Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 9

[p. 5]

Inleiding

Deze negende aflevering van de Mededelingen verschijnt met een kleine vertraging, waarvoor wij ons bij onze lezers verontschuldigen. We hopen dit alvast goed te maken door een gevarieerd en voor iedereen aantrekkelijk nummer aan te bieden. Wij kunnen inmiddels ook terugblikken op een geslaagd colloquium - het vierde al - dat op 8 december 1993 plaats kon vinden in het prachtige kader van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde te Gent. De tekst van de lezing die onze gastheer aldaar, Prof. em. dr. A. van Elslander, hield over De literaire voorouders van Cyriel Buysse kan u in deze Mededelingen terugvinden. De boeiende confrontatie van Buysse en Richard Minne, verzorgd door wetenschappelijk medewerker Yves T'Sjoen zal volgend jaar - eigenlijk dit jaar dus nog - in een uitgebreidere versie in de Mededelingen verschijnen (afl. X). Het korte, maar zeer intense voorleesprogramma ‘Met Cyriel Buysse rond de stoof’ waarmee Julien Pauwels (de Gentse Belleman) en Yvette Verbauwen (medewerkster BRTN-Radio 2 Oost-Vlaanderen) het colloquium besloten, werd door ons en door het vrij talrijke publiek zeer gewaardeerd.

Voor ons jubileumnummer (X, 1994) kunnen we opnieuw de publikatie van een oorspronkelijke Buysse-tekst in het vooruitzicht stellen (een ongepubliceerde jeugdnovelle). Voor dit nummer houden we het traditiegetrouw nog even bij twee studies. Piet Couttenier, hoofd van het Centrum voor Gezellestudie aan de UFSIA (Antwerpen) en docent aan de K.U. Leuven, analyseert 'n Leeuw van Vlaanderen en toont vooral aan de hand van een nauwkeurige studie van het perspectief aan dat niet alleen de inhoud van Buysses roman schokkend was voor de tijdgenoten maar dat ook zijn vertelwijze inging tegen de gang van zaken en de verwachtingen van het publiek. Yvan de Maesschalck van zijn kant, leraar M.O. en aan de lezers van de Buysse-Mededelingen reeds bekend door zijn opstellen over het noodlot bij Buysse (VI) en over Het Bolleken (VII) neemt ons deze keer mee op een lange en verhelderende speurtocht naar de zogenaamde Buysse-traditie of de Vlaamse vertellerstraditie, zodat in dit nummer literaire voorouders en dito nawerking mooi verenigd zijn. Yvan de Maesschalck gaat uit van het

[p. 6]

literairhistorische cliché dat Buysses werk versmalt tot het weliswaar meest bekende maar toch zeer kleine naturalistische gedeelte ervan. Het is niet alleen de vraag of deze naturalistische traditie inderdaad probleemloos met de Buysse-traditie geïdentificeerd mag worden: het gaat bij vertellers als Walschap, Boon, Van Aken, Walter van den Broeck en Claus telkens om een affiniteit die voor elk van hen individueel genuanceerd dient te worden. Kan men het bestaan van een ‘Buysse-traditie’ al legitimeren, dan moet voorts in ieder geval worden gezocht naar andere elementen dan het naturalistische aandeel in onze literatuur, met name naar formele en vooral naar ‘andere’ inhoudelijke parallellen of raakvlakken, zoals het ‘hyperbolische’ personage en/of de dromerige underdog-figuur.

Naast de twee studies hebben we ook plaats ingeruimd voor de brieven die de gezusters Loveling wisselden met hun neef Paul Fredericq. Het tweede gedeelte van deze uitvoerige correspondentie, die interessante informatie biedt over deze zo uitzonderlijk begaafde Fredericq-Loveling-Buysse familie, wordt in deel X opgenomen (zonder vertraging dan).

In de afsluitende kroniek gaat de aandacht deze keer niet alleen naar actuele Buysse-produkties maar ook naar een stukje voorgeschiedenis.

DE REDACTIE