Mekka. Jaarboek voor lezers. Jaargang 1993

[p. 37]

1.3 Literaire prijzen 1992^*

Prijs der Nederlandse Letteren, f 30 000

Christine D'haen (Meulenhoff/Kritak, Athenaeum - Polak & Van Gennep, Querido), voor haar gehele oeuvre. ♦ Driejaarlijkse prijs van het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie, ter onderscheiding van een auteur van oorspronkelijk in het Nederlands geschreven werken.

* Dit overzicht bevat de belangrijkste literaire prijzen in Nederland en Vlaanderen en een selectie van de belangrijkste internationale literaire prijzen.

Toneelschrijfprijs, f 20 000

Suzanne van Lohuizen (Nederlands Theater Instituut). ♦ Jaarlijkse prijs van het Nederlands-Vlaamse Theaterfestival, beschikbaar gesteld door het ministerie van wvc en het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

Nederlandse prijzen

P.C. Hooftprijs - Staatsprijs voor Letterkunde, f 125 000

Anton Koolhaas (Van Oorschot), voor zijn gehele oeuvre. ♦ Beurtelings voor proza, poëzie en essay. 1992 voor proza. Een bedrag van f 75 000 van de P.C. Hooftstichting is voor de auteur, terwijl f 50 000, afkomstig van het ministerie van wvc, bestemd is voor (her)uitgaven, ter vergroting van de bekendheid van de auteur.

ako Literatuur Prijs, f 50 000

Margriet de Moor, Eerst grijs dan wit dan blauw (Contact). ♦ Nominaties: Nico Dros, Noorderburen (Van Oorschot); Eric de Kuyper, Grand Hotel Solitude (sun); Margriet de Moor, Eerst grijs dan wit dan blauw (Contact); Nelleke Noordervliet, Het oog van de engel (Meulenhoff), Jacq Vogelaar, De dood als meisje van acht (De Bezige Bij) en Joost Zwagerman, Vals licht (De Arbeiderspers).

Publieksprijs voor het Nederlandse Boek, f 15 000

Betty Mahmoody, In een sluier gevangen (m & P). ♦ Prijs van het Nederlandse lezerspubliek voor het beste boek, ingesteld door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (cpnb).

Gouden Strop, f 25 000

Chris Rippen, Playback (bzztôh). ♦ Nominaties: Martin Koomen, Geen pardon voor Portland (Van Gennep); Dirkje Kuik, De N.V. Dopiflex (De Arbeiderspers); Chris Rippen, Playback (bzztôh); Peter de Zwaan, Dietz (Het Spectrum). ♦ Prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek.

Prijzen van de gemeente Den Haag, ingesteld en uitgereikt door de Jan Campert Stichting

Constantijn Huygensprijs, f 10 000

Cees Nooteboom (De Arbeiderspers/Atlas), voor zijn gehele oeuvre.

F. Bordewijkprijs voor proza, f 5000 Jacq Vogelaar, De dood als meisje van acht (De Bezige Bij).

Jan Campertprijs voor poëzie, f 5000

Willem Jan Otten, Paviljoenen (Van Oorschot).

J. Greshoffprijs voor essays, f 5000

Charlotte Mutsaers, Kersebloed (Meulenhoff).

[p. 38]

Prijzen van de gemeente Amsterdam, uitgereikt door het Amsterdams Fonds voor de Kunst

Herman Gorterprijs voor poëzie, f 7000

Willem van Toorn, Eiland (Querido).

Multatuli-prijs voor proza, f 15 000

Dirk van Weelden, Mobilhome (De Bezige Bij).

Prijzen van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

Henriëtte de Beaufortprijs, f 3000

Helene Nolthenius, Een man uit het dal van Spoleto (Querido). ♦ Driejaarlijkse prijs voor een in de Nederlandse taal geschreven biografie of autobiografie.

Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs, f 5000

Marie Kessels, Boa (De Bezige Bij). ♦ Aanmoedigingsprijs voor nog niet gevestigde auteurs.

Libris Woutertje Pieterse Prijs, f 10 000

Toon Tellegen, Juffrouw Kachel (Querido).

Geertjan Lubberhuizenprijs 1991, f 10 000

Philip Markus, De weg naar Oude God (Nijgh & Van Ditmar). ♦ Prijs van de Marten Toonder Stichting voor literaire prozadebuten.

Gouden Ezelsoor, f 10 000

Connie Palmen, De wetten (Prometheus). ♦ Prijs van het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemers (kvgo) voor het debuut waarvan in 1991 de meeste exemplaren verkocht zijn.

Cees Buddingh' Prijs, f 2500

Anna Enquist, Soldatenliederen (De Arbeiderspers). ♦ Debuutprijs voor Nederlandse poëzie, jaarlijks uitgereikt op de slotavond van Poetry International.

Anton Wachterprijs, f 2000

Paul Verhuyck, De doodbieren (De Arbeiderspers). ♦ Tweejaarlijkse prijs, uitgereikt aan een literair debutant uit de afgelopen twee jaar.

Anna Blamanprijs, f 10 000

J.W. Oerlemans, Gedichten van vroeger en nu (Bert Bakker). ♦ Jaarlijkse prijs van het Anjerfonds, toegekend aan een auteur uit het Rijnmondgebied.

Frans Erensprijs, f 10 000

Gerrit Komrij (De Arbeiderspers). ♦ Driejaarlijkse prijs van de provincie Limburg.

Prijs Sjoerd Leiker Fonds, f 5000

F.B. Hotz (De Arbeiderspers), voor zijn gehele oeuvre. ♦ Driejaarlijkse prijs voor een auteur die ouder is dan vijftig jaar en proza of poëzie in boekvorm heeft gepubliceerd. Voor de eerste keer uitgereikt, en ingesteld door de weduwe van de in 1988 overleden auteur Sjoerd Leiker.

Prijzen van het Tollens Fonds

Tollensprijs, f 4000

Marten Toonder (De Bezige Bij), omdat hij de Nederlandse taal verrijkt heeft met vele uitdrukkingen die gemeengoed zijn geworden. ♦ Vijfjaarlijkse prijs van het oudste fonds voor letterkundigen (opgericht in 1851).

Jacobsonprijs, f 4000

Elisabeth Augustin (De Arbeiderspers), voor haar gehele oeuvre. ♦ Vijfjaarlijkse prijs.

Pierre Bayleprijs voor literatuurkritiek 1991, f 5000

Cyrille Offermans (De Bezige Bij). ♦ Jaarlijkse prijs van de Rotterdamse Kunststichting, afwisselend voor een criticus op het terrein van de architectuur, film, muziek, toneel, beeldende kunst, dans en literatuur.

[p. 39]

Martinus Nijhoffprijs, f 25 000 per winnaar

Helga van Beuningen voor haar vertalingen van modern Nederlands proza in het Duits.

W.L. Idema voor zijn vertalingen van klassieke Chinese poëzie in het Nederlands, met name voor Spiegel van de klassieke Chinese poëzie (Meulenhoff).

Audax Columnistenprijs, f 15 000

H.J.A. Hofland (De Bezige Bij/Bert Bakker) als columnist van nrc Handelsblad.

Gouden Ganzeveer,

Arthur Lehning, voor zijn uitzonderlijke bijdrage aan het Nederlands cultuurbezit. ♦ Jaarlijkse culturele prijs van de Koninklijke Nederlandse Uitgevers Bond (knub).

Vlaamse prijzen

ncr Literair, 400 000 bf Eriek Verpale, Alles in het klein (De Arbeiderspers). ♦ Nominaties: Frans Denissen, De thuisreis (Prometheus); Patricia de Martelaere, Littekens (Meulenhoff/Kritak); Koen Peeters, Bezoek onze kelders (Meulenhoff/Kritak); Boris Todoroff, Isis (Meulenhoff/Kritak); Eriek Verpale, Alles in het klein (De Arbeiderspers). ♦ Jaarlijkse Belgische prijs, beurtelings toegekend aan een Vlaamse en Waalse auteur.

Humo's Gouden Bladwijzer, 100 000 bf

Tom Lanoye, Kartonnen dozen (Prometheus). ♦ Trofee ter waarde van genoemd bedrag, toegekend aan de auteur van het boek dat de lezers kiezen uit de titels die in het voorbije jaar in Humo's Boekentoptien hebben gestaan.

Prijzen Provincie Antwerpen, 100 000 bf per winnaar

Ivo Michiels (De Bezige Bij), voor zijn gehele oeuvre.

Leonard Nolens, Stukken van mensen. Dagboek 1979-1982 (Querido), voor niet-beschouwend proza.

Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor poëzie, 200 000 bf

Leonard Nolens, Liefdes verklaringen (Querido).

Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor jeugdliteratuur, 200 000 bf

Ed Franck, Zomer Zeventien (Clavis).

Antoon Woutersprijs, 75 000 bf

Johan De Hert, Het literatuurbeleid in Vlaanderen van 1980 tot 1991. Feiten en argumenten.

Erik Luysterborg, Problematiek inzake de distributie en informatievoorziening in de Vlaamse Boekensector. ♦ Tweejaarlijkse prijs voor een studie over het Vlaamse boekenvak.

Prijs voor het leven geschreven, 150 000 bf

Eric Defoort, Al mijn illusies bloeien (Houtekiet). Biografie van Paul Pée. ♦ Non-fictieprijs voor de beste biografie, toegekend door de Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (vbvb), voor zowel Nederlandstalige werken als vertalingen.

John Flandersprijs, 50 000 bf

Daisy Verboven, Mama na Bana. ♦ Prijs voor kinderliteratuur, een initiatief van het Vlaamse tijschrift voor jeugdliteratuur Vlaamse Filmpjes, en vernoemd

[p. 40]

naar de schrijver die in de jaren dertig zo'n honderd verhalen schreef voor dit tijdschrift.

Prijs Tielt Boekenstad, 100 000 bf

Joris Denoo, Eén paar kinderen graag (Manteau).

Internationale prijzen

Nobelprijs voor literatuur, circa twee miljoen gulden

Derek Walcott (dichter, toneelschrijver en essayist uit Trinidad).

Prijzen van de Culturele Raad van de Europese Commissie, ingesteld op initiatief van de gezamenlijke Europese ministers van Cultuur

Europese vertaalprijs, 20 000 ecu (f 46 000)

Socrates Sapasaskis (Grieks vertaler) voor het overbrengen van Ulysses van James Joyce in het Grieks. ♦ Nederlandse nominatie: Anneke Brassinga voor Hermann Broch, De dood van Vergilius (Ambo).

Europese literatuurprijs, 20 000 ecu (f46 000)

Manuel Vázquez Montalban voor zijn roman Galindez (Seix Barral). ♦ Nederlandse nominatie: Willem Frederik Hermans, Au Pair (De Bezige Bij).

Oostenrijkse Staatsprijs voor Europese Literatuur, 250 000 schilling

Péter Nádas (Hongarije), voor zijn gehele oeuvre. Van Péter Nádas verscheen in Nederlandse vertaling bij Van Gennep Het einde van een familieroman.

Booker Prize (Verenigd Koninkrijk), £ 20 000

Michael Ondaatje, The English Patient (Bloomsbury) en Barry Unsworth, Sacred Hunger (Hamish Hamilton/Penguin). Ondaatjes boek verscheen in een Nederlandse vertaling onder de titel De Engelse patiënt (Bert Bakker). ♦ Nominaties: Christopher Hope, Serenity House (Macmillan); Patrick McCabe, The Butcher Boy (Picador); Ian McEwan, Black Dogs (Jonathan Cape); Michael Ondaatje, The English Patient (Bloomsbury); Michelle Roberts, Daughter of the House (Virago Press); Barry Unsworth, Sacred Hunger (Hamish Hamilton/Penguin).

Booker Prize (internationaal), $ 15 500 Mark Charitonov, Strokes of Fate, or Milasevich's Casket. ♦ Eerste editie van een internationale Booker Prize. Het in 1985 geschreven winnende boek van Charitonov, een Russische schrijver, verscheen pas in 1992 in een Russisch literair tijdschrift. Ruim de helft van Charitonovs oeuvre bleeft de afgelopen twintig jaar onuitgegeven.

Pulitzer Prize for Literary Fiction (Verenigde Staten)

Jane Smiley, A Thousand Acres (Knopf). In Nederlandse vertaling verschenen als De wetten van het land (Amber). ♦ Hors catégorie werd een prijs uitgereikt aan Art Spiegelman voor zijn stripboeken Maus (Andre Deutsch), waarvan de Nederlandse vertaling bij A.W. Bruna verscheen.

National Book Awards (Verenigde Staten), $ 10 000 elk

Fiction Award

Cormac MacCarthy, All the Pretty Horses.

Non Fiction Award

Paul Monette, Becoming a Man: Half a Life Story.

Poetry Award

Mary Oliver, New and Selected Poems.

[p. 41]

ncr Book Award (Verenigd Koninkrijk), £ 25 000

Jung Chang, Wild Swans (HarperCollins). In een Nederlandse vertaling verschenen als Wilde zwanen. Drie dochters van China (Amber).

Georg Büchnerpreis (Duitsland), 60 000 dm

George Tabori (Hongaars-Duitse) toneelschrijver, voor zijn gehele oeuvre. ♦ Prijs van de Duitse Academie voor Taal en Literatuur.

Friedenspreis des Deutschen Buchhandels, 25 000 dm

Amos Oz (Israëlisch schrijver), voor zijn werk in de Israëlische vredesbeweging ‘Vrede Nu’ en zijn strijd tegen ‘fanatisme, geweld en onverschilligheid’. Oz' werk verschijnt in Nederland bij Meulenhoff. ♦ Jaarlijkse prijs, uitgereikt tijdens de Frankfurter Buchmesse.

Prix Morand (Frankrijk), 300 000 ff

Philippe Sollers, voor zijn gehele oeuvre. ♦ Oeuvreprijs van de Académie Française.

Prix Goncourt (Frankrijk), 50 ff

Patrick Chamoiseau, Texaco (Gallimard).

Prix Renaudot (Frankrijk)

François Weyergans, La démence du boxeur (Grasset). ♦ Door literaire journalisten toegekende prijs als tegenhanger van de Prix Goncourt.

Prix Médicis (Frankrijk), 4500 ff

Michel Rio, Tlacuilo (Le Seuil).

Prix Femina (Frankrijk), 5000 ff

Anne-Marie Garat, Aden (Le Seuil). ♦ Vrouwelijke tegenhanger van de Prix Goncourt.

Prix Albert Camus (Frankrijk)

Rachid Mimouni, De la barbarie en général et de l'intégrisme en particulier (Belfond-Le Pré aux Clercs). In een Nederlandse vertaling verschenen als De bastaarden van de Profeet. De gevaren van het islamitisch fundamentalisme (Thoth).

Premio Strega (Italië)

Vincenzo Consolo, Retabel. Siciliaanse passies (Wereldbibliotheek).

Premio Cervantes (Spanje), ruim

f 200 000

Dulce Maria Loynaz (Cubaanse schrijfster en dichteres), voor haar gehele oeuvre.

Premio Planeta, circa f 900 000

Fernando Sánchez Dragón, voor diens manuscript De beproeving van het labyrint. ♦ Hoogst gedoteerde literaire prijs ter wereld, dit jaar door José Manuel Lara, oprichter van uitgeverij Planeta, nog verdubbeld.

Juan Rulfoprijs, $ 100 000

Juan José Arreola (Mexicaans schrijver). ♦ Prijs voor Caribische en Zuidamerikaanse literatuur.

Gerard Bonniers Lyrik Pris (Zweden), 150 000 kronen

Lars Lundkvist (Zweeds dichter), voor zijn gehele oeuvre. In Nederlandse vertaling verscheen Sprong naar de zon (Marsyas).