Madoc. Jaargang 1991

[p. 50]

Kroniek

8 Januari 1991

De Lutherse kerk in het Duitse Quedlinburg krijgt zijn middeleeuwse kerkschat terug. De tiende-eeuwse Byzantijnse fles van bergkristal, de met edelstenen ingelegde ivoren kam en de gouden en zilveren reliekhouders waren door een Amerikaanse soldaat in de Tweede Wereldoorlog naar eigen zeggen ‘tijdens een gevecht gevonden’. De nabestaanden van de in 1980 overleden Joe Meador besloten tot de teruggave nadat de kerk hen gedreigd had een proces aan te spannen wegens diefstal. (NRC/Handelsblad, 8-1-'91)

9 Februari

Volgens de bouwhistoricus Guglielmo de Angelis d'Ossat is de twaalfde-eeuwse toren van Pisa met opzet scheef gebouwd. Zijn stelling stoelt onder meer op een afbeelding uit de bouwperiode waarop de toren al duidelijk overhelt. Onderzoek van de fundamenten zou volgens De Angelis zijn gelijk kunnen aantonen. Als de theorie bevestigd wordt dat met verzakking al bij de bouw rekening is gehouden, zouden de kosten van de voorgenomen restauratie veel lager dan geraamd kunnen uitvallen. (de Volkskrant, 9-2-'91)

13 Februari

Op het besluit van de Italiaanse overheid om geen kunstschatten uit te lenen aan het buitenland in verband met de Golfoorlog is een uitzondering gemaakt voor de tentoonstellingen van de manifestatie Amsterdam-Venetië. Zodoende zal de expositie ‘De schatkamer van San Marco’ in de Nieuwe Kerk in Amsterdam gewoon doorgang vinden (zie: ‘Agenda’ en ‘Bij de Agenda’). (NRC/Handelsblad, 23-2-'91)

20 Februari

Het was niet een adellijke maitresse van de Principe van Florence, Giuliano de Medici, die model heeft gestaan voor Leonardo da Vinci's Mona Lisa. In het Engelse blad The Burlington Magazine betogen twee

[p. 51]

kunsthistorici dat zij de vrouw van de Florentijnse koopman Francesco del Giocondo geweest moet zijn. Op de door hen gevonden boedellijst van Leonardo's leerling Salai wordt een Quattro dicto la Joconda vermeld: deze aanduiding en de bijzonder hoge taxatie van onder meer dit schilderij, na Salai's dood in 1524, vormen de grondslag van hun theorie. Daarmee zou de datering van de Mona Lisa opschuiven van ná 1513 naar tussen 1500 en 1503, de zogenaamde tweede Florentijnse periode van Da Vinci. Tevens zou blijken dat Vasari, de vaak onbetrouwbare biograaf van schilders, ditmaal op zijn woord geloofd had kunnen worden. (NRC/Handelsblad, 20-2-'91)

21 Februari

Het ‘Portret van een man met een ring’ kan met grote waarschijnlijkheid aan een van de gebroeders Van Eyck worden toegeschreven. Het kleine eikehouten paneel uit het Roemeens Nationaal Kunstmuseum in Boekarest werd in een Limburgs restauratie-atelier nauwgezet onderzocht. De jaarringen van het hout duiden op een kapdatum na 1400. De fijne schildertechniek evenals de via röntgenfoto's bestudeerde onderliggende schets van het portret wijzen in de richting van Jan en Hubert van Eyck. De ‘kaproen’ die de jongeman op zijn hoofd draagt, past in het modebeeld van de jaren twintig van de vijftiende eeuw, en ondersteunt zo de toeschrijving. Het AD-monogram van Albrecht Dürer en het jaartal 1497 op het schilderij blijken vervalsingen te zijn. (NRC/Handelsblad, 21-2-'91)