Maatstaf. Jaargang 12

[p. 167]

Tekenen van tegenspraak

Gegevens en Happenings

to the happy few

Er is geen gegeven
zonder een mij, grote selector
van hemel en aarde.

Bij gebrek aan zo'n instrument
organiseert, hoog van niets,
de bende toevalligheid.

Dit lijkt ingewikkeld.
Het laat zich herleiden
tot één simpele vergelijking:

vinkenoog = campert =
cornelis bastiaan = hans, de

[noorman
= stip stip = sigma nul
(en dat van nul naar oneindig,
helaas, want
zo toch nog onsterfelijk).

wim brinkman

De mystiek van het machtsevenwicht

Onlangs bracht de ‘kommissie inzake vraagstukken van vrede en ontwapening’ van de Partij van de Arbeid een advies uit aan het partijbestuur.

Zoals in de meeste uiteenzettingen over ontwapening neemt ook hier de mistiek van het machtsevenwicht weer een grote plaats in. Het leidend motief van het advies is dat geen ontwapeningsmaatregel het bestaande machtsevenwicht mag verstoren. Inzake het éne momenteel internationaal aan de orde zijnde ontwapeningsplan neemt de kommissie een positief standpunt in, onder gebruik van de machtsevenwicht-mistiek; bij weer een ander plan treedt ze afwijzend op. De materie blijft weinig doorzichtig voor iemand die geen deel heeft aan deze gedachtenwereld. Voor een buitenstaander blijft er eigenlijk slechts één vuistregel over: gegeven het feit dat de communis opinio van de binnenstaanders is dat er momenteel een machtsevenwicht is, betekent elke vermeerdering van bewapening een doorbreking van het machtsevenwicht.

Bij lezing van het advies kan men de gedachte niet van zich afzetten dat bij de PvdA-kommissie slechts bezwaar bestaat tegen verstoring van het machtsevenwicht ten gunste van landen van het Warschaupakt. Dit blijkt uit het volgende. De kommissie kiest standpunt tegen onafhankelijke europese atoommachten (zowel de franse en de britse als een eventuele west-duitse) en tegen de gemengde atoommacht van NATO-landen (MLF). Naast het argument dat door vergroting van het aantal atoommachten de kans op oorlog wordt vergroot, gebruikt ze als argument dat de NATO aan dergelijke atoommachten ‘geen enkele behoefte’ heeft en dat

[p. 168]

die ‘bovendien onbetekenend zijn in verhouding tot de amerikaanse’.

Als alternatief stelt ze voor dat de europese NATO-genoten een grotere politieke zeggenschap krijgen in de amerikaanse nuklaire planning. Daarbij verwacht de kommissie dat zij zich ‘deze invloed kunnen verzekeren wanneer zij zich in het bondgenootschap een groter gewicht verschaffen door eindelijk de in NATOverband aangegane verplichtingen op konventioneel gebied na te komen’.

De gedachte dat de kommissie een soort substitutieproces voor ogen staat (vervanging van atoomwapens door konventionele), kan bepaald niet juist zijn, omdat die atoomwapens waar het om gaat, aldus de kommissie zelf, praktisch geen waarde hebben.

Volgens onze vuistregel is er integendeel sprake van een verstoring van het machtsevenwicht en wel ten gunste van de NATO-landen.

Het zou eerlijk geweest zijn als de kommissie deze moraal duidelijk had doen uitkomen.

h. neudecker