Historie van Malegijs

Hoe coninc Kaerl Oriande te voren leyde dat si sinen wille doen soude, ende hoe si haer excuseerde so si alder best mochte.

ALs coninc Karel dit op gheset had, so ist ghebuert opten dach dat Oriande tijdinge ontfangen had van Malegijs dat die coninc in haer camer ghecomen was om dat hijse open sach. Doen Oriande den coninck sach comen, so is si beschaemt geweest, ende is teghen hem op gestaen, eere ende reverencie bewijsende ende seyde. Heer coninc en belcht u niet dat ic nyet bat bereet gemaect en heb tegen u comste, had ict certeyn geweten ic had mijn camer wat badt verciert.

[p. 260]

Daer op die coninc antwoorde ende seyde. Ic sie dese camer verciert met alsulcken goet dat ic in al mijn hof dies gelijcx niet en heb ende tgheen dat ic sie ic wildet mijn waer om half mijn croone. Doen Oriande dese woorden hoorde, so ontstacse in haer aenschijn, want si verstont sijn meyninge wel ende si seyde. Heer coninc die woorden die ghi daer spreect zijn dingen van niet, want tgoet is veel meer ghecocht dant weert is: ende die dat ghecocht heeft en willet om geen goet quijt sijn, aldus heer coninc laet dese woorden goden nacht hebben, want tgoet dat ghi meent en is niet te coope, ende ooc mede so hebdy genoech thuys van dien selven goede. Doen seyde coninc Karel. Tis wel waer, mer al tgoet en is alleleens niet, ende al ist ooc dat een mensche niet en coopt soo behoortmen sijn evenkerstenmensche mede te leenen: want daer vrientschap wt coemt. Oriande seyde. Iae schade oft schande, ende heer coninc ghy en dorft niet schimpen metten goede oft schoon of leelijc is, het genuecht hem wel diet toe behoort, ghi en dorft so bedect niet spreken ick verstae u meyninge wel. Doen seyde die coninc. O schoone Oriande wat wil ict veel swijghen ic ben met uwer minnen so bevaen dat ghi minen wille doen sult het si ghewillich oft onwillich. Oriande dit hoorende, ontseide hem so si best mocht, mer ten halp al niet. Ten lesten seyde die coninc. Oriande wildy minen wille niet doen, soo sal ict met crachte van u crigen. Doen Oriande dat hoorde vanden keyser, so seyde si. Heer coninc ghi doet u hoocheyt veel te cleyne dat ghi soudt een vrouwencrachter willen zijn: want waert dat een ander wilde doen ghi soudt iusticie daer over doen. Ende ooc mede heer coninc denct hoe dat Malegijs ter avonturen in uwe dienste verbeten is vanden draken om u lijf ende ondersaten te bescermen, soudi mi nu comen voor leggen dese blame, dies en soudic u niet

[p. 261]

betrout hebben. Coninc Karel horende dat si daer niet en wilde consenteren, so seide hy. Oriande ick heb u gevraecht wat u meyninge is, aldus kiest oft deylt oft ghijt met vrientscappen doen wilt oft met viantschap ende met dien so greep hijse in sijn armen ende hi wildese daer gevelt hebben. Ende doen Oriande dat sach so viel si op haer knien ende seyde. Edel heer coninc ic bid u door alle vrouwen eere dat ghi mi respijt geven wilt tot morgen, ende wat ghi dan op mi begeert dat sal ic u doen. Die coninc dit hoorende ghaf haer consent tot morgen ende so is hi wter cameren gegaen. Doen die coninc wter cameren was so en heeft si niet gedaen dan screyen ende weenen, tegen haer selven seggende. O mi arme kativige wat sal mijns wesen. O Malegijs en suldi hier niet geringe sijn, ende morghen sal ic moeten gescandaliseert sijn, ende in dient mi ghebuert wat sal ic gaen bedriven, anders dan suchten ende clagen. O Malegijs lief sal ic u ontrouwe moeten doen metten genen daer ghi u lijf voor gheavontuert hebt om hem te verlossen, dyen loon soude seer quaet sijn. Mer ic hope een beter want mijn betrouwen staet op den engel die mi van u tijdinge brachte, seggende dat ghi hier noch vanden daghe bi mi sijn sult, ende waerdi hier, so soudy my wel verlossen van die blame die mi aenstaende is. Die ionge Aymijn ghinc voorby dye camer daer Oriande in was, ende hi hoordese clagen, so dat hi in die camer quam ende vraechde haer watter was dat si so weende. Daer si hem op antwoorde ende seyde. Beminde neve Aymijn coninc Karel heeft mi hier te voren geleyt om met mi sinen wille te volbrenghen, ende tscheen dat hi mi vercracht soude hebben, mer ic sette hem af mits dat ic hem belofde dat hi des ander daechs bi mi slapen soude, ende ic weet van ws ooms coemste, dus hope ic dat hi mi verlossen sal. Aymijn dit horende was seer gestoort ende

[p. 262]

swoer dat hijt wreken soude alst te passe quame. Ende Aimijn bleef bi haer inde camer om haer te bewaren van alsulcke scoffiericheyt.

Doen die engel van Oriande gesceyden was also voorscreven is, so quam hi terstont ten putte daer hi den duvelen beval dat si Malegijs vry ende quijt souden laten gaen. Die duvelen en quamen daer niet geerne aen, ende seyden datmen hem groot ongelijc dede, maer ten lesten hebben si Malegijs los ghelaten. Binnen desen middelen tijde so quam die enghel daer hy Spiet ende Malegijs vant, ende seyde tot Malegijs. Staet op ende gaet met mi, want de coninck der glorien heeft u berouwe aenghesien, ende u heete tranen die ghy ghestort hebt voor u sonden, daer u dese vianden bi den ingheven u meenden te doen vallen in desperacien, mer die bedinge van Oriande heeft u lieden ghestelt op u vrye voeten, want si Mariam so compasselic ghebeden heeft dat si haren sone Ihesum Christum voor u ghebeden heeft also dat hi zijn ontfermhertighe oogen open ghedaen heeft, u lieden weder settende inden selven staet daer ghi te voren in stont, ende die engel namse byder hant ende leydese wter duwiere, ende die duvels dit siende riepen ende maecten groot gebaer, mer ten halp hem niet. Doen seide denghel tot Malegijs. Siet hier den pat daer ghi wter duwieren zijt ende danct den almoghenden God, ende zijn ghebenedide moeder dat si u verlost hebben, ende en wilt den name Gods niet verachten gelic ghi gedaen hebt, op dat u gheen meerder plaghe en geschie, ende met dien scheyde die enghel wech. Spiet ende Malegijs waren blijde ende dancten den almogenden God ende zijn gebenedide moeder dat si verlost waren wt die handen der vianden. Doen dit gedaen was so seyde Malegijs dat hi wilde besweren die duvelen die hem hadden verschepen in die ghedaenten

[p. 263]

der draken. Ende doen hi zijn coniuracie ghelesen had so quamen daer die twee duyvels Tortelblisse ende Balckare, ende vraechden wat hem beliefde. Doen seyde Malegijs. Segt my ghi duvelen wie dat waren die hem selven verschepen hadden gelijc maechden, ende daer nae gelijc draken, ende mi so iammerlic bedrogen hebben metten melcke vanden conincxkinderen daer si mi mede vingen. Daer op antwoorden die duvelen ende seyden. Wat wildijer toe doen, wi zijn die gene diet gedaen hebben, ende wi hadden u geerne inden afgront der hellen gebracht hadden wy geconnen, mer die moeder vanden gecruysten ende Oriande met haer popelen hebben ons dat benomen. Doen vraechde Malegijs den duvelen wie dat hen dien raet gegeven had. Daer si op antwoorden ende seyden dat Lucifer den raet gegeven hadde. Doen seide Malegijs. Ende van wiens opsette wast dat ghi Oriande brachtet seggende dat si haren scepper af was gegaen, ende dat si haer misdragen hadde metten grooten coninc Karel. Doen seyde dye duvel Tortelblisse. Het was mijn voort stellen, ende die duvel Balckare was Oriande die u so qualic toe sprac ende ic droechse, ende hi gaf ooc den raet datmen u tempteren soude met uwen vrienden sielen ende Belzebub was die engel die u beval ter hellen te dragen, mer wi en hadden gheen macht dat te doen. Doen vraechde hem Malegijs waerom dat si so veel boeverien voort ghestelt hadden. Daer op Tortelblisse antwoorde. Hadden wi u doen connen wanhopen so dat ghi uwen God versaect haddet, soe hadden wi u gedragen inden afgront der hellen. Doen Malegijs dit gehoort had so seyde hi. Ghy duvels ghi moet ons beyden dragen te Dordoene, aldus so laet ons op sitten, mer die vianden swegen. Doen Malegijs dit sach seyde hi. Ghi duvels waer om en segdi ons niet oft ghy ons dragen sult eer ic u beswere int gat

[p. 264]

der hellen. Doen riepen si met luyder stemmen. Al beswoerdi ons int alder diepste der hellen so en souden wi u niet dragen, want wi so veel sullen moeten lijden van Lucifer onsen meester om dat ghi ons ontgaen zijt. Doen seyde Malegijs. O ghi duvels ic sal u ons wel te Dordoene doen dragen sonder coniuracie ende maken u so tam dat ghi blide sijn sult dat ghi ons draghet, ende nu beveel ic u dat ghy hier blijft stille staen. Doen seyden de duvels. Al staen wi stille daerom so en draghen wi u noch niet, maer condi doen dat wi u dragen so sidy een meestere. Doen seyde Malegijs. Ic en can u niet bedwinghen met woorden ic sal besien oft die cruyden ooc macht hebben ende met dien maecte hi een roede dien hy Spiet gaf, ende self nam hi eenen hantstoc, ende si sloegen die duvels so lange als si conden. Ende die duvels crijscheden en riepen. Meester Malegijs laet staen, wat u belieft dat sullen wi geerne doen. Doen seide Malegijs. Ghi duvels maket ons cort ende draecht ons na Dordoene, ghi seydet, conde ic u bedwingen dat ic een meester waer, ic en conde u met geenen woorden bedwingen, mer ic cant wel doen met roeden. Ende mettien so namen die duvels elc eenen op den hals, ende also vlogen si door twater ende wolcken na Dordoene, ende settense voor die poorte neder. Doen seyde Malegijs. Ghi duvels dat mi misdaen is van u dats u vergeven mer als ic u van doen heb so coemt bi mi, of ic sal u besweeren inden afgront der hellen. Die duvels vlogen wech ende waren blijde, want si sorchden datse Malegijs besweren soude ghelijc waren besworen Ramas ende Bleckas, ende Malegijs ende Spiet sijn in die stede gegaen nae thof daer Oriande in was, ende daer hi in plach te logeren. Doen Malegijs in die stadt was, so liep een bode tot Oriande ende seyde haer, hoe dat Malegijs ende Spiet tsamen binnen quamen te paerde, ende Malegijs is noch

[p. 265]

geharnast also hi tegens die draken trac om die te bevechten. Oriande dit hoorende was seer blide, ende gaf den bode een stuc gelts, ende si is Malegijs tegen gegaen. Ende doen si by malcanderen gecomen waren, soo ontfingen si malcanderen amorueselic, ende Oriande seyde. O Malegijs lief waer hebdi so lange geweest, och hoe wreet so valt dye felle fortune die u tallen tijde contrarie is, wat heb ic vreesen door u geleden doen wi sagen dat ghi wech gedragen waert van die felle draken. Malegijs seyde. Oriande lief ick heb noch veel meer vreesen geleden door u dat mi mijn herte dochte splijten van drucke, want daer ic geworpen lach vanden helschen draken die daer quamen, ende die duvel Tortelblisse seyde mi dat ghi u seer misdraghen hadt met coninck Karel, ende met mijnen neve Aymijn ende met Spiet, ende met noch meer ander, ooc was daer geseyt dat ghi desperaet gheworden waert, ende dat ghi God ende zijn moeder Maria hadt gheblasphemeert, ende mi docht dat ghy ter hellen ghedraghen waert, och ick hadde soo grooten ongenoechte dat ick by nae disperaet gheworden was. Want si deden my verstaen dat Aymijn ghehanghen was ende mijn vader ende moeder ende voort alle mijn lieve vrienden ghedoot waren, ende die sielen inder hellen waren, peyst oft mi dit niet verdrietich en was te hooren daer ick in also grooten stancke lach. Doen seyde Oriande. Ick verstae wel dat ghy hebt vande helsche gheesten ghequelt gheweest, ende ick heb van menschelijcke geesten ghequelt geweest. Doen Malegijs dit hoorde soo ontstack hy in zijn aensicht, segghende. Oriande lief segt my wat dye woorden bedieden, dat bid ick u. Doen seyde Oriande. En verstoort u niet Malegijs lief, ick salt u segghen. Coninck Karel quam onversiens in mijn camer daer ick sadt ende beclaechde in mi selven het verlies van u, ende hy ginck by my sitten ende begonste veel

[p. 266]

parabolen voort te brenghen ende ick verstont sijn meyninghe wel, ende ick ontseydet hem soo ick best mochte. Ten lesten nae veel arguerens soo greep hy my in zijn armen ende hi wilde my vercrachten, maer ick sprack hem ymmer soo schoone dat hy my eenen dach wtstellinghe ghaf, ende haddi nu niet ghecomen soo soude hy by my hebben willen slapen. Malegijs dit hoorende beet in zijn lippen van quaetheden ende seyde. Ay vermaledijt verradere zijn dyt u valsche treecken dat ghy mijn lief wildet schandaliseren daer ic wt was om u lijf te beschudden ende u eere te bewaren, ick had ghemeent hadder yemant gheweest dye haer eenighe oneere te voren gheleyt hadde dat hy daer teghen gheweest soude hebben, maer ick gheloove hem als man van trouwen, ick sal hem thien werf meer schanden doen. Doen Malegijs een wijl tijts bi Oriande had staen spreken, so vernam die keyser dat Malegijs inder stadt was die hem daer niet seer in en verblide, want hy dachte wel dat Oriande hem seggen soude dye woorden dye daer gheschiet waren, nochtans en dorste hijt van schaemten niet laten om datmen daer op niet mercken en soude. Doen ginck die coninc met zijn heren ende met zijn iongers na thof van Eggermont daer Malegijs was, ende heeft hem vriendelic willecome gheheeten seggende. Sijt willecome ons verlosser van die twee draeken die ons ende ons lant wilden verderven. Malegijs bedancte den coninc seer ende seyde. Heer coninc dat ic gedaen heb dat heb ick gherne gedaen, ende waert noch te doene, certeyn ic soudet doen voor u die mijn gerechtich heere zijt. Ende alle die heren ende die iongers hieten hem vriendelijc willecome met groter eeren ende reverencien. Doen dit al ghedaen was, so begonste Malegijs te spreken in deser manieren. Heer coninck ghy weet wel hoe dat ic tegen die draken ghinck vechten op een condicie, als dat Aymijn mijn

[p. 267]

neve trouwen soude teenen wijve vrou Aye u suster, ende daer mede soudy geven die stadt van Dordoene eewelicken ende erflicken te besitten, ende op die condicie so nam ick die draken te verslaen ende te veriaghen, twelck ick volbracht heb, aldus so begeer ic heer coninck dat ghi u condicie volbrenghet.