Madoc. Jaargang 1992

[p. 120]

kroniek

19 Maart

Helene Nolthenius heeft voor haar boek Een man uit het dal van Spoleto. Franciscus en zijn tijdgenoten de Henriëtte de Beaufortprijs 1992 gekregen. Deze prijs wordt eens in de drie jaar toegekend door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde aan een Nederlandse schrijver van een biografie of autobiografie. (NRC Handelsblad, 19-3-'92)

6 April

In Hoorn is een juridische strijd ontstaan om een vijftiende-eeuws handkanon. De bronzen, één meter lange haakbus, een voorloper van het kanon, is in de zomer van 1990 gevonden door amateur-archeoloog W. Snip en twee vrienden in een beerput op een bouwterrein in de binnenstad van Hoorn. Het is de eerste haakbus met een houten kolf die in vrijwel volledige staat is gevonden in Nederland. Kort daarvoor had de stadsarcheoloog T.Y. van der Walle een zeven weken durende officiële opgraving verricht op dit terrein. Vanwege instortingsgevaar van het belendende café had zij niet mogen graven op de plek waar Snip zijn vondst heeft gedaan. Snip vroeg het Westfries Museum f 10.000 voor de haakbus en een aantal andere vondsten. Van der Walle deed daarop aangifte van overtreding van de Monumentenwet. Krachtens de nieuwe Monumentenwet van 1988 is het rijk eigenaar van alle bodemschatten en is gericht zoeken door onbevoegden verboden. Eind 1990 spande de staat als wettige eigenaar een civiele procedure aan tegen de drie vinders. De rechter bepaalde dat de voorwerpen moesten worden overgedragen aan de eigenaar. De vinders zijn tegen het vonnis in hoger beroep gegaan. De haakbus is momenteel te bezichtigen in het Westfries Museum in Hoorn. (NRC Handelsblad, 6-4-'92)

13 April

Als gevolg van de aardbeving in Limburg in de nacht van 13 april staat de, gedeeltelijk dertiende-eeuwse, Sint Sebastianuskerk van Herkenbosch op instorten. De meeste pilaren in de kerk zijn geknakt en het gewelf is gescheurd. Op de toren na was de restauratie van de kerk, die bijna drie jaar geduurd heeft, voltooid. De kerk zal waarschijnlijk moeten worden gesloopt. (NRC Handelsblad, 13-4-'92)

15 April

Door de aardbeving in Limburg is een groot aantal kerken beschadigd. Daaronder bevinden zich verschillende romaanse monumenten. De elfde-eeuwse

[p. 121]

basiliek van Sint Odiliën, een van de gaafste romaanse kerken in Nederland, heeft grote scheuren in de westgevel. Ook is er een deel van de muur boven de hoofdingang naar beneden gekomen. (NRC Handelsblad, 15-4-'92)

2 Mei

De kerkschat van de kathedraal in Quedlinburg is na betaling van bijna twee miljoen gulden weer in Duits bezit. De kerkschat was tijdens de Tweede Wereldoorlog uit een mijnschacht ontvreemd door een Amerikaanse soldaat die belast was met de bewaking. De kostbaarheden werden aangetroffen in de kluis van de erven van de inmiddels overleden VS-militair (zie Madoc 5 (1991), p. 50). (NRC Handelsblad, 2-5-'92)

4 Mei

Als het aan het plaatselijke ‘Ere-comité voor de Herbouw van de Torenspits’ ligt, zal de noordelijke toren van de kathedraal van Saint-Denis voor de derde keer worden herbouwd. Sinds de torenspits in de twaalfde eeuw verrees, werd zij driemaal neergehaald en tweemaal herbouwd. In 1219 en 1837 was de oorzaak van de verwoesting een blikseminslag, maar in 1845 werd de spits door mensenhanden afgebroken vanwege de scheuren die in de juist gerestaureerde toren waren geconstateerd. Het ontwerp voor een reconstructie dat de architect Viollet-le-Duc maakte, is nooit uitgevoerd. Volgens het comité zijn er geen technische belemmeringen voor de herbouw. In de financiering is nog niet voorzien en er is nog geen toestemming van de Franse Monumentenzorg, die in de regel wel laat restaureren maar niet laat reconstrueren. (de Volkskrant, 4-5-'92)

6 Mei

Er bestaan plannen om de torenspits van de Sint Maartenskerk in Zaltbommel te herbouwen. De spits, die na de bouw in de vijftiende eeuw honderd meter hoog was, is tweemaal afgebrand. Na een blikseminslag in 1538 werd een kleinere spits geplaatst die in 1696 in vlammen opging. Een gemeentelijke commissie zal het particuliere initiatief van de ‘Werkgroep Torenspits’ beoordelen. Voor de kosten, die geraamd zijn op anderhalf miljoen gulden, zullen sponsors worden gezocht. (de Volkskrant, 6-5-'92)