Maatstaf. Jaargang 5

[p. 505]

Ellen Warmond
[Gedichten]

Weerszij van een wereld^*

Aan handen de tastbare vragen
geven ogen een zijdelings antwoord

en zwijgen wordt een ongehoorde taal

adem eenzijdige ervaring
liefhebben eenzelvig reizen
op een vreemd lichamelijk halfrond.

* Titelgedicht van een binnenkort bij Bert Bakker / Daamen N.V. Den Haag te verschijnen bundel.

[p. 506]

Opdracht

Onrustig in de regelmaat
der tegenstrijdigheden
draag ik aan je op en vertoon ik
ortodoxe dankdienst
en dans van de regenmaker

want waardig als aarde
is alleen aarde
geen mens
de krachtigste goden wonen
onvleselijk in de dromen
en niet de klok beheerst de tijd
maar het tikken van de spijt
de slagen van de hele en
de halve waarheid
- de wierook van de waarheid

in de leugen

de spotprent van de leugen

in de waarheid -

want waarachtig als aarde
is alleen aarde
berustend als water rustig
nemend wat is gegeven
is alleen water is dood
is geen mens
is geen leven.

[p. 507]

Winteravondsprookje

We staken een vuist door de mist
[honger was ons wachtwoord]
en tastten met gierige vingers
naar lucht vuur en licht
want zonder dat kunnen het hart
de ziel en de zinnen
- ouderwetse mariage à trois -
geen stap meer dansen

maar het vuur was in slaap gevallen
en de lucht kroop onder de aarde
en het licht lag al gladgestreken
in de citybag van de zomer

we scheurden het vredige slot
'ze leefden nog lang en gelukkig'
al langzaam in tweeën
we kropen - al bijna deemoedig -
op handen en voeten verdierlijkt
een vrieshonger binnen we beten
de eerste zucht middendoor

we dachten
wij zijn het meervoud
van eenzaam.

[p. 508]

Het een of het ander

Of
ik leef binnenstebuiten
met ondersteboven ogen
en achterstevoren voeten
of
de wereld is scheefgezakt
als een oud en uitgewoond huis

zie je de kelders de archieven de systemen
de denktrant en de methoden
je ziet de kelders de schimmel

daarboven de gelijkvloerse
onwetendheid achter blinden
van lachen verstoken en zonloos

en zie je het zoldervenster
dat uitzicht gaf op de sterren
op romantiek van iedere roos
een traan waard
en iedere traan de dood
het zoldervenster is verblind door spinrag

maar ik verander niets meer
ik zoek niet langer naar een middelpunt
ik hecht niet langer aan een evenwicht.

[p. 509]

Zingende

Wat doet de mens die tussen velen
als een oude leeuw achter zijn tanden woont
in de kromme kooi van zijn tijd
en zijn nagels voelt splijten van spijt

die plotseling aan zijn sterven merkt
dat hij nog leeft maar wordt bedolven
onder de bombast van het veelvoud

die ziet dat hij een huid bezit maar onbezield
een tong die tussen lippen knielt
maar zonder mededeelzaamheid

hij ontwaakt slaat een vonk uit het water
meet de degen der stilte
smeedt een heet mes in zijn keel
en wet zijn stem.

Neergang

In het laterhuis ligt de onrust

voorgoed in de kelder geborgen

naast de wil naar een weg

daarboven leven gelijkmoedige gezichten

de lippen gerimpeld rond ja en laat maar

de oren dichtgestopt met wassen vrede

terwijl de tekorten uitzien

vanachter wijdlopige vensters

op het vervlakte landschap

van het bereikbare.

[p. 510]

Drie verzen uit het nachtelijke

De maan slaat 12 de nacht
valt als een aangeschoten vogel
tussen de huizen

in de kamers achter de kamers
onzichtbaar voor dagelijkse ogen
onhoorbaar voor achteloze oren
ruist naamloos bloed
in onbekende schelpen
spoelt de helpende hand
aan op het strand
waar je waakt in je slaap
waar je waakt
met de droge ogen der tegenspoed
en de bloedende keel van de overmoed.

[p. 511]

II

 

Onder de nachtlucht jagen de wolken

 

dravend als duizelige paarden

 

soms springend naar vèrziende zonnen

 

 

 

in de berookte steden beneden

 

slaapt de gemeenzame adem

 

onder warme daken van liefde

 

en de eenzame adem reist blind

 

naar kille of rinkelende sterren

 

 

 

alleen in de schaduw ontstaan nog gebaren

 

van zwierig haar of langarmige wieren

 

 

 

de taal is gedoofd en de vuren getemd

 

de stilte spreekt met zijn echo.

De nacht een smeulende vacht
daaronder verborgen de brandende aarde

en de geliefden knielend rond de vuren
in de as van de liefde die is
en de as van de liefde die was
bij het licht van lippen en lichaam
redden met vlammende handen
vermetele valken
uit schroeiend bloed.

[p. 512]

Sans rancune

De magieloze medicijnman opgedragen

Een mens zei hij is een vorstendom
van mogelijkheden:

hij kan een luis zijn op de vervuilde
behuilde huid van de wereld

zich in het uniform der vrees
verkleden kompressen gebeden
op de lippen leggen en zeggen
tranen zijn aardse vreugden

hij kan een hoogmogende stem zijn
en windstil zingen
of manshoog vloeken met ogen
witblind van liefde

een mens zei hij
is een kristal van kansen.