Lutherse Bijbel (1648)

Het vj. Capittel.

Handelt van de ongetrouwigheyt in den handel ende wandel, in vier deelen: I. In de borgh-tochte. II. In den beroeps-arbeyt. III. In ’t gemeyne leven ende geselschap. IV. In den echten staet.

I.1

MYn kint, ⁺ wort ghy borge voor uwen Naesten, ende hebt uwe hant by eenen vreemden verplicht;

+ Prov. 11,15. cap. 17,18. cap. 20,16. cap. 22,26.

2

So zijt ghy verknoopt met de reden uwes monts; ende gevangen met de redenen uwes monts.

3

So doet doch, mijn kint, alsoo, ende reddet u; want ghy zijt uwen Naesten in de handen gekomen: haest u, dringt ende drijft uwen Naesten.

4

En laet uwe oogen niet slapen, noch uwe oogen-leden sluymeren:

5

Reddet u, ⁺ als een rhee, van de hant; ende als een vogel uyt de hant des vogel-vangers.

+ Psal. 124,7.

II.6

☜GAet henen tot de miere, ghy luyaert; siet hare wijse aen, ende leert:

7

Hoe wel sy geenen Vorst, noch Hooft-man, noch heere en heeft;

8

So bereydt sy nochtans haer broot in den Somer, ende vergadert hare spijse in den oogst.

9

Hoe lange ligt ghy, ⁺ luyaert? wanneer wilt ghy op-staen van uwen slaep?

+ Prov. 13,4. cap. 20,4.

10

Iae slaept noch een weynigh, ⁺ sluymert een weynigh; vouwt de handen een weynigh t’ samen, dat ghy slaept:

+ Prov. 24.33, 34.

11

So sal u de armoede verrasschen, gelijck een wandelaer; ende ’t gebreck, gelijck een gewapent man☞.

III.12

EEn loos Mensch, een schadelijck man, ^a gaet met eenen verkeerden monde;

a Gaet, wenkt) En voert geen bestandige redenen, en siet niemant recht aen. Prov. 10,10.

13

Wenckt met d’ oogen; beteeckent met de voeten, wijst met de vingeren;

14

Peynst altijt wat quaets ende verkeerts in sijn herte; ende rockt twist.

15

Daerom sal hem schielijck sijn ongeval komen, ende hy sal snellijck ver-broken worden, so datter geene hulpe zijn en sal.

16

Dese ses stucken haet de HEERE, ende aen ’t sevenste heeft Hy eenen grouwel:

17

Hooge oogen; ⁺ valsche tongen; handen die onschuldich bloet vergieten:

+ Prov. 30,13.

18

Een herte dat met quade treken om-gaet; ⁺ voeten die snel zijn om schade te doen:

+ Rom. 3,15.

19

Een valsche getuyge, die vermetelijck leugenen spreeckt; ende die twist tusschen broeders rockt.

20

Mijn kint, ⁺ bewaert de geboden uwes vaders; ende en laet niet varen de wet uwer moeder.

+ Prov. 1,8.

21

Bindtse t’ samen op uw’ herte altijt; ⁺ ende hangtse aen uwen hals.

+ Prov. 3,3.

22

Als ghy gaet, ⁺ dat sy u geleyden; als ghy u neder-legt, dat sy u bewaren; als ghy ontwaeckt, dat sy uw’ gespreck zijn.

+ Deut. 6,7. Psal. 1,2. Prov. 3.23, 24.

23

Want het gebodt is eene lampe, ⁺ ende de Wet een licht; ende de bestraffinge der tucht is een wegh des levens:

+ Psal. 19,9. ende 119,105. 2 Petr. 1,19.

IV.24

OP dat ghy bewaert wort voor den quaden wijve; ⁺ voor de gladde tonge der vreemder.

+ Prov. 2,16. cap. 5,3. cap. 7,5.

25

En begeert hare schoonheyt niet in uw’ herte: ende en laetse u niet vangen met hare oogen-leden.

26

Want eene hoer brengt eenen om het broot; maer eene echte-vrouwe vangt het edele leven.

27

Kan oock yemant een vyer in den boesem behouden, dat sijne kleederen niet en branden?

28

Hoe soude yemant op kolen gaen, dat sijne voeten niet verbrandt en souden worden?

29

Alsoo gaet het dien, ⁺ die tot sijns Naesten wijf gaet: daer en blijft niemant ongestraft, diese aen-roert.

+ Quia adulterium est capitale.

30

’t Is eenen dief niet soo groote versmaetheyt, wanneer hy steelt, om sijne ziele te versadigen, dewijle hy honger heeft;

31

Ende of hy betrapt wort, so geeft hy ’t seven-voudigh weder: ende geeft over alle ’t goet in sijnen huyse.

32

[Maer] die met een wijf overspel doet, die is een sot; die brengt sijn leven in ’t verderven:

33

Daer-toe treft hem plage ende schande, ende sijne schande en wort niet uyt-gedelgt.

34

Want de grimmigheyt des mans yvert, ende en verschoont niet, ter tijt der wrake;

35

Ende en siet geenen persoon aen, die daer versoene; ende en neemt ’et niet aen, of ghy schoon veel schencken wildet.