Mekka. Jaarboek voor lezers. Jaargang 1993

[p. 7]

Voorwoord

Dit boek is een overzichtsboek. Het is minder een leesboek dan een bladerboek. In die hoedanigheid wil het de lezer verstrooiing bieden. En het is de bedoeling dat er veel in gebladerd wordt. Een jaar lang als het goed is. Want boven alles heeft Mekka '93 gebruikswaarde als naslagwerk, om enthousiaste lezers een steun in de rug te bieden tijdens hun leesavonturen. Mekka '93 brengt het voorbije boekenjaar in kaart, biedt een prospectus voor het komende boekenjaar, informeert over de verschillende facetten van het boekenvak, en levert adressen en boekenlijsten.

Beschouwingen over literatuur en boekwezen zijn van vitaal belang. Maar het tijdsbestek van een jaar is er wellicht te kort voor. Contemplatie verdient een langere-termijnvisie. Vandaar dat Mekka zich zoveel mogelijk heeft willen bepalen tot feiten en cijfers. Voor achtergronden en ontwikkelingen of voor literair-historische overzichten kunnen lezers zich wenden tot uitgaven als Het literair klimaat (De Bezige Bij) of het twee jaar geleden verschenen dubbelnummer van het literaire tijdschrift Maatstaf, waarin de stand van zaken in de Nederlandse literatuur geboekstaafd is.

Het neemt niet weg dat Mekka zich in hoofdzaak richt op literaire fictie en non-fictie, tot die boeken die door klassieke lezers onder belletrie gerangschikt worden. Die beperking is ook ingegeven door economische motieven. Op een uitputtende manier het hele boekendomein bestrijken is binnen de marges van een uitgave als deze ondenkbaar. Daarom is aan de jeugdliteratuur en aan het genre van de spannende boeken slechts marginale aandacht besteed. Maar dat ze niet geheel en al uit het blikveld zijn verdwenen, impliceert al dat de grenzen tussen jeugdliteratuur en literatuur, tussen spannende boeken en belletrie vaag zijn. Voor zover ze er niet al zijn, dienen er soortgelijke jaarboeken voor jeugdboeken en spannende boeken te komen.

Een en ander ligt ook ten grondslag aan de manier waarop het jaaroverzicht (1.1) tot stand gekomen is. Zóveel op zichzelf staande en uiteenlopende feiten en ontwikkelingen, daarover valt geen zinnig samenvattend betoog te schrijven. Daarom is niet gestreefd naar een essay, maar naar een - nevenschikkend gepresenteerde - selectie van de belangrijkste boekgebeurtenissen uit het afgelopen jaar. De selectie is van mij, de informatie niet. Die wordt voor een belangrijk deel weergegeven door middel van citaten uit wat er in het afgelopen jaar door nieuwsmakers en opinievormers in de geschreven pers over genoemde kwesties is gezegd. Het jaaroverzicht - een sterk uitgebreide en meer op literatuur ge-

[p. 8]

richte versie van een artikel dat in het eerste nummer van Boekblad (jaargang 1993) gepubliceerd is - heeft kortom voornamelijk de vorm van een verslag. En daarvan is alleen op die plaatsen afgeweken waar ik het niet laten kon zulks te doen.

Als gevolg van de opzet van dit boek bevat hoofdstuk 3 (De vooruitblik) ook een selectie van literaire activiteiten, herdenkingen en jubilea, nieuwe boeken en radio-en tvprogramma's voor de maand januari. Door de verschijningsdatum van Mekka '93 lijken die gegevens als mosterd na de maaltijd te komen, maar omdat Mekka vooral een overzichtsboek wil zijn is ervoor gekozen om ze toch op te nemen. Voor degene die Mekka primair als programmagids hanteert zijn ze overbodig, voor degene die het als naslagwerk gebruikt zijn ze het niet. Voor die laatste is ook het achter in dit boek opgenomen register van persoonsnamen onmisbaar. Om begrijpelijke redenen is ervan afgezien hoofdstuk 4 (de adressen) te verwerken in het register. Dat hoofdstuk heeft op zichzelf immers al de gebruiksmogelijkheden van een register.

Een boekuitgave als deze kan niet verwezenlijkt worden zonder de bereidwilligheid van talloze personen uit het boekwezen, van schrijvers en uitgevers tot organisatoren en scribenten in de literaire journalistiek. Speciaal dank ik Ed van Eeden, Bart van Egeren, Marion Hoff, Marijke Friesendorp, Umtul Kiekens, Jacolien Kingmans, Josje Kraamer, Peter-Erik Neyssen, Joost Nijsen, Herm Pol, Fred Spek, Nans Spieksma, Karin Stals, Ria Turkenburg, Rudy Vanschoonbeek en Angelica Wendland voor hun bemoeienissen.

Peter Nijssen