Maatstaf. Jaargang 24

[p. 157]

Hans Ramaer Korte inventarisatie van libertaire uitgaven

De enige landelijke organisatie van anarchisten in Nederland is de Federatie van Vrije Socialisten. Deze federatie telt een aantal plaatselijke afdelingen, waarvan die te Amsterdam de meeste aktiviteiten ontplooit. Regelmatig houdt deze afdeling informatieve bijeenkomsten in De Brakke Grond. Het algemeen secretariaat van de federatie is gevestigd aan de Baanstraat 15 in Beverwijk.

Het orgaan van de federatie is het maandblad De Vrije Socialist. Een jaarabonnement daarop kost f 15, -, te bestellen via postbus 1329 in Amsterdam. In 1971 besloten de redaktie van het toenmalige anarchistische tijdschrift De Vrije en de federatie de krachten te bundelen en De Vrije en het federatieblad Recht voor Allen op te laten gaan in een nieuw tijdschrift dat de oude naam De Vrije Socialist kreeg.

Overigens gaf De Vrije dat in de tweede helft van de jaren 60 in studentenkringen een zekere populariteit genoot, een reeks brochures en boeken uit. Onder meer verschenen publicaties van de Amerikaanse Emma Goldman, de Duitser George Grosz, een bundel protestpoëzie en een studie over het hedendaagse anarchisme (Anarchisten in de 20e eeuw) en herdrukken van het tegen Willem iii gerichte pamflet Koning Gorilla en een brochure van Piet Kooijman.

In 1970 ontstond de met de federatie verbonden uitgeverij Anarchistiese Uitgaven (au). De au (postbus 1329, Amsterdam) heeft diverse oudere brochures van Bakoenin, Albert de Jong (De spoorwegstaking van 1903) en Clara Meijer Wichman (De theorie van het syndikalisme) heruitgegeven. Daarnaast bracht de au een vertaling van een Franse studie over het anarchisme (Anarchisme nu), Anarchie - filosofie en idealen van Kropotkin en een studie over de collectivisaties tijdens de Spaanse burgeroorlog van Jacques Giele. Op het programma staat onder meer een herdruk van het boek van Archinow over Machno, en van de complete jaargangen van het syndikalistisch kwartaalblad ‘Grondslagen’, dat onder redaktie van Arthur Lehning van 1932 t/m '35 verscheen.

Eveneens van 1970 dateert de oprichting van spuw, een uitgeverij van Utrechtse studenten, die als eerste uitgave het Zwartboek Mexico verzorgde. Al spoedig werd de naam Pamflet (postbus 1333, Groningen) gekozen en ging men zich toeleggen op de uitgave van libertaire literatuur. Zo verschenen onder meer brochures van en over de raf/Baader-Meinhof, boeken over Spanje en een aantal (her)uitgaven van werk van Anton Constandse (Grondslagen van het anarchisme, Anarchisme van de daad en De vrije mens in een leefbare wereld). Op stapel bij Pamflet staan onder meer Het organisatoriese platform der anarchisten van Archinow en De groep Bonnot van Anton Constandse, alsmede diens Bakoenin, Russies rebel. (Deze geromantiseerde biografie verscheen voor 't eerst in 1948. De reprint kost f 13,50 als men bij voorintekening stort op giro 2553850 van Pamflet - Groningen.) Verder verzorgt Pamfet met uitgeverij ram de uitgave van het anarcho-socialistiese tijdschrift

[p. 158]

De As. Dit sinds 1973 verschijnende tweemaandelijkse blad brengt uitsluitend zgn. themanummers, waarin getracht wordt een anarchistische visie te ontwikkelen op uiteenlopende maatschappelijke verschijnselen. Tot de redaktie van De As behoort onder meer de ondanks zijn leeftijd nog altijd aktieve Anton Constandse. Een jaarabonnement op De As kost f 10, -, te bestellen via postbus 1333, Groningen. ram, in 1971 ontstaan als voortzetting van De Vrije, heeft onder meer een aantal brochures uitgegeven. Zo verscheen een herdruk van Anarcho-syndicalisme van Arthur Lehning en een vertaling van een aantal hoofdstukken uit Wilhelm Reichs studie over het fascisme.

Een derde libertair blad is afkomstig van het Noordelijk Gewest van Vrije Socialisten. Dit is een groep vnl oudere anarcho-pacifisten die zich een aantal jaren geleden uit de federatie teruggetrokken hebben. Zij hebben hun tijdschrift de oude naam Recht voor Allen gegeven. Het verschijnt vier keer per jaar en is te bestellen via Herculesstraat 40, Groningen. Een belangrijke rol bij de verspreiding van binnen- en buitenlandse libertaire boeken en tijdschriften speelt Bas Moreel (Nobelweg 108, Wageningen). Moreel verzorgde in 1973 de vertaling en de uitgave van een Engelse brochure (Wat is een anarchist) en een bundel beschouwingen over zelfbeheer (Zelfbestuurtheorie en praktijk), wat ertoe leidde dat hij zich met de distributie van lektuur ging bezighouden. Zo vertegenwoordigt Moreel Amerikaanse, Engelse, Franse en Westduitse progressieve uitgeverijen in Nederland.

(Met dank aan Boudewijn Chorus (Pamflet), Bas Moreel en Frank Rutten (au) voor hun informatie).