Lutherse Bijbel (1648)

Het viij. Capittel.

Heeft vier deelen: I. Salomo Israël vergadert hebbende, laet de Arke des verbondts met de heylige gereetschap in den Tempel brengen. II. Godt heeft selve den Tempel in-gewyet. III. Salomo segent de Gemeynte met eene Danck-segginge ende Gebedt. IV. Salomo ende het volck offeren, ende houden het Loof-hutten Feest.

I.1

DOe vergaderde de Koninck Salomo tot hem de Outsten in Israël, ⁺ alle Oversten der stammen, ende Vorsten der vaderen onder de kinderen Israëls te Ierusalem, om de Arke des verbondts des HEEREN op te brengen uyt de stadt Davids, ⁺ dat is Zion.

+ 2 Paral. 5,2.

+ 2 Sam. 5,9. cap. 6.12, 17.

2

Ende alle mannen in Israël vergaderden hen tot den Koninck Salomo, in de maent Ethanim, op ’t Feest; dat is de sevende maent.

3

Ende doe alle Outsten Israëls quamen, namen de Priesters de Arke des HEEREN op,

4

Ende brachtense opwaerts; daer-toe de Hutte des Stichts, ende alle gereetschap des Heylighdoms, dat in de Hutte was: dat deden de Priesters ende Leviten.

5

Ende de Koninck Salomo, ende de gantsche Gemeynte Israëls, die sich tot hem versamelt hadde, gingen met hem voor de Arke henen, ende offerden schapen ende runderen, soo vele dat mense niet tellen noch rekenen en konde.

6

Alsoo brachten de Priesters de Arke des verbonts des HEEREN op hare plaetse in den Choor des Huyses, in ’t Aller-heyligste, onder de vleugelen der Cherubim.

7

Want de Cherubim breydden de vleugelen uyt aen de plaetse, daer de Arke stont; ende bedeckten de Arke, ende hare hant-boomen van boven.

8

Ende de hant-boomen waren soo lanck, dat hare knoopen gesien wierden in den Heylighdom voor den Choor; maer buyten en wierden sy niet gesien: ende sy waren aldaer tot op desen dagh.

9

Ende daer en was niets in de Arke, ⁺ dan alleen de twee steenen Tafelen Mose, die hy aldaer liet in Horeb; doe de HEERE met de kinderen Israëls een verbondt maeckte, doe sy uyt Egypten-lant getrocken waren.

+ Exod. 34,17. 2 Paral. 5,10. Ebr. 9,4.

II.10

DOe nu de Priesters uyt het Heylighdom gingen, vervulde eene wolcke het Huys des HEEREN;

11

So dat de Priesters niet en konden staen, ⁺ ende het ampt vol-brengen van wegen de wolcke: want de Heerlijckheyt des HEEREN vervulde het Huys des HEEREN.

+ Exod. 40.34, 35. 2 Paral. 7,2.

III.12

DOe sprack Salomo: ⁺ De HEERE heeft gesproken, dat Hy in ’t doncker woonen wil.

+ Exod. 20,21. Lev. 16,2. Deut. 4,11. cap. 5,22. 2 Paral. 6,1.

13

Ick hebbe immers een Huys gebouwt U ter Wooninge; een vaste plaetse, dat Ghy daer eeuwighlijck soudt woonen.

14

Ende de Koninck wendde sijn aen-gesicht, ende segende de gantsche Gemeynte Israëls; ende de gantsche Gemeynte Israëls stont.

15

Ende hy sprack: ⁺ Gelooft zy de HEERE, de Godt Israëls, die door sijnen mont mijnen vader David gesproken, ende door sijne hant vervult heeft, seggende:

+ 2 Sam. 7.6, 13.

16

Van dien dage aen, doe Ick mijn volck Israël uyt Egypten voerde, ⁺ so en hebbe Ick noyt geene stadt verkoren onder eenigen stamme Israëls, dat my een Huys gebouwt wierde, dat mijn Naem daer soude zijn: maer Ick hebbe David verkoren, dat hy over mijn volck Israël zijn soude.

+ 2 Paral. 6,5.

17

Ende trouwen mijn vader David hadde ’t in den sin, ⁺ dat hy den Name des HEEREN des Godts Israëls een huys bouwde.

+ 2 Sam. 7,2. 1 Paral. 18,1. 2 Paral. 6,7.

18

Maer de HEERE sprack tot mijnen vader David: Dat ghy in den sin hebt mijnen Name een Huys te bouwen, daer hebt ghy wel aen gedaen, dat ghy sulcx voor-naemt.

19

Doch ghy en sult dat Huys niet bouwen: maer uw’ soon, die uyt uwe lendenen komen sal, die sal mijnen Name een Huys bouwen.

20

Ende de HEERE heeft sijn woort bevestigt, dat Hy gesproken heeft: Want ick ben op-gekomen in mijns vaders Davids plaetse, ende sitte op den stoel Israëls, soo de HEERE gesproken heeft; ende hebbe een Huys gebouwt den Name des HEEREN, des Gods Israëls.

21

Ende ick hebbe aldaer eene plaetse bereydt voor de Arke, daer in het Verbondt des HEEREN is, dat Hy gemaeckt heeft met onse vaderen, doe Hyse uyt Egypten-lant voerde.

22

Ende Salomo tradt voor den Altaer des HEEREN, ⁺ tegen over de gantsche Gemeynte Israël; ende breydde sijne handen uyt nae den Hemel,

+ 2 Paral. 6,13.

23

Ende sprack: HEERE Godt Israëls, daer en is geen Godt noch daer boven in den Hemel, noch hier beneden op der Aerden, U gelijck; Ghy die houdt het verbondt ende de barmhertigheyt uwen knechten, die voor u wandelen van gantscher herten.

24

Ghy die hebt gehouden uwen knecht, mijnen vader David, wat Ghy hem gesproken hebt: met uwen mont hebt Ghy ’t gesproken, ende met uwe hant hebt Ghy ’t vervult, als het op desen dagh staet.

25

Nu HEERE Godt Israëls, ⁺ houdt uwen knecht mijnen vader David, wat Ghy hem gesproken hebt, seggende: Geen man en sal u voor my ontbreken, die daer sitte op den stoel Israëls; soo doch, dat uwe kinderen haren wegh bewaren,

+ 1 Reg. 2,4. 2 Sam. 7.12, 16. Psal. 132,12.

[fol. 149r]

dat sy voor my wandelen, gelijck ghy voor my gewandelt hebt.

26

Nu Godt Israëls, laet uwe woorden waer worden, die Ghy uwen knecht mijnen vader David gesproken hebt.

27

Want ☜meynt ghy oock, ⁺ dat Godt op Aerden woone? siet, de Hemel, ende aller hemelen hemelen en mogen U niet versorgen☞; hoe soude ’t dan dit Huys doen, dat ick gebouwt hebbe?

+ 2 Paral. 2,6. cap. 6,18. Jes. 66,1. Jer. 23,24. Act. 7,49.

28

Wendt u dan noch tot het gebedt uwes knechts, ende tot sijn smeecken, HEERE mijn Godt; op dat Ghy hoort het lof ende gebedt, dat uw’ knecht heden voor u doet:

29

Dat uwe oogen open staen over dit Huys nacht ende dagh, ⁺ over die stede, daer ghy af geseyt hebt: Mijn Naem sal daer zijn. Wilt doch hooren het gebedt, dat uw’ knecht op dese stede doet.

+ Deut. 12,11.

30

Ende wilt doch verhooren het smeecken uwes knechts, ende uwes volcx Israëls, dat sy hier doen sullen op dese stede uwer wooninge, in den Hemel; ende als Ghy ’t hoort, genadigh zijn.

31

Wanneer yemant tegen sijnen Naesten sondigt, ende neemt dies eenen eedt op hem, daer hy sich mede verplicht; ende de eedt komt voor uwen Altaer in dit Huys:

32

So wilt doch hooren in den Hemel, ende recht doen uwen knechten, om den godt-loosen te verdoemen, brengende sijnen wegh op sijnen kop; ende om den gerechtigen te rechtveerdigen, hem gevende nae sijne gerechtigheyt.

33

Wanneer uw’ volck Israël voor sijne vyanden geslagen wert, dewijle sy aen u gesondigt hebben; ende bekeeren hen tot u, ende belijden uwen Naem, ende bidden ende smeecken tot u in dit Huys;

34

So wilt doch hooren in den Hemel, ende der sonde uwes volcx Israëls genadigh zijn, endese weder brengen in ’t lant, dat Ghy haren vaderen gegeven hebt.

35

Wanneer de Hemel gesloten wort, dattet niet en regent, dewijle sy aen u gesondigt hebben; ende sullen bidden op dese plaetse, ende uwen Naem belijden, ende hen van hare sonden bekeeren, dewijle Ghyse dringt:

36

So wilt doch hooren in den Hemel, ende genadigh zijn der sonde uwer knechten, ende uwes volcx Israëls, dat Ghy hen den goeden wegh wijst, daer sy in wandelen sullen; ende laet regenen op het landt, dat Ghy uwen volcke ten erve gegeven hebt.

37

Alsser eenen dierte, ofte pestilentie, ofte dorheyt, ofte ^a brant, ofte sprinck-hanen, of rupsen in den lande zijn sal; ofte sijn vyant in den lande sijne poorten belegert; ofte eenige plage ofte kranckheyt zijn sal;

a Brant) Wanneer het koorn door der Sonnen-schijn versengt, ofte verbrandt is.

38

Wie dan bidt ende smeeckt, ’t zijn eenige menschen, ofte uw’ volck Israël, die daer gewaer worden hare plage, elck in sijn herte; ende breydt sijne handen uyt tot dit Huys:

39

So wilt doch hooren in den Hemel, in de vaste plaetse daer Ghy woont, ende genadigh zijn, ende doen, dat Ghy geeft een yegelijcken, so hy gewandelt heeft, gelijck Ghy sijn herte kent: want ☜Ghy alleen kent het herte aller kinderen der menschen☞: ⁺

+ 2 Paral. 6,30.

40

Op dat sy U vreesen altijt, so lange sy op het lant leven, dat Ghy onsen vaderen gegeven hebt.

41

Wanneer oock een ^b vreemde, die van uwe volck Israël niet en is, komt uyt verren lande, om uwes Naems wille;

b Vreemde) Dit Huys sal eene Bede-huys zijn allen volckeren.

42

(Want sy sullen hooren van uwen grooten Name, ende van uwe machtige hant, ende van uwen uyt-gestreckten arm) ende komt, dat hy bidde voor dit Huys:

43

So wilt doch hooren in den Hemel, in de vaste plaetse uwer wooninge, ende doen alles, daer u de vreemde om aen-roept: ⁺ op dat alle volckeren op Aerden uwen Naem bekennen, dat sy u oock vreesen, gelijck uw’ volck Israël; ende dat sy gewaer worden, hoe dit Huys nae uwen Naem genoemt zy, dat ick gebouwt hebbe.

+ Jes. 56,6.

44

Wanneer uw’ volck uyt-treckt in den strijt tegen sijne vyanden, door den wegh dien Ghyse sult senden; ende sullen bidden tot den HEERE tegen den wegh nae dese stadt, die Ghy verkoren hebt, ende nae dit Huys, dat ick uwen Name gebouwt hebbe:

45

So wilt doch haer gebedt ende smeecken hooren in den Hemel, ende recht doen.

46

Wanneer sy tegen u sondigen sullen, ⁺ (want ☜daer en is geen Mensch, die niet en sondigt☞) ende Ghy toornigh wort, ende geeftse voor hare vyanden, dat syse gevangen voeren in der vyanden lant, verre ofte nae-by:

+ 2 Paral. 6,3. Prov. 20,9. Eccles. 7,21. 1 Joh. 1.8, 10.

47

Ende sy in haer herte slaen, in den lande daer sy gevangen zijn, ende sich bekeeren, ende smeecken u in den lande harer gevanckenisse, seggende: Wy hebben gesondiget, ende misdaen, ende zijn godt-loos geweest:

48

Ende bekeeren sich alsoo tot u van gantscher herten, ende van gantscher ziele, in harer vyanden lant, diese wegh-gevoert hebben; ende bidden tot u tegen den wegh nae haer lant, dat Ghy haren vaderen gegeven hebt, nae de stadt die Ghy verkoren hebt; ende nae dit Huys dat ick uwen Name gebouwt hebbe:

49

So wilt doch haer gebedt ende smeecken hooren in den Hemel, van de sit-plaetse uwer wooninge, ende recht doen;

50

Ende uwen volcke genadigh zijn, dat tegen u gesondigt heeft, ende allen haren over-tredingen, daer mede sy tegen u over-treden hebben; ende barmhertigheyt geven voor de gene, diese gevangen houden, ende u harer ontfermen:

51

Want sy zijn uw’ volck, ende uw’

[fol. 149v]

erf, ⁺ die Ghy uyt Egypten, uyt den yseren oven gevoert hebt;

+ Deut. 4,20.

52

Op dat uwe oogen open zijn op het smeecken uwes Knechts, ende uwes volcx Israëls, dat Ghyse hoort in allen daer sy u om aen-roepen.

53

Want Ghy hebtse u af-gesondert ten erve, ⁺ uyt alle volckeren op Aerden; gelijck Ghy gesproken hebt door Mosen uwen Knecht, doe Ghy onse vaderen uyt Egypten voerdet: Heere HEERE.

+ Exod. 19,5. Deut. 9,6. cap. 14,2.

54

Ende doe Salomo alle dit gebedt ende smeecken hadde uyt-gebeden voor den HEERE, stont hy op van den Altaer des HEEREN, ende liet af van knielen ende handen uyt-breyden nae den Hemel:

55

Ende tradt daer henen, ende segende de gantsche Gemeynte Israël met luyder stemme, seggende:

56

Gelooft zy de HEERE, die sijnen volcke Israël ruste gegeven heeft, gelijck Hy gesproken heeft: ⁺ daer en is niet een eenigh woort vervallen van alle sijne goede woorden, die Hy gesproken heeft door sijnen Knecht Mose.

+ Jos. 21,45. Deut. 12,10.

57

De HEERE onse Godt zy met ons, gelijck Hy geweest is met onse vaderen; Hy en verlate ons niet, ende en trecke de hant van ons niet af:

58

Om te neygen onse herte tot Hem, dat wy wandelen in alle sijne wegen, ende houden sijne geboden, zeden ende rechten, die Hy onsen vaderen geboden heeft.

59

Ende dese woorden, die ick voor den HEERE gesmeeckt hebbe, moeten den HEERE onsen Godt nae-by komen dagh ende nacht, dat hy recht doe sijnen Knecht, ende sijnen volcke Israël, eenen yegelijcken tot sijner tijt.

60

Op dat alle volckeren op Aerden erkennen, ⁺ dat de HEERE Godt is, ende niemant meer.

+ Deut. 4.35, 39.

61

Ende u-lieder herte zy oprecht met den HEERE onsen Godt, om te wandelen in sijne insettingen, ende te houden sijne geboden, gelijck ’t heden gaet.

IV.62

ENde de Koninck mitsgaders het hantsche Israël, offerden voor den HEERE offerhanden.

63

Ende Salomo offerde danck-offeren (die hy den HEERE offerde) twee-en-twintigh duysent ossen, ⁺ ende hondert en twintigh duysent schapen; alsoo wyeden sy het Huys des HEEREN in, de Koninck ende alle kinderen Israëls.

+ 2 Paral. 7,5, etc.

64

Ten selven dage wyede de Koninck den middelsten hof, ⁺ die voor het Huys des HEEREN was, daer mede, dat hy brand-offer, spijs-offer, ende het vette der danck-offeren aldaer bereydde: want de koperen Altaer, die voor den HEERE stont, was te kleyn tot het brand-offer, spijs-offer, ende tot het vette der danck-offeren.

+ 2 Paral. 7,7.

65

Ende Salomo maeckte te dier tijt een Feest, ⁺ ende gantsch Israël met hem, een groote vergaderinge, van de lant-pale Hemath aen, tot aen de beke van Egypten, voor den HEERE onsen Godt, seven dagen, ende noch seven dagen, dat waren veertien dagen.

+ 2 Paral. 7,8.

66

Ende hy liet het volck op den achtsten dagh gaen: ende sy segenden den Koninck, ende gingen henen nae hare hutten vrolijck ende goets moets, over al het goede, dat de HEERE aen David sijnen Knecht, ende aen sijn volck Israël gedaen hadde.