Historie van Malegijs

Hoe dat dye duvel Bleccas Oriande bracht in die duwiere van Mortuwale, daerse die engel wt verloste.

DOen Oriande vanden bisschop was ghescheyden ende dye duvel Bleccas moeste laten dye twee hoofden, daer hi lange regement over ghehadt hadde, twelc hem so seer speet dat hi niet en wist wat hi voor stellen soude, ende hi ghinck te rade met den duvel Belial procueruer vander hellen, ende heeft hem gheclaecht sijn ongheval dat hem gheschiet was door Oriande, segghende aldus. U is wel condich hoe dat my Lucifer last gaf te bewaren die hoofden van meester Iorck ende van meester Baldaris, welcke hoofden niet vergaen en mochten voor si gebiecht waren. Doen vielt op een tijt dat die bisscop van Cantelberge quam met sijn religiosen wandelen opter zee, ende daer dede ic alsulcken tempeest rijsen dat haerlieder badt om sloech, ende si verdroncken al

[p. 196]

tsamen sonder alleen die bisschop die Oriande int schip dede halen van den duvel Balcare, ende ic waende tschip wel te wijcken, mer Barbara stuerde ons aent schip, ende daer beswoer si ons dat wi van die hoofden moesten scheyden ende die duvel Balckare brachtse int schip, ende daer spraken si haer biechte tegen den bisschop van Cantelberghe. Ende doen hijse gebiecht had so stoven die hoofden wech oft asschen geweest hadden ende boven dien beswoer si mi dat ic den voorscreven bisscop moest gaen dragen in zijn clooster. Nu soude ic van u gheerne weten wat ick doen soude om dese vrouwe weder omme te bedriegen. Belial dese woorden horende, en was nyet wel te vreden, ende hy seyde, ghi Bleccas ick soude u raden dat ghi opt water stellen soudet een breet ende plat schip met cleenen boorden, ende daer op suldy gaen stellen een bare, ende bedeckense met eenen swarten peldere al behanghen met Malegijs wapenen, ende ghy sult u gaen versceppen gelijc Spiet ende staen bi die bare, ende beclagen seer die doot van uwen meester Malegijs, ende condise so verre brengen dat si terde in u schip, so grijptse terstont ende brengt se int dal van Mortuwale daer Lucifers rentmeesters rekeninghe houden, ende daer sullen wijse condampneren ten helschen viere. Desen raet dochte den duvel Bleccas goet, ende ghinct so opt water stellen als hem Belyal geraden had. Ende hi quam oft hi van Eggermont gecomen had.

Doen Oriande gescheyden was vanden bisschop so nam si haren coers na Eggermont om haer lief te sien. Ende als si aldus varende waren, so sach si van verre dien solder comen met een bare daer op staende, daer si seer in verwondert was, want si sach daer die wapenen van Malegijs. Ende doen si naerder ghecomen was so sach si Spiet daer staen ende doen was haer herte heel verslagen. Ende doen si so na was dat si

[p. 197]

malcanderen verstaen mochten, so seide Oriande tot Spiet. O lieve getrouwe Spiet segt mi wie ist die ghi daer in baren voert. Die duvel Bleccas staende gelijc Spiet seyde. Weerde vrouwe het is mijn meester Malegijs die so iammerlic vermoort is van sinen paerde, nu heeft hy mi belast voor sijn doot dat ic tlichaem brengen soude te Rootsefluer bi zijn lief Oriande, die hi binnen lange tijt niet gesien en had, aldus uwen oorlof ic en mach hier niet langher letten. Doen Oriande dit hoorde so sloech si haer oogen ten hemele ende seyde. O ghebenedijde Gods sone wat moet ic al lijden op deser werelt, daer ic so menich mijle om gereyst hebbe, ay lacen dien moet ic hier in baren sien staen. O Malegijs lief heeft u dat paert vermoort, soo moet die ure vermaledijt sijn dat ick u oyt wijsde Vulcanus duwiere, want sonder twijfel ick ben self die oorsake van uwer doot, door twelc mijn herte so vol rouwen is dat ic u nau spreken en can. Doen antwoorde die duvel Bleccas in die gedaente van Spiet. Eerweerdige vrouwe wat wildi veel clagen men sal die doode metten levenden vergheten, aldus weest te vreden want hi heeft betaelt dat wi al tsamen betalen moeten, hi wist wel met zijnder consten voor sijn doot dat ghi hem in sinte Patricius vaeleye gesocht hadt, mer doen ter tijt was hi in mijn bruloft als ic Ysane zijn moeye troude dien ic te Eggermont heb ghelaten ende ic ben hier ghecomen met den dooden lichame, ende wildi mi niet gelooven so coemt hier ic sal u sijn lichaem laten sien, ende eenen brief die hi ghescreven heeft met sijnder hant, ende my bevolen dat ic u dien gheven soude. Doen Oriande dit hoorende was, so torde si op den solder, ende doen dede Bleccas die bare open ende hi thoonde haer daer een lichaem recht oft Malegijs gheweest hadde. Ende doen Oriande tlichaem sach so wert si also droevich ende so ontstelt van sinnen, dat si

[p. 198]

niet voorder en mocht gaen, ende si viel in ommachten wt desperacien. Doen Oriande daer in onmachte lach soo namse die duvel Bleckas ende droechse int gat van Mortuwale. Doen waren daer vergadert veel duvelen die raet hielden, ende doen si sagen dat Bleckas daer een wijf brachten, soe vraechden si wiet was. Bleckas seyde. Tis dat strancste wijf die ter werelt leven mach ende niemant en isser die ons geesten so tempteert als si doet, want si heeft Balckare den regent des waters also bedwongen dat hi heeft haer scip moeten voort trecken, twelc ons menige siele gescaet heeft. Ooc heeft si mi benomen die twee hoofden de mi Lucifer gaf te verwaren, mer nu heb ickse ooc bedrogen en hebse hier ghecregen. Doen seyde daer een duyvel. Ick hoor wel dattet Oriande is die tooverersse, die ons so veel spijts ghedaen heeft, nu heeft si haer te verre over ghegheven, dies salse met siele met lijve eewelic barnen inden put van Mortuwale. Binnen desen middelen tijde so quam die duvel Belyal oock inden putte ter rekeninghe vander hellen als procureur generael, ende vraechde Bleckas hoe hi ghevaren hadde met Oriande. Bleckas die antwoorde. Met uwen rade die ghi mi ghaeft so heb ickse ghebracht tot desperacien, also dat sy van haer selven schiet, ende doen bracht icse hier. Doen seide Belial. Conden wy Malegijs hier oock bedrieghen, so hadden wijt al tot onsen wille, want meester Iorck ende meester Baldaris bedwongen ons oock seer, maer die sijn wech. Doen seide Bleckas. Hoe sullen wi dit wijf tormenteren in wrake van dat si ons gedaen heeft. Doen seyde Belyal. Wy sullense int dal van Mortuwale bedwongen houden tot dat si sterft, ende als si doot is, soe sullen wi die siele ter hellen draghen. Doen Oriande een langhe wijle ghelegen hadde in die beswiminghe soo is si ten lesten weder tot haer selven gecomen, ende met dat si thooft op

[p. 199]

hief, so seyde si. O Malegijs lief dat ic u aldus verloren heb, ay lacen wat sal ic gaen beghinnen. Ende mettien sach si op ende sach dat si in een groote duysterheyt was, ende dat die duysternis vol duvelen was, ende ten lesten so sach si een duyvel Bleckas in die ghedaente van Spiet, ende si seyde. O lieve Spiet hoe come ick in dit duyster gat onder dese draken ende serpenten, ende waer is Malegijs bevaren. Daer op Bleccas seyde. Ghy leelike tooverersse waendi dat ic Spiet ben, neen ic niet, mer ic ben dye duvel Bleccas dien ghy die twee hoofden opt zee ontnaemt, twelck ick op u nu gewroken heb, ende noch bat wreken sal eer ghi ten eynde ws levens coemt, want in dit doncker dal daer ghi bi desperacien in gecomen sijt, daer in suldi bliven tot den doemsdage toe, ende van hier suldi moeten in die eewige verdoemenisse, ende hadden wi nu u lief Malegijs, so soudi te gader moeten in dye nyeuwe purgatorie, die voor u beyden gemaect ende geordineert is. Doen viel Oriande op haer knien, ende wert bitterlic weenende op die ontfermherticheyt Gods seggende. O God coninc der glorien staet mi bi in desen noot, o Maria fonteyne vol van genaden beschermt mi van desen vianden alsoo warachtich als ghi den sone Gods ontfangen hebt in suverheden, ende ic bid u door al tlijden dat ghi leedt onder die galge des cruces in u moederlike herte dat ghi mi wilt verlossen wten handen der vianden. Ter wijlen dat Oriande in haer gebet lach, so quam een engel wten hemel diese vertrooste seggende. Oriande die coninginne der hemelen seynt mi tot u, ende beveelt u dat ghi niet wanhopen en sult, want u en sal niet misschien. Doen Bleccas ende Belyal saghen den enghel, so werden si crijsschende ende riepen met grooten gheluyde opten engel seggende. Wat coemdi hier maken wildi ons dese tooverersse ontrecken die ons so veel spijts doet, neen

[p. 200]

ghi niet want si is in desperacien ghevallen, ende de Here heeft ons gegeven al den genen die in desperacien vallen datse ons eygen sullen sijn. Daer op die engel antwoorde ende seyde. Tis waer dat die Here hier boven u gegeven heeft al die gheen die u despereren, indien dat si daer mede sterven also versteent, mer die weder daer van berouwe creghen dien werdense vergheven, ende so langhe als een mensche levet, soe mach hi berouwe crijgen, ende aldus leyde icse wech in spijt van uwen oogen. Doen die enghel Oriande verlost had vanden vianden der hellen, so quam si tot haer selven. Als si den engel sach so is si ghevallen op haer knien Gode lovende ende danckende vander gracien die hi haer hadde verleent. Doen seyde die engel tot Oriande. Wat ghi doet en gelooft so lichtelic gheen vianden, want ghi soudet u eens vinden bedrogen ende gaet na gheen hoochte daer suldi op die zee comen ende dan suldi met u schip over varen, ende hier mede so scheyde die engel van haer. Doe die wech was so viel Oriande in haer gebet seggende. O scoone Maria fonteyne der gracien hoe sal ic u connen voldancken ende loonen dat ghi mi hebt verlost wten handen der vianden, want en hadt ghi gedaen, ic en waer daer nemmermeer wt gecomen. Doen si haer gebet gedaen had, so ginc si op die zee ende si beswoer de duvel Balcare dat hi dat schip moeste brengen, twelc hi dede, doen ginc si in een schip, ende seyde tot Balcare den duvel. Ay valsche viant ghi wist wel dat bedroch was al tgeen dat de duvel Bleccas voort gestelt had, waer om en waerscoudi mi niet in tijts. Daer op antwoorde Balkare ende seyde. Ic en heb die macht niet te doen tgeen dat tegens profijt der hellen is. Doen ginc Oriande een coniuracie lesen om dat Bleccas tot haer comen soude. Bleccas die doen noch was int gat van Mortuwale begonste seer te crijsschen ende te

[p. 201]

roepen (want hi wel wist dat hem Oriande soude ringhelen) mer ten lesten door die cracht der coniuracien is ghecomen int schip, ende vraechde Oriande wat haer beliefde. Oriande seyde. Segt ghi mi boose viant waer om dat ghi mi so gheerne bedroghen soudet hebben, ende waer om droechdi mi inden put van Mortuwale. Die duvel Bleccas bleef stom staende ende en wist niet te segghen. Doen dede Oriande den duvel Bleccas halen een keten (dwelc hi dede) ende si nam die keten ende bantse hem in zijn middel, ende werp hem buyten den scepe int water ende maecte de keten vaste aent schip, ende seyde. Nu sal ick u aldus achter mijn schip voeren door twater, ende daer suldi u penitentie mede doen voor tgeen dat ghi mi misdaen hebt, ende dan sal ic u binden ende besweeren daer ghi nemmermeer wt en sult comen. Doen Belyal al wiste dat sijn geselle Bleccas also besworen was van Oriande, so en wist hi wat voort te stellen om haer te bedriegen, so nam hi een deel duvelen met hem ende quamen ghelijc opt zee, ende hi seyde. Mijn lieve ghesellen wi moeten ons stellen te wreken onsen lieven geselle Bleccas die so iammerlic verlast is van die valsche tooverersse. Aldus heb ic gedacht dat ic hier sal gaen maken die stadt van Eggermont, ende ghi sult mijn moeder zijn ende ghi mijn vader ende ghi Spiet ende aldus sullen wi haer verdullen, ende can ic maken dat ic se beslapen mach so sal icse den hals breken, ende dan werden wi van haer ghewroken. Doen gingen die duvelen ende maecten die stadt van Eggermont seer schoone ende playsant, ende si seynden drie oft vier duvelen die ghelick visschers gingen liggen visschen. Doen dit al ghedaen was, so verschiepen hem de duvelen gelijc menschen een groote menichte oft een vergaderinge van veel menschen gheweest had. Doen Oriande aldus lange gereyst had met Balckare ende met Bleccas aent schip

[p. 202]

hangende, so sach si voor haer staen een scoon stede ende si voer voorbi eenen boot daer al vianden in waren, twelc visscers scenen te zijn ende si vraechde hem lieden wat stadt dat was. Daer op die een antwoorde. Tis die stadt van Eggermont daer de hertoghe Buevijn ende Druwane in zijn. Doen vraechde Oriande. Ghi visschers en weety niet oft Malegijs daer is. Ende daer antworde haer een aldus. Vrouken ic en weter niet af, want ic en come te hove niet, mer ginder leyt een visscher ende vist die al sinen visch te hove levert, vaert tot hem die sal wel bescheet seggen oft hijer is oft niet. Dit dede die duvel daerom dat hijs niet en seyde, op dat si niet twijfelen noch murmureren en soude, mer dat si stoutelicker aen varen soude sonder achter dencken. Doen Oriande van dien visscher gescheyden was, so quam si noch bi eenen andren, ende vraechde hem dies gelicx. Daer op hy antwoorde. Vrou ist dat ghi dien Malegijs sien wilt, so gaet ter salen, want ghi coemt recht te passe, haddi gebeyt tot morgen ghi sout te spade gecomen hebben, want hi soude morgen wech gereyst hebben. Doen Oriande dit hoorde was si seer verblijt ende seide tegen haer selven. O Venus godinne die mi so lange gehouden hebt van minen lieve, hoe sal ic u connen dancken, dat ghi wt zijt om minen druc te vellen, want dien ic in soo menich swaer perikel ghesocht heb, dien vindic hier nu, dies danc ic den almoghenden God die mi die gratie verleent en die avontuer. Doen si dit vanden visscher gehoort had, so nam si oorlof aenden visscher, dien si seer bedancte, ende si is met grooter haesten gereyst na der stadt, also dat haer dochte dat si niet tijts ghenoech en soude comen, seggende dicwils in haer selven. O Malegijs lief dien ic so lange gesocht in groter pinen ende armoeden, ende noyt recht bescheet van u vercregen dan nu, hoe sal ic mi selven

[p. 203]

bedwingen als ic in u presentie come, ic duchte als ic u aensien sal, dat mijn herte van blijscappen sluyten sal. Maer nu dencke ic weder, oft hi een ander minne op gheheven heeft, ende mi geheel vergheten, och dat waer wel die daet van eenen verrader, o Malegijs lief ist also so sal ic mi in uwer presentien tleven nemen. Ende doen wert si weder denckende opt ghene dat haer die visscher geseyt hadde. Als dat Malegijs des anderen daechs soude reysen om haer te soecken, ende si seyde in haer selven. Wat stae ic en segghe dat mi Malegijs ontrouwe soude doen, want die visscher seyde dat hi mi morgen wilde gaen soecken, aldus so verstae ic hier by, dat ic noch die liefste ben. Ende waert bi also dat hi een ander hadde, soude ic hem daerom ooc te leeder hebben, neen ic niet, in dien hi mi niet en verstake, want ic laet mi duncken dat hy geen man en is sonder vrouwen te leven. Als hi mi verhief als die alderliefste, alst wel behoort te zijn, soe en soudic hem niet quaets wenschen. Binnen desen middelen tijde so is Oriande aen die stede gecomen ende opt lant getreden daer si den duvel Balckare ende Bleccas beval dat si haer niet verroeren en souden voor die tijt dat ic wederom come ende u ontslae, twelck die vianden beloofden te doen. Ende aldus is Oriande gegaen in dye sale daer si Belial sach sitten inder gedaente van Malegijs. Doen Oriande inde sale gecomen was sach si daer sitten Malegijs, dies si seer blijde was, ende neven hem Druwane zijn moeder die hertoghinne van dien lande, ende ter ander siden de hertoge Buevijn van Eggermont ende den iongen Aymijn, ende neven Druwane sat Ysane haer suster, ende so voort ander heren ende vrouwen. Doen Oriande den staet over had gesien, heeft si geseyt. Ghi edel heeren dye hier vergadert zijt, wilt mi een aelmisse gheven door den liefsten vrient oft vriendinne die ghi hebt dat bid

[p. 204]

ic ootmoedelic. Doen seyde Belyal. Och dats wel diep gemaent bider liefster vriendinne die ick ter werelt heb levende, och dats die schoone Oriande die ick morgen sal gaen soecken, want sonder haer en mach ic nemmermeer blijde zijn, ic wilde dat se hier waer dat ic nemmermeer vleesch eten en soude oft wijn drincken. Doen seyde Oriande. Edel here, meendy Oriande van Rootsefluer daer heb ic ghisteren mede gegeten. Ooc weet ic wel dat si eer lanc hier zijn sal want si heeft u soo lange gesocht tot in sinte Patricius valleye, ende daer was haer geseyt dat Spiet huwede met uwer moeye Ysane, ende dye bruloft hielt ghy onder die aerde, peynst dan oft dese vrouwe geen last door u geleden en heeft ende arbeyt door u gedaen, ic weet wel dat si om alle tgoet van aertrijcken noch niet eens en wilde zijn inden last daer si in heeft geweest om uwen wille. Doen Spiet dese woorden hoorde, seide hy. O Malegijs meester en kendi dees vrou niet, tis Oriande u lief die voor u staet. Doe Malegijs dit hoorde, is hi op gesprongen vander tafelen, ende hi greepse in zijn armen ende hietse willecom seggende. Sijt willecoem Oriande mijn lief mijn troost ende mijn toeverlaet, sijt willecoem om wien ic so menich suchten gesucht heb, ende wien ic morgen soude hebben gaen soecken. Doen Oriande sach de ionste die haer Malegijs dede, so besweec haer herte van blijscappen. Ende doen si daer lach tegen die aerde, so begonnen die duvelen te lachen, ende seyden tegen malcander. Laet ons dit wijf op onsen hals nemen ende dragen se inden afgront der hellen, of laetse ons den hals breken, want si ons eyghen is. Belial seide. Al tgene dat ghi doen wilt en is niet. Wat profijt soude u mogen comen dat ghijse weder inde helle droecht, gelijc Bleccas diese inden put van Mortuale bracht ende waendese wel hebben behouden, mer die opperste Here is haer vrient.

[p. 205]

Ende al waert dat wi haer hadden inder hellen, si souder binnen een ure wt zijn. Mer laet ons haer goede chiere doen ende haer vullen met wijn, can ic bi haer te bedde gheraken si en sal mi nemmermeer ontgaen. Binnen desen tijt is Oriande op gestaen ende is weder tot Malegijs ghegaen ende hieten malcander willecoem. Belial inde gedaente van Malegijs ghinc sitten neven haer side, ende hi riep zijn heeren, ende sinen vader ende moeder hen allen biddende datse Oriande wilden willecoem heeten, twelc de heren deden, ende maecten haer goede chiere.