Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Jaargang 16

[p. 32]

Signaleringen

Raadselverzen

Bij Uitgeverij Omnia Currunt zijn verschenen de Raadselverzen van Jacob Campo Weyerman. In deze uitgave zijn vijf gedichten opgenomen, die ieder een raadsel bevatten.

Het bijzondere van het boekje is dat de tekst door Klaas Koeman met de hand is gezet en is gedrukt op een oude degelpers. De pers staat opgesteld in het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. In de afgelopen maanden hebben vele bezoekers kunnen zien hoe het boekje op ambachtelijke wijze werd vervaardigd.

De oplage is beperkt tot 99 exemplaren. Het boekje is te bestellen door overmaking van f 22,50 (inclusief verzendkosten) op bankrekening 58.67.27.833, ten name van K. Koeman, Westerstraat 218, 1601 AR Enkhuizen, onder vermelding van ‘Raadselverzen’.

Jan Bruggeman.

Kesmes in Deventer

Een niet genoeg te waarderen tekst is de in 1708 verschenen, ook aan Weyerman bekende, Beschryvinge van het magtig Koningryk Krinkes Kesmes, van de Zwollenaar Smeeks, met zijn enorme opeenstapeling van denkbeelden uit de filosofieën van de Verlichting, het hermetisme, en wat al dan niet. Reden genoeg voor de classis van Zwolle om in 1709 te spreken van de ‘domme godloosheid’ in dit boek, en om in 1710 Smeeks te ondervragen. Daarbij vallen termen als ‘Godvergetenheid en Spinosisterije’ (zie de inleiding van de KLP-editie, p. 21-22).

Aangezien wij elk nieuw feit betreffende de receptie en bekendheid van deze tekst winst achten, vermelden wij het volgende. In een andere classis van Overijssel, die van Deventer, komt Krinke Kesmes één keer ter sprake. In de notulen van de classisvergadering van 9-10-11 april 1709 heet het, bij de behandeling van de artikelen 14 en 15: ‘Handelende van het Liecentieus boekdrukken, waar tegen bij deze vergaderinge gewaakt wordt; en waren aan dezelve daar van geen nieuwe staaltjes voorgekomen, als alleen van een zeeker ergerlijk boekje van Krinke Kesmes, van eenen Henrik Smeeks chirurgijn tot Zwolle.’ (GA Deventer, Acta classis in dato).

Verder komt Smeeks niet ter sprake; ook niet in de acta van de gereformeerde kerkeraad te Deventer zelf. Men liet het kennelijk aan Zwolle over om actie te nemen. Desondanks lijkt het, gezien deze Deventer reactie, interessant eens te bezien of de Krinke Kesmes op meer plaatsen in de Republiek van kerkelijke zijde de aandacht getrokken heeft.

André Hanou & Denise Snoodijk

Robinsonades in Groningen

De collectie imaginaire reisverhalen van de University of Michigan, Ann Arbor, en de collectie robinsonades van de Universiteitsbibliotheek Groningen, vormen de twee gemeenschappelijke tentoonstellingen die onlangs in beide steden zijn gehouden.

Ter gelegenheid van beide tentoonstellingen verscheen het rijk geïllustreerde boekje Robinson Crusoe in the old and new worlds (ed. T. Broos, J. Kingma en A. Bossers). Voor de uitgave zijn verantwoordelijk de Stichting Bibliographica Neerlandica in Den Haag, de Special Collections Library van de University of Michigan en de UB Groningen (ISBN 90-71313-42-5).

Het werk bevat een vijftal artikelen, o.a. over de verzamelaars die indertijd de grondslag legden voor de twee genoemde collecties en over de bronnen van Krinke Kesmes en Defoe's Robinson Crusoe.

M. van Vliet

Breukelen

De expeditievergadering van 1992 in Breukelen heeft zijn vruchten afgeworpen. Elders in dit nummer zijn artikelen opgenomen van A.A. Manten en J.W. Gunning van de Historische Kring Breukelen over Weyermans verblijf aldaar. Inmiddels is ook de voordracht die Gerardine Maréchal gehouden heeft, gepubliceerd in het Tijdschrift Historische Kring Breukelen, jaargang 7, nr. 4 (december 1992), pp. 218-226.

M. de Niet