Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 13

-10-

(70)

O∴ van Antwerpen, 24 d∴ 8^ste m∴ 5885

ADRES DER WERKPL..

M. SIMETH,

2, GROOTE-DOKSTRAAT,

Antwerpen.

Brieven te sturen aan:

A∴ _ ∴ LES ELEVES DE THEMIS

Hooggeachte Mejuffrouw,

In hare zitting van Vrijdag, 23 dezer, heeft onze loge⁽¹⁾, op voorstel van haren gewezen Meester, Br∴ Arthur Cornette⁽²⁾, met eenparige stemmen en bij toejuiching der aanwezige leden, aan de onderge-

(1) In Antwerpen werd er in 1804 een Franse loge gesticht ‘Les Amis du Commerce’. Uit die loge ontsproot de loge ‘Saint Jean d'Ecosse’ onder de specifiekere naam ‘Les Elèves de Thémis’ in 1806. Die werd opgericht in de moderne Schotse ritus. In 1813 werden de werkzaamheden van ‘Les Elèves de Thémis’ bemoeilijkt door enkele dissidente leden en de loge viel uiteindelijk 32 jaar stil. Tot in 1845 drie broeders de loge heropstartten. In 1869 werden bestuursleden verkozen die vernieuwing nastreefden en vanaf dan konden sociale vraagstukken zoals stakingsrecht aangekaart worden. In de geschiedenis van de loge ‘Les Elèves de Thémis’, Les Elèves de Thémis, Geschiedenis der A∴ W∴ Les Elèves de Thémis, [z.pl.] [z.d.], waarvan zich een getypte versie in het KADOC bevindt, wordt het banket vermeld, dat de loge in 1881 aan Virginie Loveling aangeboden had en de brief die ze gestuurd had om haar te feliciteren met Sophie: ‘In den loop van dit laatste maç∴ jaar [1881] bracht onze A∴ W∴ een diepgevoelde en welgemeende Hulde aan de zoo gunstig gekende Schrijfster Virginie Loveling. Een groot feestmaal had te dezer gelegenheid plaats in de feestzaal van onze Z∴ L∴ Les Amis du...., in de Meistraat, gezien wij, die sedert eenige jaren reeds verhuisd waren van de Sint Michielstraat, waar we niet lang bleven, naar de Groote Dokstraat, n^o 2, geen plaats hadden in ons eigen lokaal.... Het Banket werd bijgewoond door een 100 tal personen, waaronder een 60tal BBB∴; de andere aanwezigen waren dames. Door de lijst met de namen der aanzittenden te doorloopen, bemerken we, dat de BBB∴ Niklaas Cuperus, Ferd. Van der Taelen, Arthur Cornette, Jules Verspreeuwen, Jan Van Rijswijck, Julius de Geyter, om slechts deze te noemen, deel uitmaakten van onze Loge. Onze A∴ W∴ bood aan de begaafde feestelinge een Gouden Pen aan. Verschillende malen daarna nog hield onze Loge zich bezig met Virginie Loveling, zoo ook den In October 1885. Toen stuurden wij haar een brief van gelukwenschen en bewondering ter gelegenheid van het verschijnen van haar boek SOPHIE. Die Loveling-vereering kan ons reeds doen snappen, dat er te dien tijde een wind van Vlaamschgezindheid woei in onze Loge.’ (p. 113-114)

(2) Arthur Cornette had in de jaren 1882 en 1883 de loge ‘Les Elèves de Thémis’ voorgezeten. Van Arthur Cornette had Virginie Loveling eerder een brief ontvangen; zie brief 5. In 1888 scheurden zich 28 Broeders van ‘Les Elèves de Thémis’ af, waaronder Arthur Cornette en Hendrik Van den Bosch. Uit een samenvatting van hun stichtingsvergadering op de 16^e van de 12^e maand 5888 (= 16 februari 1889) blijkt dat ze te veel waarde hechtten aan de Vlaamse principes om zich bij een Franstalige loge aan te sluiten en ze besloten zelf een loge tot stand te brengen onder de naam ‘Marnix van Sint Aldegonde’. ‘Marnix van Sint Aldegonde’ wilde uitsluitend in het Nederlands werken en een rol spelen in de Vlaamse Beweging. Arthur Cornette werd de eerste Voorzittende Meester.

[p. 227]

teekenden den last opgedragen aan UEd hare hulde van bewondering en erkentelijkheid te bewijzen, naar aanleiding der verschijning van Uw laatste gewrocht ‘Sophie’. Terwijl wij bij dezen, deze vereerende taak volbrengen, zij het ons toegelaten UEd, te herinneren, Hooggeachte Mejuffrouw, dat onze loge reeds meer dan eens in de gelegenheid was, UEd, de gevoelens van oprechte waardering te betuigen, die èn uw zoo algemeen erkend talent èn het gebruik daarvan door UEd gemaakt ten bate der beginselen van verdraagzaam- en vrijzinnigheid, bij haar hebben opgewekt. Alzoo is onze loge er aan gewoon geraakt, UEd te beschouwen als deel uitmakende van het groot gezin, tot hetwelk al diegenen behooren 't zij ingewijden, 't zij oningewijden die in den strijd voor de waarheid en voor de vrijheid des gewetens, zich aan de zijde van het Licht en de Rede hebben geschaard. In dat leger, Mejuffrouw, staat gij mede in het voorste gelid. Waren uwe ‘Vlaamsche Gewesten’⁽³⁾ alreeds eene daad van mannenmoed, thans heeft uwe ‘Sophie’ de kroon op het eerste werk gesteld en eene nieuwe bijdrage geleverd tot de kennis van ons volk, van zijnen toestand, van zijne behoeften en zijne verzuchtingen.

Daarom zijn wij gelukkig, Hooggeachte Mejuffrouw, in uitvoering van het besluit onzer medebroeders, UEd, nogmaals te mogen zeggen hoezeer wij er UEd. dankbaar voor zijn, dat Uwe pen onze letteren opnieuw heeft verrijkt met een gewrocht, waarin men niet weet wat de meeste bewondering verdient: of de schoonheid, de soberheid en aangrijpende kracht der dramatische voorstelling, of de waarheid en treffende gelijkenis der door U geteekende toestanden, of de edele, wijsgeerige strekking en den breeden verlichten geest die elke bladzijde bezielen.

Wij sluiten met den wensch, dat gij ons nog menigmaal moget de gelegenheid verschaffen UEd. onzen dank en onze bewondering te betuigen.

Aanvaard, Mejuffrouw, de verzekering onzer bijzondere hoogachting.

Namens de Loge ‘Les Elèves de Thémis’

De Voorzittende Meester

H. Van Den Bosch⁽⁴⁾

Bij bevel

De Secretaris

(3) In Onze Vlaamsche Gewesten werd in 1877 bij Hoste uitgegeven onder het pseudoniem Walter. In 1882 verscheen de roman onder Virginie Lovelings eigen naam.

(4) Hendrik Van Den Bosch was de voorzitter van ‘Les Elèves de Thémis’ van 1884 tot 1886.

[p. 228]

Eug. Vander Linden⁽⁵⁾

Gestempeld door ons, Zegelbewaarder

Fl. Van Gulich⁽⁶⁾

(5) Over Eug. Vander Linden hebben we niets kunnen vinden in Les Elèves de Thémis, Geschiedenis der A∴ W∴ Les Elèves de Thémis, [z.pl.] [z.d.]. In de correspondentie vinden we verder nog twee brieven van Eug. Vander Linden; zie brieven 46 en 48.

(6) Ook Fl. Van Gulich kon niet worden geïdentificeerd.