Maatstaf. Jaargang 3
(1955-1956)– [tijdschrift] Maatstaf–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 167]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de auteur
Mensen, mannen en vrouwen, grote en kleine kijkers,
burgers, snotneuzen, heiligen, telgangers, centenstrijkers,
snoepers, flikflooiers, schoolmeesters, priesters en kuitenprikkers,
goedzakken, pestkoppen, vegetariërs, muurbloemen, nikkers,
winnaars, verliezers, herstellers, versnijders, artisten,
raadsleden, raadsstoelen, gasfitters, stropers, linguisten,
dophoeders, schoorvoeters, klaplopers, embryo's, zuurstof,
zuurstof, zuurstof, zuurstof, zuurstof, zuurstof, zuurstof, zuurstof...
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 168]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de theaterdirecteur
Genoeg. Dames en heren is voldoende. Men is een dame of men is een heer. Tenzij het tegendeel is bewezen. Maar dan zit men niet hier. Altijd exact en to-the-point, maar dat leren jullie dichters nooit.
de auteur
O.K., O.K., ik houd mijn mond al.
de theaterdirecteur
[tot het publiek]
Hij is een beetje uit zijn humeur omdat ik geschrapt heb in zijn stuk en het aan de eisen des tijds heb geadapteerd.
de auteur
De eisen des tijds! U weet niet eens wat dat voor een ding is, de tijd.
de theaterdirecteur
Geen filosofie. Daar houden de mensen niet van.
de auteur
Wéét u het?
de theaterdirecteur
Ach man, ik ben geen Einstein.
de auteur
Nou dan, hoe kunt u praten over de eisen des tijds als u niet eens weet wat dat is, de tijd?
de theaterdirecteur
[tot het publiek]
U ziet het, hij kletst als een kip zonder kop, net als alle schrijvers. Ik zeg maar: schrijver hou-je bij je leest. Vooral als het zo'n bevallige leest is als die van de Muze, ha-ha-ha! Maar ter zake, en maak het kort.
de auteur
Dames en heren.
de theaterdirecteur
That's it.
de auteur
Het stuk dat u vanavond te zien krijgt, gaat over een jonge | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 169]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
man die Jan Klaassen heet. Als u wilt heet hij ook anders. Dat is van geen belang. Hij zou bijvoorbeeld...
de theaterdirecteur
Stop. Geen vaagheden, het publiek wil eieren voor zijn geld. Of hij heet Jan Klaassen of hij heet geen Jan Klaassen. Daartussen bestaat niets.
de auteur
Het gaat dus over een zekere Jan Klaassen. [snel] Het gaat ook over het groeien van het gras en het fluiten van de fluitketel en de kleine puntmuts van een meisjesglimlach en de lucht die soms zo blauw kan zijn als een geboorte. Het gaat ook over een merel en over de mensenliefde...
de theaterdirecteur
Stop stop stop stop. Die onzin heb ik allang weggeadapteerd. De mensen willen stukken met een moraal, de mensen willen stukken met een positief-maatschappelijke strekking. Het stuk gaat over de Democratie en over de Vrijheid...
de auteur
O.K., over de weggeadapteerde mensenliefde dan. Je moet als auteur nu eenmaal ook ergens van leven. Goed goed goed goed goed. Houdt u van peentjes? Lust u vrouwen? Leest u wel eens kranten? Maar is het u wel eens opgevallen dat woensdag de dag is waarop de meeste regen valt, de meeste klokken achterlopen, de meeste moorden en treinontsporingen plaatsvinden en de meeste gedichten worden gelezen?
de theaterdirecteur
Hij dadaast weer. Enfin...
de auteur
En wist u dat winkelbedienden een afneembare glimlach hebben? 's Avonds leggen zij hem in een glas water en de volgende ochtend is hij weer fris, ja. Alleen als het erg warm is, krimpt hij snel en wat dan? Waarschijnlijk kun je er het best éven, niet al te nadrukkelijk natuurlijk, tegenaan spuwen. Meestal helpt dit prompt.
de theaterdirecteur
Beter een dazende dichter dan een die zich bemoeit met | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 170]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dingen waar hij geen verstand van heeft. Laat hij maar zorgen voor de personages, ik zorg wel voor de moraal. En nu genoeg gekletst. Héla! Jan Klaassen! Jan Klaa-aa-aassen!
jan klaassen
Present mijnheer de Directeur. Hallo pap.
de auteur
Dag jongen.
jan klaassen
Zal ik dan maar beginnen? Kijk, het werkt zo. Je haalt links onderaan de kwikstaart over, deze brengt een hoogfrequente magnoliastraler in roterende beweging, het straalsel verspreidt zich regenboogsgewijs over een radarografisch afgegrensd bolsegment, het zogenaamde bonje-vlak, en hecht zich aan krantenzetsels, kreeften op diplomatentafels en andere infectueuze voorwerpen, waardoor...
de theaterdirecteur
Jajaja. Maar de mensen weten nog helemaal niet waarover het gaat.
jan klaassen
Ach, de stumpers. Ik ben toch de uitvinder van de Pax-omaat! Overigens, niet dat ik er veel plezier...
de theaterdirecteur
Sst! Dat komt later. Bij het begin beginnen en geen gepirandelleer. Rechtlijnig denken is het motto van deze tijd.
de auteur
Van A naar B, de ogen stram,
zo staan wij aangetreden,
één en ondeelbaar is 't Gelijk,
net als de Wereldvrede.
de theaterdirecteur
Zo is het, al staat het niet in de tekst.
de auteur
Jan Klaassen dan was, zo luidt het verhaal, als metatechnisch stootarbeider... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 171]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
jan klaassen
Hóófdstootarbeider!
de auteur
...hoofdstootarbeider verbonden aan de zeer geheime Fabriek voor Onverhoopte Uitvindingen... [Achter Jan Klaassen verrijst een laboratoriumruimte met vreemdsoortige apparaten en een staf laboranten in witte jassen; sissen, knalletjes, blauwe en oranje vlammen, enz.]
...een fabriek die onder auspiciën stond van een aantal overkoepelende persoonlijkheden uit diverse niet nader aangeduide lagen der bevolking, en die ten doel had alle uitvindingen, die 's lands welvaart zouden kunnen schaden, zo snel mogelijk uit te vinden teneinde ze onmiddellijk te kunnen vernietigen. Eén van deze projecten was de vrede - de èchte dan - waarvan de uitvinding aan het inzicht en de bekwaamheid van Jan Klaassen was toevertrouwd. [Men ziet Jan Klaassen verwoed bezig aan een bijzonder gecompliceerd apparaat. Plotseling schiet er een heldere vlam uit op, die zich vervolgens opent als een paraplu en in een veelkleurig vuurwerk neerdaalt.]
koor van laboranten
Aaaaaaaaah...!!
de auteur
Jan Klaassen heeft de vrede uitgevonden...
jan klaassen
Oeioei, zagen jullie dat? Is 't geen schat? Is 't geen dot van een vrede?
eerste laborant
Is-tie helemaal echt, van boven tot beneden?
jan klaassen
Kijk maar... [hij raapt een aantal vonken op, die als edelstenen in zijn handen liggen te flonkeren]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 172]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
tweede laborant
Waarachtig, 'n èchte vrede! Achttien karaat!
derde laborant
[zenuwachtig]
Gauw, gauw de directeur waarschuwen, anders is het te laat!
vierde laborant
En de deuren sluiten, anders raakt de vrede op straat!
jan klaassen
[luistert niet, kijkt verrukt naar zijn vinding]
Ik noem mijn uitvinding de Pax-o-maat.
de fabrieksdirecteur
Meneer, mag ik u van harte feliciteren?
Nu kunnen we de vrede voorgoed likwideren.
We hebben hem eindelijk zelf in handen,
o Herejee, wat zal ie branden!
koor van laboranten
O Herejee, wat zal ie branden!
de fabrieksdirecteur
De vrede, mijne heren, is schuldig aan
menige misdaad de mens aangedaan;
hij staat immers steeds aan de kant van de vijand,
da's logisch, nietwaar, want hij schenkt hem zijn bijstand,
want wie zal de imperialistische agressoren verpletteren,
wanneer de hele wereld van vrede zit te tetteren?
Eén wereld of geen - wie niet in Eénheid gelooft,
die leggen we fluks een atoombom op 't hoofd!
...wel g.v.d.! Waar is de vrede gebleven?
[Jan Klaassen heeft zich tijdens de speech van De Fabrieksdirecteur ongemerkt met zijn vredesmachine uit de voeten gemaakt]
eerste laborant
Jan Klaassen is er met de vrede vandoor!
de fabrieksdirecteur en het koor der laboranten
Volg het spoor, volg het spoor, volg het spoor! [Allen af]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 173]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de auteur
Omdat Jan Klaassen op zijn beurt mijn uitvinding is, kan ik hem niet toestaan de vrede weer te laten vernielen. Voor ons dichters is de vrede tenslotte...
de theaterdirecteur
Niets mee te maken.
de auteur
Voor ons mensen is de vrede tenslotte...
de theaterdirecteur
Niets mee te maken. Wat weet een dichter trouwens van mensen af? Laat dat maar aan de politici over. Héla Jan Klaassen, óp! [Jan Klaassen verschijnt met de vredesmachine]
jan klaassen
Oeioeioei, maar net ontsnapt! Maar wat nu verder? Enfin, even uitpuffen... [Naast Jan Klaassen duikt plotseling de zwarte figuur van De Dood op]
M'n voeten zijn als lood
en... ai, ik schrik me dood!
Wie ben jij?
de dood
Ik ben de Dood
van Pierlapotlood.
jan klaassen
Vandaar. Maar moet ik er nu alweer mee ophouden? Ik ben nog maar nauwelijks begonnen...
de dood
Jij hebt nog even de tijd. Maar ik wil de Pax-o-maat van je kopen. Hier zijn vijftig florijnen.
jan klaassen
Wat moet ik met vijftig florijnen? Als je mij niet moet hebben, kun je beter verdwijnen. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 174]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de dood
Goed, honderd dan... [Jan Klaassen schudt van nee] Tweehonderd, vijfhonderd, duizend, tienduizend... [Jan Klaassen schudt nog steeds van nee] Een millioen, een biljoen, een triljoen, een briljard, een znaziaan, een rondduit!!
jan klaassen
Wat voer ik daar allemaal mee uit?
de dood
Wat je doet met de poet?
Je koopt een hoed.
Wat je doet met de spie?
Je koopt een M.G.
En met de dukaten
de Verenigde Staten,
en met de pekunie
de Sowjetunie,
en met de rest
het Gemenebest.
Jan Klaassen is dan de machtigste man
van de hele godganselijke rataplan.
jan klaassen
Wat heb ik er an? Wat heb ik er an?
de dood
[extatisch]
Macht is het hoogst' dat de mens kan bereiken,
want macht dat betekent lijken, lijken,
lijken van mannen, vrouwen, kinderen,
van iedereen die je maar kan hinderen,
van ieder die je kan grieven of storen
of je eigenwaarde de grond in boren.
Tenslotte geen mens meer in je nabijheid:
dat, mijnheer Klaassen, is de ware Vrijheid!
jan klaassen
Is dat nou wel democratisch?
de dood
Dat is nu niet aan de orde. Kijk, een lijk
heeft voorgoed ongelijk,
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 175]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dat is het mooie van een lijk.
Maar hoe meer ongelijk,
des te groter jouw gelijk,
en bij het laatste lijk
ben jij die overblijft God gelijk,
want alleen God heeft altijd gelijk.
jan klaassen
O nee, ik geen God, daar komt alleen maar narigheid van.
de dood
Hóú dan je vrede en stik er in:
wacht maar, ik krijg tòch wel mijn zin!
[De Dood af.]
jan klaassen
Poeh wat een nare vent. Wel jammer van die florijnen, maar ik vertrouwde 't zaakje niet. 't Is vast een oplichter. En bovendien, ik heb net mijn Pax-o-maat met levensgevaar uit de Fabriek voor Onverhoopte Uitvindingen gered, zal ik hem zeker aan de eerste de beste Dood verkopen!... [legt zijn oor tegen de Pax-o-maat] Hoor, moet je horen. 't Is net een boomstam in het vroege voorjaar, als je je oor tegen zo'n stam legt, hoor je het jonge sap opstijgen. Dat is de vrede! Je hoort hem ruisen, je hoort hem kolken, je hoort hem suizen in de buizen, tussen de raderen, onder de oppervlakte....
de auteur
Onder de oppervlakte ruist de vrede,
onder de oppervlakte gist de vrede,
onder de maskers, de ringen, de namen,
onder de lenzen, de leuzen, de tranen,
onder de liefde die zwijgt voor de spiegel,
onder de haat die brandt in de spiegel,
onder de honger die wroet in de aarde,
onder de honger die hapt in de horizon,
onder de angst die fluit in de kelen,
onder de angst die kerft in de kelen,
onder de taal die verbloedt in woorden,
onder de taal die siddert in woorden,
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 176]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
onder de taal, geknecht, gepijnigd,
door demagogen verontreinigd,
de taal zo oorverdovend doofstom
ruist de vrede ruist de vrede.
[Het Krantenmannetje op met een kranten-en tijdschriftenstand]
het krantenmannetje
Laatste berichten! Laatste berichten!... Hebt u 't al gehoord, meneer? Ze hebben de vrede gestolen. Jawel, onze lieve, mooie, bloedeigen vrede! De vrede, waar wij zo lang voor gevochten hebben. Een zekere Jan Klaassen heeft al bekend, volgens onze speciale correspondent. Wat een vent, wat een vent! [Voorbijgangers]
eerste voorbijganger
Wat zeg je daar? Is 't waar? Is 't waar?
het krantenmannetje
Hier staat het, en daar, en daar, en daar.
't Staat zwart op wit
in de Waarheidsklit,
't staat paars-op-snee
in The American Way.
eerste voorbijganger
[heeft een krant gekocht en staat te lezen]
Waarachtig, en dat van ónze centen,
met hulp van buitenlandse agenten.
het krantenmannetje
[tot Tweede Voorbijganger]
Laatste berichten, laatste berichten! Hebt u 't al gehoord?
tweede voorbijganger
Wat gehoord? Een zedenschandaal? Een moord?
het krantenmannetje
Nee, van de vrede, dat ie...
tweede voorbijganger
Ach man, ik heb wel wat anders aan m'n hoofd. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 177]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
derde voorbijganger
De vrede? Zodra ik dat woord hoor, trek ik m'n revolver!
tweede voorbijganger
Wat ik zoek is wat gezellige ontspanningslectuur.
het krantenmannetje
'k Heb ontspanningslectuur in alle maten, in alle soorten, in alle kleuren, voor alle smaken. De prijs varieert naar gelang het aantal doden. We rekenen tegenwoordig twee cent per lijk...
tweede voorbijganger
Maar man, we betalen ons blauw zodoende!
het krantenmannetje
De vakbond is er over doende.
Er komt een nieuwe regeling:
zònder voorafgaande marteling
gaan alle doden voor half geld.
Zelfmoorden worden niet meegeteld.
Vrouwen bedragen als ze dood zijn
wat meer naarmate ze verder bloot zijn.
Alle bijkomstige brutaliteiten
als zweepslagen, trappen, gezicht openrijten,
worden alleen dan in de prijs berekend
wanneer de situatie aanschouwelijk is getekend.
vierde voorbijganger
Ik zoek voor mijn dochter wat ziekbedlectuur,
een moordje of wat, maar beschaafd en niet duur,
met een private eye die zijn mannetje staat
en minstens tien mensen de tanden uitslaat.
de jongeman
Moorden kunnen mij niet zoveel schelen,
ik voor mij zoek het meer in het sexuele.
het krantenmannetje
'k Heb hier een paar aardige pin-upjes,
het hele gevleeste voor 'n paar dupjes.
de jongeman
[bladert in tijdschriften]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 178]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nee, die is te mager, moet je dat been zien,
en hier die B.H. kun je net niet doorheen zien.
Nee, 't moet iets pittigs en peppigs zijn.
het krantenmannetje
Wel, waarom neemt u dan niet Marilijn?
U ziet de gevierde ster in een pose,
die... ahum... sorry, mag 'k even blozen?
de jongeman
[onverschillig]
O nee, voor mij geen Marilijn,
'k weet niet wat het is, maar ze ligt niet in mijn lijn.
[De volgende scène in zeer snel tempo te spelen.]
eerste voorbijganger
Wat zegt hij van onze grote Marilijn?
tweede voorbijganger
Hij is het niet eens met haar lijn. [Derde en Vierde Voorbijganger intussen af, terwijl er inmiddels nieuwe Voorbijgangers opkomen]
vijfde voorbijganger
Wat is er? Wie wijkt er af van de Lijn?
eerste voorbijganger
Die vent daar, dat verdachte sujet.
zesde voorbijganger
Wat zei die vent? Ik ben er net.
vijfde voorbijganger
Ik weet 't niet precies, iets tegen de wet.
zevende voorbijganger
Mensen, wat is er hier aan de hand?
zesde voorbijganger
Die man daar beledigt het Vaderland.
achtste voorbijganger
Hola, wat betekent die trammelant?
zevende voorbijganger
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 179]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Een gevaarlijke spion uit het buitenland.
verscheidene voorbijgangers
Hang 'm op! Je mag zulk gespuis niet sparen!
andere voorbijgangers
Steek 'm zijn ogen uit en hang 'm aan een lantaren! [De Menigte dringt dreigend op]
jan klaassen
Oeioeioei, dat gaat mis! Laat ik gauw even kijken
of de hartstochten voor de Pax-o-maat willen wijken.
[Hij stelt met een paar snelle grepen de Pax-o-maat in werking; lichtflits en vuurwerk als eerder]
de menigte
Aaaaaaaaaaah...! [Gekleed (met mate) in een grieks gewaad, zachtrose, en staande op een grote, van binnen verlichte schelp, rijst, onder begeleiding van orgelmuziek, Marilijn langzaam en in eigen persoon temidden van de Menigte op]
de jongeman
Jeminee, wat een vrouw, wat een vrouw!
marilijn
[stapt naar De Jongeman toe]
Jeminee, wat een man, wat een man! [Ze vallen in elkaars armen, terwijl de Menigte luide applaudisseert. Vervolgens beiden af met de Menigte (als laatste Het Krantenmannetje) joelend en juichend achter hen aan. Jan Klaassen blijft alleen achter]
jan klaassen
Hij werkt, hij werkt! Ging dat even goed? Is m'n Pax-o-maat geen snoetepoet? Maar kom, we zullen 'm nu maar weer afzetten, hij gebruikt anders veel te veel energie... Hee, kijk, daar heb je Katrien. Zal die even opzien! [Katrien op]
Dag lieve Katrien,
ik heb de vredesmasjien!
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 180]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dag lekkere tomaat,
ik heb de Pax-o-maat!
katrien
Nietsnut, waar heb je al die tijd gezeten?
Ik wacht al uren met het eten.
jan klaassen
Ik heb de Pax-o-maat uitgevonden.
katrien
Alles is koud nu, 't is gewoon zonde,
de biefstuk, de aardappelen, de andijvie...
jan klaassen
Maar luister nou, lieveling, schat van een wijfie, ik heb immers...
katrien
...de sjuu...
jan klaassen
...de vrede uitgevonden!
katrien
De wat? Dat is nou weer echt Jan Klaassen! Waarom moet jij je altijd per se met nutteloze en gevaarlijke dingen bezighouden? Andere mannen vinden de Geluidloze Wekker uit of de Automatische Visiteverdrijver of het Kunstgebit met Ingebouwde Conversatie of desnoods de Tastbare Film, maar jij moet weer iets bijzonders hebben. De vrede! Wat voor vrede overigens?
jan klaassen
Gewoon. De vrede.
katrien
Gewoon! Jij denkt maar dat alles gewoon is. Lees je dan geen kranten? Welke vrede bedoel je? De gewapende vrede, de ontwapende vrede, de koude vrede, de warme vrede, de kapitalistische vrede, de democratische vrede, de volksdemocratische vrede, de existentialistische vrede, de co-existentiële vrede, de kerkelijke vrede, de derdewegse vrede, de vredesbeweging-vrede, de anti-vredesbeweging-vrede, de pro-vrede- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 181]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
vrede, de anti-vrede-vrede.... welke vrede bedoel je nu eigenlijk?
jan klaassen
Gewoon, de vrede.
katrien
Ach, sukkel, [bekijkt het apparaat] Als je 'm tenminste verkopen kon...
jan klaassen
De Dood van Pierlapotlood heeft al een bod gedaan.
katrien
En heb je 't niet aangenomen, sukkel?
jan klaassen
Nee... Maar weet je, als ik jou nu 's een beetje doodsloeg, dan moet hij beroepshalve wel terugkomen.
katrien
Laat dat maar uit je hoofd. Ik weet iets beters. De vrede is een gevaarlijk spul, daarom kunnen we beter een vakman in de arm nemen om die machine te verkopen...
jan klaassen
Maar ik wil hem helemaal niet verkopen!
katrien
O nee? Wou je de vrede voor jezelf alleen houden?
jan klaassen
Eh... nee. Nee, dat natuurlijk niet.
katrien
Nou dan. Hier is een echte reclameman,
die weet er alles en nog wat van.
[De Reclameman op]
de reclameman
Ik sta in dienst van wijzen en dwazen,
want ik weet alles van toeten en blazen,
ik toet en ik blaas de mensen in trans,
tot ieder gedwee op mijn toetertje danst...
Mevrouw, meneer, de oren der reclame staan voor u open.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 182]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
katrien
De zaak is: wilt u de vrede verkopen?
de reclameman
De vrede? Hm. Dat is een moeilijk geval, de markt is in deze branche zeer overvoerd. Hm, ja. Is 'm dat? [wijst op de vredesmachine],
jan klaassen
Jawel. Dat is de Pax-o-maat.
de reclameman
Pax-o-maat. Niet gek. Zou ik zelf verzonnen kunnen hebben. Hm. Natuurlijk, aan de andere kant is het voor ons reclamemensen een soort prestigekwestie om juist zulk een artikel er door te drukken. Hm. Doet me denken aan het oude christendom. Tweeduizend jaar geleden, wie wilde er toen van zoiets onzinnigs weten? Maar ze hebben 't er doorgedrukt. Jaja. ‘Wie niet voor mij is, is tegen mij’, dat is nog steeds de eerste stelregel van ons vak. En de basis van de Democratie trouwens. Wie niet voor de Democratie is, is tegen de Democratie. Ergo, wie niet naar mij luistert, is tegen de Democratie. Is dat logisch?
jan klaassen
Nee.
de reclameman
Meneer, u beledigt mij. Ben ik democraat of ben ik geen democraat? Heb ik dus gelijk of heb ik geen gelijk?
jan klaassen
Ik weet het niet.
de reclameman
Ik ben een democraat, meneer,
daarom verkoop ik de Pax-o-maat, meneer,
en wie niet in de Pax-o-maat gelooft,
die leggen we 'n atoombom op het hoofd.
katrien
Da's radicaal,
da's mannentaal!
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 183]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[Er verschijnt een sinistere figuur ten tonele, die ongemerkt de vredesmachine wegneemt]
jan klaassen
Maar 't is nergens voor nodig! Je zet gewoon de machine in werking en...
de reclameman
[snel]
O nee, niks er van! Ach, ach, dat onnozele lekenverstand toch!...
jan klaassen
Hoezo?
de reclameman
Wanneer het ding werkt, wordt het vrede. Volgens u dan.
jan klaassen
Jazeker.
de reclameman
Nou, als het werkelijk vrede is, dan heeft toch zeker niemand meer belangstelling voor uw Pax-o-maat!
katrien
Da's logisch.
de reclameman
Da's logisch. Maar à propos, waar is de Pax-o-maat?
jan klaassen
[verschrikt]
Weg! Gestolen! O jee, we zijn te laat! [Het Krantenmannetje op]
het krantenmannetje
De laatste berichten! De laatste berichten!
De vredesmachine is in handen der Russen,
die volgens onze correspondent intussen
een verbeterde vredesmachine hebben geconstrueerd.
[De Vredesbeweging op met een stapel papieren]
de vredesbeweging
Dames en Heren, is de Vreed' u wat weerd,
wilt dan fluks deze papiertjes tekenen,
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 184]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
we zullen het later wel verrekenen,
wilt u voorlopig maar tekenen tekenen tekenen tekenen
tekenen tekenen tekenen...
[De Fabrieksdirecteur op]
de fabrieksdirecteur
O Doctor Jan Klaassen, is de vreet u wat weerd,
kom dan gauw naar de werkplaats teruggekeerd,
ik geef u een znaziaan, nee een rondduit,
maar vind in vredesnaam een super-verbeterde Vrede uit!
Hier zijn retorten en buizen en branders,
[Deze worden intussen door De Laboranten het toneel opgedragen]
overbluf met een Neo-Vrede de tegenstanders!
[Terwijl Jan Klaassen zich koortsachtig aan het werk zet, zingen allen in koor:]
allen
Hoera voor de Pax-o-maan,
laat hem maar begaan,
hij speelt het wel klaar,
vrede voor duizend maal duizend jaar!
[Intussen komen van weerszijden van het toneel het Oostelijk en Westelijk Leger op. Beide legers zingen hetzelfde lied:]
de oostelijke en westelijke legers
Vrede op aarde,
vrede op aarde
en de mensen een welbehagen!
Vrede op aarde,
vrede op aarde
en de dood aan wie de vrede belagen!
[De Dood van Pierlapotlood duikt plotseling achter de Pax-o-maat op]
de dood
Ha-ha-ha-ha-ha-ha-ha-ha!!! | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 185]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[De Pax-o-maat explodeert in een verblindende lichtstraal, waarin de hele Poppenkast met Theaterdirecteur, Auteur en al wordt meegerukt, en die zich vervolgens opent als een paraplu om in een askleurige werveling van tenen, neuzen, kinnen, wangen, schenen, oren, dijen, hoeden, dassen, lippen, nieren, nagels, wervels, halzen, schoenen, klieren, knieën, galblazen, botten, een opschrijfboekje, bloedspetten, zweetdruppels, snot, tongen, darmen, bretels, zenuwen, mergpijpjes, ribstukjes en hersenen neer te dalen.]
EINDE
N.B. Daar De Theaterdirecteur en De Auteur aan het eind van het stuk mee in de lucht vliegen, wordt aangeraden, voor deze rollen bij voorkeur beroepsmilitairen uit te kiezen; het is tenslotte hun werk. En het zijn er bij elke voorstelling weer twee minder.
|
|