Madoc. Jaargang 2008

[p. 124]

Kroniek

28 April 2008

De negenjarige Alexander Granshof uit de Zuid-Zweedse stad Lund heeft samen met zijn grootvader een zilverschat uit de dertiende eeuw ontdekt. De jongen was samen met zijn opa aan de rand van de stad aan het zoeken naar oude kanonskogels toen ze de schat vonden. Ze groeven 4600 zilveren munten uit de Middeleeuwen op. Toen archeologen hen te hulp kwamen werden nog eens 2400 munten gevonden. Over een vindersloon is nog niets bekend, maar de waarde van het zilver zou alleen al 1,5 miljoen kronen (170.000 euro) bedragen. Volgens een historicus van de universiteit van Lund gaat het vermoedelijk om kerkelijke belastingen die door boeren zijn opgebracht.

(ANP, 28-4-2008)

19 Mei 2008

Mensen die in de Middeleeuwen buiten de stad leefden, waren gezonder dan hun tijdgenoten in de steden. Dat is één van de conclusies van een uitgebreid archeologisch onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam en de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten in het Gelderse Elst. Archeologen onderzochten de afgelopen jaren rond de Grote Kerk in Elst 250 graven uit de periode 700 tot 1850. Uit onderzoek van de gevonden skeletten blijkt dat de dorpelingen destijds beter groeiden, ouder werden en minder last hadden van ziektes in vergelijking met stedelingen.

(www.nu.nl, 19-5-2008)

31 Mei 2008

Wim van Anrooij, hoogleraar Nederlandse letterkunde in Leiden, heeft ontdekt wie de oudst bekende portretten van de graven en gravinnen van Holland heeft vervaardigd. De portretten, van Dirk I tot Jacoba van Beieren, bevinden zich in handschrift nr B. 89.420 van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen. Dit handschrift dateert uit 1456 en is gemaakt door de Gelderse heraut Hendrik van Heessel. Tot nu toe werden algemeen de houten panelen uit circa 1490 in het Haarlemse stadhuis voor de oudste gravenportretten aangezien. Van Anrooij was al een tijd bekend met het handschrift en de portretten, maar maakt zijn ‘ontdekking’ nu pas op grote schaal wereldkundig, omdat hij de identiteit van de heraut heeft weten te achterhalen. Het manuscript was het ‘werkboek’ van Van Heessel, waarin hij informatie over wapenschilden, adelsge-

[p. 125]

schiedenis en andere ridderzaken verzamelde, stelde Van Anrooij vast. En dus ook een portrettenreeks, waarschijnlijk gebaseerd op een verloren gegane serie houten standbeelden van de graven in het Haagse Hof. Hendrik van Heessel was een ridderheraut benoemd door de Duitse keizer. Een heraut functioneerde als bewaker van de riddereer. Zo kon hij bij toernooien of andere officiële feesten een ridder uitsluiten van deelname als die zich ‘eerloos’ had gedragen.

(NRC Handelsblad, 31-5-2008)

25 Juli 2008

Het symbool bij uitstek van de stad Rome, het beeld van de wolvin die haar stichters Romulus en Remus voedt, is minder oud dan gedacht. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het bronzen beeld, het pronkstuk van de Capitolijnse Musea, niet uit de klassieke oudheid stamt, maar uit de middeleeuwen. Al een eeuw lang wijzen kunsthistorici erop, dat de stijlkenmerken van het beeld eerder middeleeuws dan antiek zijn. Bovendien was de methode van bronsgieten in de oudheid nauwelijks bekend. Enkele jaren geleden liet de gemeente Rome een studie uitvoeren om het raadsel op te lossen. Daaruit blijkt nu dat het beeld in de dertiende eeuw moet zijn vervaardigd.

(Algemeen Dagblad, 25 juli 2008)

26 Juli 2008

Per toeval is de eigenaar van een Zutphens binnenstadspand op een unieke gotische deur gestuit. De vijftiende-eeuwse deur bevond zich in een donkere kelder en werd in een niet zo ver verleden als schot voor een kolenhok gebruikt. Het bovenliggende pand aan de Houtmarkt wordt momenteel verbouwd en gerestaureerd. De deur is voorzien van zogenoemde vierpassen, die in snijwerk zijn uitgevoerd. De vondst is uniek, omdat in Nederland maar weinig deuren en interieuronderdelen uit deze periode bewaard zijn gebleven. De gehavende deur is overgebracht naar het restauratie-atelier van Gelders Erfgoed in Zutphen.

(www.destentor.nl, 26-7-2008)

31 Juli 2008

Archeologen hebben in Katwijk zo'n twintig waterputten uit de tiende en elfde eeuw gevonden. Een van de putten is volgens het archeologisch onderzoeksbureau ADC Archeo Projecten heel bijzonder, omdat hij gemaakt is van afgedankt scheepshout. De vondst is gedaan op het terrein van de nieuwbouwwijk Zanderij-Westerbaan, waar binnenkort nieuwe huizen worden gebouwd. Er zijn maar weinig opgravingen uit de vroege Middeleeuwen bekend die met scheepvaart te maken hebben. Naast de waterputten werd er ook een babyskeletje uit de vroege Middeleeuwen op het terrein gevonden. Een antropoloog gaat onderzoeken hoe oud het kindje was en waaraan het is gestorven.

(www.nu.nl, 31-7-2008)