Lutherse Bijbel (1648)

Het xxix. Capittel.

Handelt voornamelijck van de hals-starrigheyt tegen alle goede tucht, ende dat in drie deelen: I. De gelegentheyt ende straffe der hals-starrigen. II. Van waer sulcx kome. III. Het besluyt.

I.1

WIe tegen de bestraffinge hals-starrigh is, die sal schielijck verderven, sonder alle hulpe.

2

Wanneer der Rechtveerdigen veel is, ⁺ so verblijdt sich het volck: maer als de godt-loose heerscht, so sucht het volck.

+ Prov. 11,10. c. 28.12, 28.

3

Wie wijsheyt lief heeft, ⁺ die verblijdt sijnen vader: ^* maer wie sich met hoeren geneert, die wordt sijn goet quijt.

+ Prov. 10,1. c. 15,20.

* Prov. 28,7. Luc. 15.13, 30.

4

Een Koninck richt het lant op door ’t recht: ⁺ maer een ^a gierigaert verderft ’et.

+ Prov. 28,10. Jes. 32,7.

a Die ’t lant [bovenmaten] schattet.

5

Wie sijnen Naesten vleyt, die breydt een net tot sijne voet-stappen.

6

Als een boos Mensch sondigt, so verstrickt hy sich selven; maer een Rechtveerdige verheugt sich, ende heeft blijdschap.

7

De Rechtveerdige neemt kennisse van de sake der armen: de godt-loose en achtet geen vernuft.

8

De ^b bespotters brengen stoutelijck een stadt in ongeluck: ⁺ maer de Wijse stillen den toorn.

b Bespotters) De Raets-lieden varen dickwils vry voort, en vragen niet daer nae, dat sy eene stadt ofte eenen Vorst in een ongeluck brengen, daer sy vele jaren niet uyt en komen.

+ Prov. 28,2. Eccl. 9,18.

9

Wanneer een wijs man met eenen sot te handelen komt, ^* hy toorne ofte lacche, so en heeft hy geene ruste.

* Ies. 57.20, 21.

10

De bloet-gierige haten den vromen; maer de Rechtveerdige soecken sijne ziele.

11

⁺ Een sot schuddet sijnen geest geheel uyt; maer een wijs man houdt hem in.

+ Prov. 14,33. c. 15,2.

12

Een heere die tot leugenen lust heeft, diens dienaren zijn al-te-mael godt-loos.

13

⁺⁺ ☜Een arm man ende een ^c rijcke ontmoeten malkanderen; maer ^/ beyder oogen ^d verlicht de HEERE☞.

++ Prov. 22,2.

c Rijcke) Heet hier eenen rijcken, die woeckeren kan, als sy dan gemeynlijck alle woeckeren; gelijck Ies. 53,9. den rijcken oock godt-loos noemt.

/ Matth. 19.24, 26.

d Verlicht) Troostet, ende geeft genoegh.

14

^* Een Koninck die de armen getrouwelijck oordeelt, diens throon sal eeuwighlijck bestaen.

* Prov. 16,12. c. 20,28. c. 25.5.

II.15

⁺ DE roede ende bestraffinge geeft wijsheyt; maer ⁺⁺ een jongen hem selven gelaten, schendet sijne moeder.

+ Prov. 13,24. c. 22,15. c. 23,13.

++ Prov. 10,1. c. 17.21, 25.

16

Waer vele godt-loose zijn, daer zijn vele sonden; maer de Rechtveerdige sullen haren val beleven.

17

Tuchtigt uwen soon, so sal hy u vermaken; ende sal uwer ziele sacht doen.

18

Als de ^e Prophetie uyt is, so wort het volck wilt ende woest; maer wel dien, die de Wet hant-havet!

e Prophetie) Sonder Godts Woort en kan de Mensch niet anders doen, dan afgoderye ende sijnen wille drijven.

19

Een knecht en laet hem met woorden niet tuchtigen: want of hy ’t al schoon

[fol. 269r]

verstaet, so neemt hy hem doch dies niet aen.

20

Siet ghy eenen die snel is om te spreken, ⁺ so is aen eenen sot meer hope, dan aen hem.

+ Prov. 26,12. Jac. 1,19. cap. 3,1.

21

Wanneer een knecht van joncx op teerkens gehouden wort; so wil hy daer nae een joncker zijn.

22

Een toornigh man richt gekijf aen; ⁺ ende een grimmige doet vele sonden,

+ Prov. 15,18. cap. 26,21. Jac. 1,20. c. 3.14, 15, 16.

23

^* De hoovaerdye des Menschen sal hem storten; maer de ootmoedige sal eere ontfangen.

* Job 22,29. Prov. 15,33. cap. 18,12. Ies. 66,2. Matth. 23,12. Luc. 14,11. cap. 18,14. Iac. 4.6, 10. 1 Petr. 5,5.

24

Wie ⁺ met dieven deel heeft, die hoort vloecken; ⁺⁺ ende en geeft ’et niet te kennen, die haet sijn leven.

+ Psal. 50,18.

++ Lev. 5,1.

III.25

MEnschen ontsien, brengt te valle; maer wie sich op den HEERE verlaet, die wort beschutt.

26

^/ Vele soecken het aengesichte eens ^f Vorsten: maer eens yegelijcken gericht komt van den HEERE.

/ prov.19,6.

f Vorsten) Op der Vorsten genade sich verlaten sonder Godt, dat is te vergeefs.

27

^// Een ongerechtigh man is den rechtveerdigen een grouwel; ende wie recht van wege is, die is des godt-loosen grouwel.

// Psal. 15,4. 1 Petr. 4,4.