dus ginc hen ane, dat secgic u,
Her Walewein ende Moriaen;
Ende doen si sine word hadden verstaen,
Die gene die daer binnen waren
4330[regelnummer]
Ende en wech souden sijn gevaren,
Doen si bekinden der heren sin,
Sone was daer negeen ridder in
Noch oec soudier noch seriant,
Dat hi wilde gaen in hant,
4335[regelnummer]
Noch rumen die gode veste.
Moriaens raet dochte hen dbeste;
Ende omdat hi soe onsienlijc sceen,
Daer hi stont op sine been
Sceen hi dat hi een here al
4340[regelnummer]
Scoffiren soude, haddi geval.
Elc gaf daer sine sekerhede
Met hem te blivene daer ter stede
Ende den anderen niet te begevene
Dor te darvene vanden levene,
4345[regelnummer]
Si selen eer ander niemare horen.
Doen die ede waren gesworen
| |
| |
Ende die sekerheide gedaen,
Gingen si vaste sluten saen
Haer porten, ende daer binnen
4350[regelnummer]
Haer hulpe die si mochten gewinnen,
Ende daertoe alle die lijfnere
Jegen den coninc ende sijn here,
Die daer wel gehinde lach.
Eer hem verdonkerde die dach
4355[regelnummer]
Quam die coninc selve sere verbolgen,
Ende dede hem menegen ridder volgen,
Die behorden tsire maisniden,
Ende daertoe vele van anderen lieden,
Die harde werechtech waren,
4360[regelnummer]
Ende quamen vor den casteel gevaren.
Doe dede die coninc vragen
Den genen die daer binnen lagen
Oft si den casteel op wilden geven
Ende verdingen alle haer leven.
4365[regelnummer]
Doe antwerden die van binnen:
Sine liten hen niet winnen
Alse lange alsi mochten leven,
Noch haren rechten here begeven.
Doe swoer die coninc enen eet,
4370[regelnummer]
Sine gaven hen op gereet,
Hine lietse nembermer verdingen
Om al dat si mochten volbringen.
Maer sine haddens genen gere
Ende gereiden hen ter were.
4375[regelnummer]
Si souden bliven optie cantele,
Ende worpen ute ten castele
Ende dreven den coninc achter daer
Van dien castele opt velt,
4380[regelnummer]
Daer si slogen haer getelt.
Binnen dien ginc die nacht in hant;
Ende die daer comen waren int lant
Si slogen tenten ende paulione
Ende logierden in dat grone.
4385[regelnummer]
Alse dat die van binnen sagen
Ware dat leden si dien nacht,
Die coninc soude meerre cracht
| |
| |
Bejagen van ridders ende van lieden,
4390[regelnummer]
Ende een crachtech here ontbiden,
Ende beter es dat sijt nu aventuren
Ende riden daer buten den muren
Dan si meer worden verladen.
Hier af worden si scire beraden
Dit viseerde Lanceloet doe:
‘Wine mogen niet ontflien,
Wine dorven om gene hulpe sien,
Noch wine mogen rumen den casteel;
4400[regelnummer]
Bedi so eest bat onse vordeel.’
Dus waren si snachs inden casteel
Sonder spel ende enech riveel.
Si hilden hen te gadere vaste
Alse vrome liede ende gode gaste.
4405[regelnummer]
Si aten ende dronken dat hen bequam.
Ende talre irst dat men vernam
Daer ne was nieman die vaecte.
Si wilden grote dinc bestaen.
4410[regelnummer]
Si gingen hen alle wapinen saen,
Wat holpt dat ict maecte lanc?
Tirst dattie dach ontspranc
4415[regelnummer]
Si waren binnen wel gereden,
Ende hadden starke orsse bescreden
Ende wapine goet ter cure.
Si porden ute ter goder ure:
Si daden hen die porte ontsluten.
4420[regelnummer]
Dus voren die van binnen buten
Met algader harre crachte.
Die daer daden die sciltwachte
Si worden der andere geware
Ende voer hen ane met haerre scare,
4425[regelnummer]
Maer dat en besloet hen niet een bast.
Moriaens wapine waren so vast:
Hi dede doe die vorebetalge:
Hine gaver niet omme ene maelge
Dat hi den strijt daer began.
4430[regelnummer]
Men sach nie eertscen man
| |
| |
Slaen soe vreesselike slage.
Walewein, Perchevael ende Lanceloet
Slogen daer nu menegen doet,
4435[regelnummer]
Ende sijn tes conincs tente comen,
Ende hebben haer wapine genomen
Ende haer scilde ende hare speren
Eer si comen conden ter weren:
Sine wisten wat hen was gesciet.
4440[regelnummer]
Daer ne was gespaert niet.
Si slipen vaste in haren rinc,
Diere waren metten coninc;
Si begonden sere versagen
Doe si dandere gewapent sagen,
4445[regelnummer]
Diese bestonden met felre herte.
Daer dogede die menege smerte
Eer si geruemden dat velt.
Si vingen den coninc met gewelt:
Daer ne was nieman an sine side
Mochte hi ontragen sijn leven.
Die coninc moeste hem opgeven,
Daertoe dwangene die noet,
Anders hadden sine geslegen doet,
4455[regelnummer]
Ende sijn volc oec altemale.
Si vorden den coninc binnen der zale
Ende leidene in enen torre vast:
Sine hadden nie so liven gast
Noch daer si soe blidé af waren.
4460[regelnummer]
Die vanden velde mochte ontfaren
Hi achte lettel op dat hire brochte:
Daer mochte winnen wie dats rochte.
Alse die battalge was gedaen
Si hadden volcs vele gevaen
4465[regelnummer]
Ende den coninc van Yrlant:
Het was hen wel gegaen in hant.
Si haelden daer binnen dat hen dochte,
Dat daer menech dire becochte,
Diere noit gelt ave ne coes,
4470[regelnummer]
Ende nie en wiste ho hijt verloes:
Dat dede die anxt die si sagen
Van Moriaens groten slagen
Ende van Lanceloete ende van Waleweine
Ende van Perchevale, die opten pleine
| |
| |
4475[regelnummer]
Menegen brachten in anxte groet
Ende in vresen vander doet.
Si brachten binnen mure die gaste,
Ende sloten hare porten vaste,
Ende hingen doe ute hare scilde,
4480[regelnummer]
Alse volc dat hen weren wilde.
Doemen Waleweins teken bekinde
Ende Lanceloets banire hem gehinde,
Doe liep die niemare harde wide
Achter lande vanden stride.
4485[regelnummer]
Des conincs volc dat daer lach,
Si haddens herde swaer verdrach.
Tirst datment hen liet weten,
Die de coninginne hadden beseten,
Si trocken achter; ende al die gene
4490[regelnummer]
Die den coninc dienden gemene
Ende die met hem quamen inden lande
Duchten sere hare scande,
Ende vernamen an Waleweine die sake
Hoemen mochte die soene gemaken.
4495[regelnummer]
Walewein wils hem beraden daer.
Haer raet droech overeen daer naer,
Dat si den coninc Arture souden bringen
Daer vore ogen eer si verdingen
Mochten haren here den coninc:
4500[regelnummer]
‘Dan selewi hebben op dese dinc
Goden raet van allen saken
Daer men soene bi moge maken.’
Wat hulpt dat ict make lanc?
Si moesten Arture an haren danc
4505[regelnummer]
Halen ende bringen daer ter stede,
Ende haer here verdingen daer mede.
Doen die niemare liep int lant,
Dat gevaen die coninc van Yrlant
Ende Artur was bracht daer te gedinge,
4510[regelnummer]
Ward daer soe grote vergaderinge
Vanden Bertoenen, dat ter steden
Ende genomen dien van Yrlant,
Ende brachtene met gewapender hant
4515[regelnummer]
Inden casteel, ondancs hen allen.
Dus eest Arture scone gevallen,
Ende den coninc heeft gevaen
| |
| |
Die hem hadde gevaen te voren.
4520[regelnummer]
Nu seldi vanden coninc horen,
Van Yrlant, die daer gevaen lach.
Alse hi wiste ende alsi sach
Dattie coninc Artur was uut,
Ginc hi in hant al overluut
4525[regelnummer]
Ende boet scat ende oec have
In dien datmen hem orlof gave;
Ende oec te werdene sconincs man
Van al sinen lande vort an,
Ende te rumene Arturs rike
4530[regelnummer]
Met al sinen volke gemeinlike.
Dus moeste die coninc, die was gevaen,
Arture te sinen dienste staen
Van sulken rentsone alsi bespraken.
Van hen latic staen die saken.
4535[regelnummer]
Ende Artur was so blide daer of,
Ende wilde dat tsijns verteerden
Al die gene dies begeerden.
Daer quam menech tsinen hove;
4540[regelnummer]
Daer was nieman van sulken love,
Noch diet so wel hadde gedaen
Alse Perchevael dede ende Moriaen:
Den loen dies hen Artur boet
4545[regelnummer]
Walewein seide den coninc algader
Van Moriane ende sinen vader,
Ende die aventuren die hen gescieden
Teldi daer voer al die lieden.
Dies was hi daer sere besien.
4550[regelnummer]
Nu latic die tale hier van dien
Ende sal u tellen vorward saen
Hoe tsinen vader voer Moriaen,
Daer hi met sinen oem siec lach,
Dies ic u hier vore dede gewach.
|
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4006 Quam, J: Quamt.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4050 van, J: vant.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4090 ondage, J: ondadege.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4131 conden, J: comen.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4140 ten male, lees te male. Vs. 4150 waren met, J: waren si met. Vs. 4159 ember doe, lees embertoe. Vs. 4168 verwst, J: verwoest. Vs. 4175 speren, J: sparen.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4205 Ende menege, lees Menege.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4275 en lees ende. Vs. 4300 den, J: de.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4321 es aldus, J: es hi aldus. Vs. 4344 Dor, J: Dan dor.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4387 dien, J: die.
-
-
[tekstkritische noot]Vs. 4412 orscoren, beter: den orsen coren.
|