Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 9

26

UBG hs. 3426 D (44)

Arlon den 8 mei 1875.

Beminde Tante Virginie,

Het is mij onmogelijk geweest in tijds te Gent te zijn voor de begraving. Ik had moeten eenige uren vroeger door Nica verwittigd zijn; dan had ik te Brussel kunnen slapen en 's anderendaags te Gent kunnen zijn.

Het heeft mij gespeten dat ik Tante Rosalie tot aan haar graf niet heb kunnen vergezellen. Dat geluk heb ik ten minste voor Bergmann⁽¹⁾ gehad.

Ik heb alles herlezen wat ik van Tante Rosalie gedrukt heb, hare verzen en hare novellen. Hoe menig woord trof mij, dat nu op haar en op ons als toegepast scheen. Vooral die verzen:⁽²⁾

Mei avond was terug gekomen
Met al den jongen lentegroei.

Zij dacht toen niet, als zij dat schreef, dat het juist op dat tijdstip van 't jaar, dat zij zo meesterlijk beschreef, zou zijn dat zij ons zou ontroofd worden.

Zij laat bij ons allen een aandenken, dat dubbel roerend is door de minzaamheid, die zij ons gedurende hare schrikkelijke ziekte betoond heeft. Nooit is zij zoo liefderijk geweest dan in de twee laatste jaren. Als men haar bezocht, was het niet met dat pijnlijk gevoel dat men eenen lastigen zieke met eene visite wat verstrooiing brengen wil. Het was een geluk haar te mogen zien, en het was zoo grievend te weten dat zij zoo schrikkelijk leed en te vreezen dat zij niet genezen zou. Ik had er het voorgevoel van dat ik haar niet meer zou zien als ik haar gekust heb, op de bovenkamer, den laatste keer dat ik te Nevele geweest ben. Hoe opgeruimd en minzaam was ze dan nog!

(1) Paul Fredericqs vriend Anton Bergmann (Tony) overleed op 21 januari 1874; zie brief 7, aant. 4; brief 12, aant. 7.

(2) Beginverzen van het gedicht ‘De verhuizing’; zie Gedichten van Rosalie en Virginie Loveling, eerste druk, p. 56; in de tweede, vermeerderde druk, p. 76; derde druk, p. 64.

[p. 115]

Ik weet niet hoe ik U en Grand maman, die haar nog meer bemind hebt dan ik, zou troosten; want ik vind geenen troost voor mijzelven over den dood van haar die ons zoo gaarne zag en met hare pen nog zooveel had kunnen voortbrengen. Maar niet meer dan Tony is zij gansch gestorven: hare verzen en hare novellen zullen nog lang leven.

Maar dat kan U noch mij noch niemand haren dood vergelden.

Ik heb de vaste overtuiging dat het graf 't laatste woord niet is en hoop Tony en haar, die ik zoo lief-had, wel terug te zien.

Beminde grootmoeder en Tante Virginie, ik omhels U teederlijk.

Uw Paul