Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 9

[p. 122]

31

UBG hs. 3426 D (61)

Arlon 31 mei 75.

Beminde grootmoeder en Tante,

Ik heb U gisteren geenen telegram gezonden, omdat de aankomst van eene blauwe enveloppe altijd iets verschrikkends heeft en dat gij mijne briefkaart bijna zoo rap zult ontvangen hebben als eenen telegram.

Mijn examen is zeer wel afgeloopen. De faculteit was zeer te vreden en de derde proef is maar eene solemneele parade. Ik hoop, dat Tante Virginie zal willen komen om ze bij te wonen, den zaturdag 19 juni, om 11 uur, in de Rotonde der Hoogeschool⁽¹⁾. Ik zal mijnen zwaluwenstaart, mijnen witten cravatte en mijne gele handschoenen moeten aantrekken, en, volgens de wet, zal ik binnengeleid worden tusschen den Rector der Hoogeschool en den Deken der Faculteit (Soupiart & Wouters)

Ik heb geenen tijd om U meer te schrijven. Ik heb nog veel te werken, maar nu is de vrees en de ongerustheid voorbij.

Bij mijne terugkomst vond ik hier eenige afdruksels van Heremans' Redevoering⁽²⁾ liggen, waarvoor ik Tante Rosalie bedank.

Ik vond hier ook de laatste aflevering der Patria Belgica die een artikel van M. Stecher behelst, getiteld: Littérature flamande contemporaine⁽³⁾. Ik schrijf er de volgende woorden van uit:

Na de opsomming van groots en kleine romanschrijvers sedert 1830, zegt hij:

‘Mais une oeuvre qui semble plus modeste, a tout récemment montré une veine nouvelle dans l'art des récits honnêtes & paisibles. Les Novellen sont l'oeuvre exquise des deux soeurs Loveling de Nevele (Rosalie et Virginie). Elles se sont presque de la même manière inspirées de la lecture de Klaus Groth⁽⁴⁾, de Cremer⁽⁵⁾, d'Auerbach⁽⁶⁾ & de Hildebrand (Beets)⁽⁷⁾. Du moins, en reproduisent-elles, avec une égale délicatesse, les sentiments profonds, la piété sensée, la morale affectueuse, et la juste observation des petits détails caractéristiques de la vie populaire.’ t. III p. 547.

(1) Paul Fredericq zal op 19 juni 1875 inderdaad een openbare les geven, als eindproef voor het behalen van het speciaal doctoraat in de geschiedkundige wetenschappen. De titel van zijn (eerder voorgelegde) verhandeling luidde: Essai sur le rôle politique des ducs de Bourgogne dans les Pays-Bas; zie H. van Werveke, ‘Paul Fredericq’, in Liber Memorialis 1913-1960 van de R.U.G., deel I, Gent, 1960, p. 29-37. Rector van de Gentse universiteit was op dat moment F.J.D. Soupart van de faculteit Geneeskunde; decaan van de Letterenfaculteit was J. Fuerison, hoogleraar in de Geschiedenis van de Franse letterkunde. P.J. Wouters, hoogleraar in de Geschiedenis der middeleeuwen was secretaris van de Faculteit; gegevens uit de Gentsche Studenten-almanak... 't Zal wel gaan, 18e jg. (1874), p. 25-26.

(2) J.F.J. Heremans (zie over hem brief 9, aant. 4) sprak bij de begrafenis van Rosalie (7.5.1875) op het kerkhof te Sint-Amandsberg (Gent) een grafrede uit in naam van de maatschappij ‘De Taal is gansch het volk’. De tekst is gepubliceerd in De Eendracht, XXIX, nr. 23 (16.5.1875), p. 89; ook opgenomen als inleiding bij de Nieuwe Novellen (vgl. brief 42, aant. 1). Paul verschrijft zich als hij Tante Rosalie bedankt.

(3) Jean Stecher (Gent 1820 - Luik 1909), studeerde aan de Gentse universiteit waar hij repetitor werd van 1842 tot 1850 en tot de kring van François Huet behoorde; in 1850 werd hij benoemd aan de universiteit Luik, waar hij tot zijn emeritaat (1890) de geschiedenis van de Griekse, Latijnse, Franse, Nederlandse en algemene literatuur doceerde. Hij verzorgde de overzichten ‘Histoire de la littérature flamande’ en ‘Littéature flamande contemporaine’ in Patria Belgica. Encyclopédie nationale ou exposé méthodique de toutes les connaissances relatives à la Belgique ancienne et moderne, physique, sociale, et intellectuelle, éd. E. van Bemmel, IIIe Partie, Bruxelles, 1875, p. 497-532 en p. 533-554 (zoals hier blijkt is het werk in afleveringen verschenen); dezelfde teksten zijn terug te vinden in zijn bekende Histoire de la littérature néerlandaise en Belgique, Bruxelles, z.j. [1886]; de hier geciteerde passage over de gezusters Loveling op p. 323 en p. 331; de alinea over Bergmann op p. 321. De notitie over Stecher in het Liber Memorialis van de Gentse Universiteit, I, 1913, p. 127, is van de hand van P. Fredericq; zie over hem ook A. Van Elslander, De ‘Biografie’ van Virginie Loveling, p. 34-35; en W. Gobbers in Biographie Nationale XXXIV, fasc. 2 (1968), kol. 726-734.

(4) Claus Groth (1819-1899), (Plat)-Duits dichter en prozaschrijver. De gezusters Loveling hadden werk van hem vertaald en de dichter bracht hen in 1861 een bezoek te Nevele; zie A. van Elslander, De “Biografie” van Virginie Loveling, p. 20, p. 21 en p. 37 (noot 380); zie ook L. Simons, Vlaamse en Nederduitse literatuur in de 19de eeuw, 2 dln., Gent, Kon. Ac. Ned. Taalen Letterkunde, 1982 en 1985, passim.

(5) Jacobus Jan Cremer (1827-1880), Nederlands prozaschrijver, auteur van sociaal getinte, in dialect geschreven dorpsvertellingen Betuwsche novellen (1852-55) en Overbetuwsche novellen (1856-1877).

(6) Berthold Auerbach (1812-1882), Duits schrijver, populair vertegenwoordiger van zgn. dorpsverhalen, o.m. Scharzwälder Dorfgeschichten (1843-1854).

(7) Zie over hem brief 18, aant. 1.

[p. 123]

Van de verzen zegt hij: ‘ce ton pénétrant, familier, cordial qui se rencontre dans quelques compositions des soeurs Loveling’. p. 550.

Van Bergmann zegt hij:

‘Tony Bergmann. de Lièrre (1835-1874) s'il avait pu vivre, aurait réagi avec succès contre cette tendance. (In den voorgaanden volzin sprak hij van “l'idylle trop placide & trop timide.”) Il suffit, pour s'en convaincre, de lire ses débuts du Studenten almanak et ses contes humoristiques qui l'ont fait comparer, en Hollande, aux conteurs de la nouvelle école. Les Nouvelles rhénanes et son Ernest Staas ont une désinvolture des plus originales.’ 546

Indien Tante Virginie het gansche artikel wil lezen, kan Leon het haar bezorgen. Hij is ook geabonneerd op de Patria Belgica. Het staat in de 34^e aflevering.

Terwijl ik dezen brief schrijf, brengt de meid mij uwe briefkaart en een briefje van Madame Bergmann, die er nog op aandringt dat gij haar zoo gauw mogelijk zoudt gaan bezoeken en meent haar te moeten verontschuldigen omdat zij te midden der gansche familie te Nevele gebleven is.

Ik omhels u beiden teederlijk.

Uw Paul.

Van den vijfjaarlijkschen prijs⁽⁸⁾ heb ik te Gent niets vernomen.

(8) Begin juni 1875 zal bekend worden dat de Vijfjaarlijkse staatsprijs werd toegekend aan Ernest Staas van Tony; zie ook hierna, brief 33, waar blijkt dat de Novellen van de gezusters Loveling als een ernstige kanshebber werden beschouwd.