Madoc. Jaargang 1993

[p. 58]

kroniek

5, 9 en 11 november

●

De Koenigscollectie, de verzameling tekeningen van de bankier Franz Koenigs, bevindt zich in Moskou. De tekeningen zijn in de oorlog illegaal aan de Duitsers verkocht en na de oorlog door de Russen als oorlogsbuit meegenomen. Sindsdien waren ze spoorloos. Irina Antonova, directrice van het Poesjkin-museum in Moskou, heeft de opsporing van de collectie bewust vertraagd: vanaf haar aanstelling in 1957 was zij ervan op de hoogte dat de tekeningen zich in een geheim depot in haar museum bevonden. Tot vorig jaar heeft de collectie in het Poesjkin-museum gelegen, daarna werd ze naar Zagorsk vervoerd, om vervolgens terug te keren naar Moskou, naar het ministerie van cultuur aan de Arbat. Ambassadeur mr. J. Vos heeft op 4 november als eerste Nederlander na de oorlog de collectie mogen bekijken, op een geheime plaats. Een kwart van de tekeningen bleek te zijn verdwenen, waaronder werk van Dürer en Holbein. Het is onbekend waar deze 130 tekeningen zich bevinden; waarschijnlijk zijn ze in particuliere handen terechtgekomen. De aanwezige tekeningen verkeerden in uitstekende staat. De eerder aangekondigde tentoonstelling van de Koenigscollectie is op de lange baan geschoven en over teruggave van de collectie aan Nederland willen de Russen voorlopig nog niet praten (NRC Handelsblad, 5/9/11-11-1992).

18 december

●

Het Holland Festival Oude Muziek Utrecht krijgt als eerste de driejaarlijkse cultuurprijs van de stad Utrecht. De prijs bestaat uit een geldbedrag van f5000,- en een sculptuur (NRC Handelsblad, 18-12-1992).

6 januari

●

De Balije te Utrecht van de Duitse Orde komt weer terug in het zogeheten Duitse Huis. De Orde werd opgericht in 1191, om de zieken en gewonden te verplegen die terugkeerden van de kruistochten. De Balije in Utrecht ontstond in 1231 en bouwde in 1348 een kloostercomplex aan de stadswal. Tijdens de Franse bezetting, in 1807, werd de Orde gedwongen haar bezittingen te verkopen, maar behield het recht op terugkoop als de overheid ze niet meer nodig zou hebben. Tot enkele jaren terug is het Duitse Huis in gebruik geweest als dependance van het Militair Hospitaal. Momenteel is het te koop voor een symbolisch bedrag, in ruil voor een grondige restauratie: het complex is uniek omdat er sinds de Middeleeuwen niets meer aan gewijzigd is, maar verkeert in zeer slechte staat. De Orde, die nu nog maar 25 leden telt en

[p. 59]

zich alleen nog bezighoudt met liefdadigheid, wil in het voorjaar met de restauratie beginnen (NRC Handelsblad, 6-1-1993).

11 januari

●

In het Drents Museum te Assen is tijdens een kunst- en taxatiedag een uiterst zeldzame terracotta beeldengroep uit de vijftiende eeuw aangeboden. De beelden, die bestaan uit religieuze figuren, zijn van Duitse origine. Zij zullen verder worden onderzocht op betekenis en herkomst (de Volkskrant, 11-1-1993).

12 januari

●

De Koninklijke Bibliotheek heeft op een veiling bij Sotheby's in New York een postume uitgave gekocht van de vijftiende-eeuwse drukker Gheraert Leeu, wiens vijfhonderdste sterfdag eind vorig jaar herdacht werd. Het betreft de Chronicles of England uit begin 1493. Aan het eind van het boek staat dat ‘Maistir Gerard de Leew a man of grete wysedom’ was overleden (zie het artikel van Koen Goudriaan in Madoc 6 (1992) 4, p. 194-206) (NRC Handelsblad, 12-1-1993).

13 februari

●

De muren van de middeleeuwse Sint-Janskathedraal in Den Bosch hebben ernstig te lijden van de urine van bezoekers uit de omringende cafés, die er hun behoefte doen. De gemeenteraad is verdeeld over de manier waarop de ‘muurplassers’ geweerd moeten worden. Een manshoog hek om de kerk, waarvoor de burgemeester en het CDA pleiten, heeft niet de voorkeur van de meerderheid (de Volkskrant, 10-2-1993).

20 februari

●

Aan de noordzijde van de toren van Pisa zal een loden contragewicht van zeshonderd ton worden bevestigd. Het betreft een tijdelijke maatregel om verder scheefzakken tegen te gaan van de toren die vier meter uit het lood staat. Er wordt nog gezocht naar een blijvende oplossing. Vorig jaar werden stalen banden rondom de toren aangebracht om de krachten op het metselwerk te verminderen (de Volkskrant, 20-2-1993).