Lutherse Bijbel (1648)

Het x. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Van de neerstige kinder-tucht. II. Van vermeerderinge der tijdelijcke goederen, ende den beroeps-arbeyt. III. Van de nuttigheden der gerechtigheyt. IV. Hoe de gerechtigheyt kan onder-houden worden.

Dit zijn de Spreucken Salomons.

I.1

EEn wijs soon is sijnes vaders vreugde; ⁺ maer een dwaesachtigh soon is sijner moeder droefheyt.

+ Prov. 15,20. cap. 17,25. cap. 23.24, 25. cap. 29,3.

II.2

ONrechtveerdigh goet en helpt niet; ⁺ maer gerechtigheyt reddet van den doot.

+ Onrechtveerdige schatten. Prov. 11,4. Sir. 5,10.

3

De HEERE en laet de ziele des Rechtveerdigen geenen honger lijden; maer Hy stort der godt-loosen ^a schinderye.

a Schinderye) daer-door sy met aller lieden schade rijck worden.

4

⁺⁺ Een trage hant maeckt arm; maer der vlijtigen hant maeckt rijck.

++ Prov. 12,29. cap. 13,4. cap. 19,15. cap. 20,13.

5

Wie in den Somer vergadert, die is kloeck; maer wie in den oogst slaept, die wort te ^b schande.

b Schande ende eere heet Salomon dickwils armoede, ende rijckdom: daerom dat degene die rijck is, eere heeft.

III.6

DE segeninge heeft het hooft des Rechtveerdigen; maer den mont der godt-loosen sal haer wrevel over-vallen.

7

☜De gedachtenisse des Rechtveerdigen blijft in segeninge: maer der godt-loosen naem sal verrotten☞.

8

Wie wijs van herten is, die neemt de geboden aen: ⁺ maer wie eenen sotten-mont heeft, die wort geslagen.

+ Prov. 10,10.

9

Wie onschuldigh leeft, die leeft seker; maer wie verkeert is op sijne wegen, die sal openbaer worden.

10

Wie met de oogen wenckt, ⁺ die sal moeyte aen-richten: ende die eenen sotten mont heeft, die wort geslagen.

+ Sir. 27.25, 26.

IV.11

DE mont des Rechtveerdigen is een levendige fonteyne; ⁺ maer den mont der godt-loosen sal haer wrevel over-vallen.

+ Prov. 13,14.

12

☜Haet verweckt twist; ⁺ maer ^* de liefde deckt alle over-tredingen toe☞.

+ Prov. 17,9. 1 Cor. 13,4. 1 Petr. 4,8.

* De liefde en laet haer niet vertoornen. 1 Cor. 13,4.

13

In de lippen des verstandigen vindt men wijsheyt: ⁺ maer op den rugge des sotten behoort eene roede.

+ Prov. 20,30.

14

De Wijse bewaren de leere; maer der sotten mont is nae by de ^c verschrickinge.

c Verschrickinge) dat is, het gevaer ende ongeluck.

15

Het ^d goet des rijcken is sijne vaste stadt: maer d’ armoede maeckt de arme bloode.

d Goet maeckt moet, armoede wee doet.

[fol. 262v]

16

De Rechtveerdige gebruyckt sijn goet ^e ten leven; maer de godt-loose gebruyckt sijn in-komste ter sonde.

e Ten leven) dat hy sich geneere.

17

De tucht houden, is de wegh ten leven; maer wie de bestraffinge verlaet, die blijft ^f dolende.

f ’t En gaet hem niet wel.

18

^g Valsche monden bedecken den haet; ende wie achter-klapt, die is een sot.

g Valsche) D’ een en vermaent sijnen broeder niet, sijner sonden halven; of ist dat hy aen-loopt, so siet hy ’t geerne: d’ ander achter-klappet, ende en betert oock niemant daer-mede.

19

☜Waer vele woorden zijn, daer en gaet ’et sonder sonde niet af; maer wie sijne lippen houdt, die is kloeck☞.

20

De tonge des Rechtveerdigen is kostelijck silver: maer het herte der godt-loosen is niets.

21

De lippen des Rechtveerdigen weydender vele; maer de sotten sullen in hare dwaesheyt sterven.

22

☜De segen des HEEREN maeckt rijck, ⁺ sonder moeyte.

+ Godt versorgt, Godt helpt.

23

Een sot bedrijft moet-wille, ⁺ ende heeft noch sijnen spot daer-mede; maer de man is wijs, die daer-op merckt☞.

+ Prov. 12,12. cap. 14,9. cap. 15,21.

24

Wat de godt-loose vreest, ⁺ dat sal hem bejegenen; ende wat de Rechtveerdige begeeren, dat wort hen gegeven.

+ Sap. 3,10.

25

De godt-loose is gelijck een onweder, ⁺ dat voor-by gaet, ende niet meer en is; maer de Rechtveerdige bestaet eeuwighlijck.

+ Psal. 37,36.

26

Gelijck ^h edick den tanden, ende de roock den oogen doet; soo doet de luye den genen, die hem senden.

h Edick) Waer loose Heeren ende Ampt-lieden zijn, daer en sien d’oogen niet, ende de tanden en bijten niet: dat is, daer gaet tucht ende straffe onder.

27

^* ☜De vreese des HEEREN vermeerdert de dagen; maer de jaren der godt-loosen worden verkortet☞.

* Prov. 9,11. Psal. 55,24.

28

⁺ Het verwachten der Rechtveerdigen sal vreugde worden; ⁺⁺ maer der godt-loosen hope sal verloren zijn.

+ Rom. 5,5.

++ Job 8.13, 14. cap. 11,20. Psal. 112,10.

29

^/ De wegh des HEEREN is des Vromen trots: maer de quaet-doenders zijn bloode.

/ Prov. 30,6.

30

De Rechtveerdige en wort nimmer-meer om-gestooten; maer de godt-loose en sullen in den lande niet blijven. ⁺

+ Prov. 2,22.

31

De mont des Rechtveerdigen brengt wijsheyt: maer de mont der verkeerden wort uyt-geroeyt.

32

De lippen der Rechtveerdigen leeren heylsame dingen; maer der godt-loosen mont is verkeert.