Maatstaf. Jaargang 4

[p. 612]

Twee brieven van Willem Kloos aan Pierre Kemp

[Ofschoon geenszins zijn debuut als dichter - dit vond, onder het pseudoniem Robert Ree plaats in het Maastrichtse dagblad Limburger Koerier op 30 december 1909 -, behoort toch het vers ‘Afscheids-landschap’ uit 1917 duidelijk tot de beginperiode van het dichterschap van Pierre Kemp, de periode waar ook de bundels Het wondere lied (1914) en De bruid der onbekende zee (1916) toe behoren.

Pierre Kemp bood genoemd gedicht aan Willem Kloos aan ter publicatie in De Nieuwe Gids, - die het weigerde; het werd tenslotte geplaatst in Dietsche Warande en Belfort, Jaargang 1920, deel II, p. 258.

Hieronder volgt eerst het gedicht, daarna de kritische brief van Willem Kloos -. Fernand M. de Louvick]

Dien avond dat een grijze hond in 't hok
lag, en de maan de helft der lucht bescheen;
in 't oogenblik, dat tusschen beiden trok
een raaf naar 't nest en aan de kim verdween;

toen op het zien van mijn gebeitsten stok
de hond zijn mond vertrok en blafte, neen
schier huilde en ergens zeven uur de klok
sloeg en de trein een sein floot lang aaneen;

wist ik, dat in ons was iets schoons vergaan
en keek de erinn'ring aan je tranende oogen
in de oogen van dien vocht'gen hond mij aan

en hoorde ik in zijn blaf je stem bewogen,
als toen ik om je de contouren van 't
vaarwel zag en je gaf voor 't laatst de hand.

[1917]

[p. 613]

31 Oct. 1918

WelEdelGeb. Heer,
Uw verzen heb ik met aandacht en belangstelling gelezen, maar daar ik niet goed wist, hoe ik u antwoorden moest, legde ik hen weer neder en wachtte tot nú. Maar thans bij de tweede lezing, is mijn vroegere indruk nog sterker geworden, en ik moet u dus wel precies schrijven zooals ik het meen.
Ik geloof niet, dat u tijdens het schrijven dezer verzen in den geestelijken toestand verkeerdet, dien men den dichterlijken noemt. Ik wil mijn brief slechts kort maken, en over het lange vers zwijg ik dus. Ik wil u slechts even wijzen op uw Afscheids-landschap, waarin gij zegt, dat een huilende en grijze en vochtige hond door zijn blaffen de herinnering in u wakker riep aan uw meisje. Voelt gij zelf niet dat deze onverwachte vergelijking van twee, in hun soort en voorkomen geheel ongelijksoortige levende wezens een heel anderen indruk op den lezenden buitenstaander moet maken, dan dien gij te geven wenscht? Ik moet u tenminste eerlijk bekennen, dat ik, na de eerste sekonde van verbazing, in een hartelijken lach ben uitgebarsten om dat in één adem genoemd en dus eenigszins gelijkgesteld zien van volstrekt tegenstrijdige dingen, terwijl ik bij mijzelf dacht: is de heer Kemps [sic] hier in vollen ernst, of permitteert hij hier zich een verwonderlijke grap?
Hoe het zij, deze verzen lijken mij, heusch, niet voor publicatie geschikt.
Hoogachtend,
uw Willem Kloos

Indien gij eens iets anders hebt, wil ik gaarne nog eens wat van u zien.

[Tien jaar later probeerde Pierre Kemp, via bemiddeling van Frans Erens, nog eens tot de heilige hallen van De Nieuwe Gids door te dringen. Daar hij volgens Kloos echter

[p. 614]

niet tot het peil van een Hanns Heinz Ewers (!) reikte, had ook deze poging geen resultaat.]

2 Mrt '28

WelEdelGeb. Heer,
Uw over Mr. F. Erens tot mij gekomen werk heb ik met veel aandacht en belangstelling gelezen.
Gij bezit zeer zeker een werkzame fantasie, maar, en edoch, niet parallel daaraan loopt uw uitbeeldingsvermogen. Ik weet wel, dat een dergelijke schrijfmethode, waarin verbeelding en realiteit door elkaar gemengd zijn, tegenwoordig in de mode is. Maar om daarmee te slagen, d.w.z. suggestief te werken op het publiek, moet men iets van het biologeerend talent bezitten van een Meyrink of een Hanns Heinz Ewers.
Ik zie mij dus genoodzaakt u uw zending weer in dank te doen toekomen en teeken mij
hoogachtend,
uw Willem Kloos