Madoc. Jaargang 1998

[p. 188]

kroniek

5 Juni

De viering van 500 jaar centraal bestuur in Friesland is omstreden. Initiatiefnemers van de herdenking menen dat in 1498 met de overwinning van Albrecht van Saksen een eind kwam aan de Friese wanorde. Veel Friezen beschouwen dit moment echter als het einde van de Friese vrijheid en zien geen aanleiding tot feestvieren. In Jorwert, symbolisch middelpunt van Friesland, is als tegenactie van het feest Fryslân 500 een stille tocht gehouden. Een andere actie voltrok zich in Leeuwarden, waar een bommelding van de onbekende beweging Fries Nationaal Vrijheidsfront een eind maakte aan een congreslezing.

Tegenstanders van de Fryslân 500-herdenking vinden het niet wenselijk dat de Friezen de onderwerping aan een vreemde dictator moeten vieren. Zij vinden dat beter de vrijheidsstrijd herdacht kan worden met 26 September 1345 als uitgangspunt. Toen werd bij Warns een aanval van de Hollandse graaf Willem IV afgeslagen.

Inmiddels is een tegenbeweging opgezet ‘Fryslân 2000+’, die onderstreept dat Friesland langer dan 500 jaar bestaat en ook na 2000 zal blijven bestaan (NRC Handelsblad, 5-6-1998).

9 Juni

In Leuven is in een privécollectie een onbekend werk van een Vlaamse primitief ontdekt. Op het laat-vijftiende-eeuwse schilderij zijn passietaferelen in Jeruzalem afgebeeld. Het doek is bijzonder vanwege de uitzonderlijke afmeting (1,5 × 1,1 meter). Dit werk, waarvan de maker vermoedelijk in Brabant heeft geleefd, zal komend najaar op de Bouts-tentoonstelling te bezichtigen zijn (NRC Handelsblad, 9-6-1998).

2 Juli

Ter gelegenheid van haar tweehonderdjarig bestaan heeft de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een vijftiende-eeuws handschrift met miniaturen gekregen. Het is een getijdenboek dat omstreeks 1440 in Utrecht is geïllustreerd door ‘De meester van Zweder van Culemborg’. Het bevat 150 folia van dun perkament, waarvan er 27 een voorstelling hebben. De tekst is Nederlands. Behalve figuratieve voorstellingen in de kapitalen zijn ook naast de tekst sierlijke randdecoraties aangebracht. Daarmee was herkomst en datering van het boekje vrij precies te achterhalen. Het is geschonken door P. Fentener van Vlissingen (de Volkskrant, 2-7-1998).

[p. 189]

9 en 10 Juli

De Amerikaanse miljardair Paul Getty heeft voor 15,5 miljoen gulden een eerste druk van de beroemde Canterbury Tales van Geoffrey Chaucer gekocht. Chaucer werkte van 1387 tot zijn dood in 1400 aan dit boek met 21 humoristische verhalen. Het in rood leer gebonden exemplaar werd in 1476 of 1477 gedrukt door William Caxton. Het komt uit particulier bezit en werd aangeboden door het veilinghuis Christie's in Londen (NRC Handelsblad, 9-7-1998 en de Volkskrant, 10-7-1998).

11 Juli

Reeds achtttien torencommissies c.q. reddingsploegen hebben zich gebogen over technieken om de acht eeuwen oude toren van Pisa overeind te houden. Sinds 1990 mogen toeristen niet meer op de scheve toren, die 5,5 graad overhelt. Jaarlijks komt daar 1,2 millimeter bij. Al eerder werd een 830 ton zwaar tegenwicht op de omhooggekomen basis gelegd. Nu zullen twee reusachtige staalkabels van elk 103 meter lang worden bevestigd tussen een stalen korset rond de toren en een betonnen basis. Deze ‘bretels’ maken wellicht het plan om op grote diepte het fundament aan staalkabels te verankeren overbodig (de Volkskrant, 11-7-1998).

13 en 17 Juli

Bij opgravingen in een middeleeuws kerkhof in Hellevoetsluis zijn negentig graven gevonden. De skeletten die zich in opvallend goede staat bevinden zijn van bewoners van een dertiende-eeuws dorpje dat door overstromingen is verdwenen. Archeologen verwachten dat de vondst informatie kan geven over het leven van de middeleeuwse bewoners van het eiland Voorne. Archeologiestudenten zijn ingezet bij de werkzaamheden om de opgraving af te kunnen ronden, voordat wordt begonnen met de aanleg van een nieuwe woonwijk (NRC Handelsblad., 13-7-1998 en de Volkskrant, 17-7-1998).

21 Juli

In Viterbo en Perugia zijn eeuwenoude fresco's beschadigd. Politiek-activisten schilderden rode hamer-en-sikkel-symbolen op enkele fresco's in Viterbo. In Perugia gooiden vandalen flesjes en bierblikjes tegen de façade van een vijftiende-eeuwse kerk. Hierdoor werden de marmeren bas-reliëfs beschadigd. De façade is nog geen jaar geleden gerestaureerd (de Volkskrant, 21-7-1998).

[p. 190]

28 Juli

In Ferrara heeft de speciale kunstopsporingsdienst van de Italiaanse paramilitaire politie veertien zoekgeraakte kunstwerken uit de 14e tot de 16e eeuw teruggevonden. In 1993 werden de werken op hout gestolen uit de kathedraal van Coira (Zwitserland). De diefstal is nog in onderzoek. Wel is er al een arrestatie verricht (NRC Handelsblad, 28-7-1998).

30 Juli

In het stadscentrum van Istanbul is door archeologen onder leiding van Alpay Pasinli, directeur van de archeologische musea, een deel van het Grote Paleis ontdekt. Dit paleis van het Byzantijnse rijk dateert vermoedelijk uit de negende eeuw. Al eerder deze maand stootte men door werkzaamheden aan het hotel ‘Four Seasons’ op een ruimte van het Grote Paleis, waarvan wordt aangenomen dat hier handschriften en ikonen werden opgeslagen. Na zeven maanden geheimgehouden opgravingen treedt men met de ontdekking naar buiten. Inmiddels is men ook gangen met gewelven, een serie gekleurde fresco's en gedeelten uit het Ottomaanse tijdperk op het spoor. Het oorspronkelijke complex zou 100.000 vierkante meter hebben omvat, met tuinen, kerken en ceremoniële ruimten. Pasinli hoopt evenals de toeristenindustrie dat de ontdekking van het Grote Paleis zal fungeren als een extra attractie van de stad (NRC Handelsblad, 30-7-1998).

31 Juli

De gemeentearchivaris van Elburg ontdekte dat een Elburgse stadsrekening uit 1471 zich in Kampen bevond. Vervolgens heeft Kampen het stuk weer aan Elburg teruggegeven (NRC Handelsblad, 21-7-1998).

3 Augustus

De Chinese ingenieur Cao Shizhong heeft het stadsbestuur van Pisa laten weten dat hij in staat is verdere verzakking van de scheve toren te kunnen voorkomen. In China heeft hij al tachtig torens rechtgezet. Hij is voor drie weken uitgenodigd in Pisa te komen werken. Over zijn werkwijze is nog niets bekend (Trouw, 3-8-1998).