Lutherse Bijbel (1648)

[fol. 1r]

Het eerste Boeck MOSE, genoemt GENESIS.

Laet hem bequaemelijck (naest de beschrijvinge van de Scheppinge aller dingen, soo verhaelt wort cap. 1. tot op ’t 7. v. in ’t 2. cap.) af-deelen nae de seven personen, van de welcke (als van hoofden in Godts Kercke) vermaent wort in dit Boeck.
I. Adam, van ’t 2. cap. v. 7 tot op ’t 6. c.
II. Noah, van ’t 6. capittel tot op ’t 10.
III. Sem, van ’t 10. capittel tot op ’t 12.
IV. Abraham, van ’t 12. c. tot op ’t 25. c. v. 11.
V. Isaac, van ’t 25. c. v. 11 tot op ’t 28. c. v. 10.
VI. Jacob, van ’t 28 c. v. 10. tot op ’t 38. cap.
VII. Joseph, van ’t 39. capittel tot ’t eynde toe.

Het eerste Capittel.

Heeft volgens ’t getal der ses dagen sijne af-deelinge, als in de welcke sesserley werck gheschapen ende verciert is. I. Het gantsche wesen des Hemels ende der aerden, nochtans sonder eenige cierlijcke gedaente, nevens het licht ende onderscheyt tusschen dagh ende nacht. II. Het Firmament des Hemels. III. d’Aerde uyt het water met haer vruchten. IV. De Hemel met de lichten ende Sterren verciert. V. De vogelen onder den Hemel, ende de visschen in de Zee. VI. De dieren op aerden, ende ten laetsten de Mensche.

I.1

IN’t begin schiep Godt Hemel ende Aerde. ⁺

+ Iohan. 1,1. Colos. 1,16. Ebr. 11,3.

2

Ende de aerde was woest ende ledigh, ende het was duyster op de diepte, ende de ^a Geest Godts sweefde op ’t water.

a Geest) Wint is doe-ter-tijt noch niet gheweest; daerom moet het den H. Geest beduyden. 2 Cor. 4,6.

3

Ende Godt sprack: Het worde licht. Ende het wiert licht.

4

Ende Godt sach, dat het licht ^b goet was: doe scheyde Godt het licht van de duysternisse.

b Goet) Dat is, nut, fijn ende kostelijck.

5

Ende noemde het licht dagh, ende de duysternisse nacht. Doe wiert uyt avont ende morgen de eerste dagh.

II.6

ENde Godt sprack: ⁺ Het worde een Firmament tusschen de wateren, ende dat zy een onderscheyt tusschen de wateren.

+ Psal. 136,5. Ier. 10,12. cap. 51,15.

7

Doe maeckte Godt het Firmament, ende scheyde het water onder ’t Firmament, van het water boven ’t Firmament. Ende het geschiede alsoo.

8

Ende Godt noemde het Firmament Hemel. Doe wiert uyt avont ende morgen de tweede dagh.

III.9

ENde Godt sprack: ⁺ Het vergadere hem het water onder den Hemel aen bysondere plaetsen, dat men het drooge sie. Ende het geschiede alsoo.

+ Iob 38,8. Psal. 33,7. Psal. 104.7, 9.

10

Ende Godt noemde het drooge Aerde, ende de vergaderinge der wateren noemde hy Zee. Ende Godt sach dat het goet was.

11

Ende Godt sprack: Het late de aerde op-gaen, zaet-hebbende gras ende kruyt, ende vruchtbare boomen, een yegelijck vrucht dragende nae sijn aert, ende hebbe sijn eygen zaet by hem selfs op aerden. Ende het geschiede alsoo.

12

Ende de aerde liet op-gaen zaet-hebbende gras ende kruyt, een yegelijck nae sijn aert, ende boomen vrucht-dragende ende haer eygen zaet by hen selfs hebbende, een yegelijck nae sijn aert. Ende Godt sach, dat het goet was.

13

Doe wierdt uyt avont ende morgen de derde dagh.

IV.14

ENde Godt sprack: ⁺ Het worden lichten aen ’t Firmament des Hemels, die daer scheyden dagh ende nacht, ende geven teeckenen, ^c tijden, dagen ende jaren:

+ Psal. 136,7.

c Tijden) Lente, Somer, Herfst, Winter.

15

Ende dat sy zijn lichten aen ’t Firmament des Hemels, op dat sy schijnen op aerden. Ende het geschiede alsoo.

16

Ende Godt maeckte twee groote lichten, een groot licht dat den dagh regere, ende een kleyn licht dat de nacht regere: daer toe oock Sterren.

17

Ende Godt settese aen ’t Firmament des Hemels, om te schijnen op Aerden,

18

Ende om dagh ende nacht te regeren, ende te scheyden licht ende duysternisse. Ende Godt sach, dat het goet was.

19

Doe wiert uyt avont ende morgen de vierde dagh.

V.20

ENde Godt sprack: Het water brenge over-vloedelijck voort wemelende ende levendige dieren, ende gevogelte vliegende op aerden onder ’t Firmament des Hemels.

21

Ende Godt schiep groote Walvis-

[fol. 1v]

schen ende allerley levendige ende wemelende dieren, ⁺ dat van het water wiert overvloedelijck voort-gebracht, een yegelijck nae sijn aert, ende allerley gevleugelt gevogelte, een yegelijck nae sijn aert. Ende Godt sach dat het goet was.

+ Iob. 40,20.

22

Ende Godt segendese, ⁺ ende sprack: Zijt vruchtbaer ende vermeerdert u, ende vervult het water in de Zee, ende het gevogelte vermeerdere hem op aerden.

+ Gen. 8,17.

23

Doe wiert uyt avont ende morgen de vijfde dagh.

VI.24

ENde Godt sprack: ⁺ D’aerde brenge voort levendige dieren, een yegelijck nae sijn aert, vee, gewormte ende dieren op aerden, een yegelijck nae sijn aert. Ende het geschiede alsoo.

+ Iob. 12.7, 9.

25

Ende Godt maeckte de dieren op aerden, een yegelijck nae sijn aert, ende het vee nae sijn aert, ende allerley gewormte op aerden nae sijn aert. Ende Godt sach dat het goet was.

26

Ende Godt sprack: ⁺ Laet ons Menschen maecken, een beelt dat ons gelijck zy, die daer heerschappen over de visschen in de Zee, ende over de vogelen onder den Hemel, ende over het vee, ende over de gantsche aerde, ende over alle ’t gewormte, dat op aerden kruypt.

+ Gen. 5,1. c. 9,6.

27

☜Ende Godt schiep den mensche, ⁺ hem tot een beelt, tot een beelt Godts schiep hy hem, ende schiepse man ende wijf.

+ Gen. 2.7, 21, 22. 1 Cor. 11,7. Matth. 19,4. Marc. 10,6. 1 Tim. 2,13. Gen. 8,27. cap. 9,1.

28

Ende Godt segendese, ende sprack tot hen: Zijt vruchtbaer ende vermeerdert u, ende vervult de aerde, ende maecktse u ^d onderdaen. Ende heerschappet over de visschen in de Zee, ende over de vogelen onder den Hemel, ende over al ’t gedierte dat op aerden kruypt☞.

d Onderdaen) Wat ghy bouwt ende arbeydt op het lant, dat sal u eygen zijn; ende de aerde sal u hier in dienen, dragen ende geven. Gen. 9,3.

29

Ende Godt sprack: Siet daer, ick hebbe u gegeven allerley zaet-hebbende kruyt op de gantsche aerde, ende allerley vruchtbare boomen, ende zaet-hebbende boomen, tot uwe ^e spijse,

e Spijse voor menschen ende dieren.

30

Ende voor alle dieren op aerden, ende voor alle vogelen onder den Hemel, ende voor al ’t gewormte dat het leven heeft op aerden, datse allerley groen kruyt eten. Ende het geschiede alsoo.

31

☜Ende Godt sach aen al wat hy gemaeckt hadde, ⁺ ende siet daer, het was seer goet☞. Doe wiert uyt avont ende morgen de seste dagh.

+ Syr. 39,21.