|
| |
| |
| |
Lijst der verklaarde woorden en termen.
A.
| Abanoyement, znw., genoegen, genot, III, 2081. |
| Aenslaen, ww., beginnen, II, 11556, 12604, 13073, Vgl. Uteslaen. |
| Aldoscerwijs, bw., aldus, II, 1712, 2590,5320, 7565, 7923, 11671, 12468, 12902. Vgl. Soscerwijs, II, 1094. |
| Alles, bw., in alle opzichten, II, 5785. |
| Alredagelike, bw., elken dag, dagelijks, III, 242. |
| Amper, bnw., zuur, wrang, scherp, bitter, III, 3875. |
| Antrace, antraes, znw., pestkool, III,5392,5442. |
| Arger, znw., leed, II, 9925. |
| Argere, znw., die -, de verderver, II, 12205. |
| Audi filia, psalm waarmede de tweede Nocturn van het ‘officium commune virginum’ geopend wordt, III, 3984. |
| |
B.
| Baïment, znw., spel, II, 13843. |
| Beddevast, bnw., bedlegerig, III, 3359. |
| Bekeer, znw.; in bekeere hebben, onder zijne macht hebben, II, 9356. |
| Bekramen, ww., besluiten, II, 11794. |
| Berekken, ww., besturen, II, 11475. Zie Rekken. |
| Besteken, ww., prikkelen, drijven, II, 12373. |
| Brauwen (brawen), ww., (van een jachtvogel) de oogleden toenaaien, II, 7192; gebrauwet, roerloos. |
| Broeien (broien), ww., broeien, geroosterd worden, III, 5112. |
| |
C.
| Chelkine(?), II, 11200. |
| Cherken, ww., rondgaan, II, 9945. |
| |
D.
| Dant, znw., Dom, II, 973 en passim. |
| Deo gracias, een gebed, III, 3984. |
| Devise (divise), znw., vonnis, uitspraak, III, 2250. |
| Dienst (dinst), znw., dienaar, III, 3310. |
| Dosich (doesech), bnw., suf, II, 9446, 9542. |
| |
E.
| Echtinge, znw., plan, voornemen, III, 4707, 4945. |
| Effens, voorz., nevens, neffens, III, 2077; II, 13743, 13756. |
| Elles, vnw., hetz, als els, anders, II, 14518. |
| Ende, znw., over -, ter zijde, II, 2363. |
| Evelbaren, znw., de Booze, II, 3330, 5105, 9026, 9121, 10791, 13447, 13855; III, 2987 en passim. |
| Evelschalc, znw., de Booze, II, 13441. |
| |
F.
| Fainen (feinen), ww., veinzen, III, 5232. |
| Fenestriere, znw., non die op de draailade (rol) past, fra. tourière, II, 11846. |
| Frankise, znw., fra. franchise, II, 13885. |
| |
G.
| Gebiden, ww., beleven, II, 12432; III, 1126, 3276. |
| Gebruden, ww., geheim of besloten houden, verbergen, III, 4869. |
| Gebruken, st. ww., (praet. gebrooc), gebruiken, II, 2846, 6540, 6545, 8910; III, 1885. |
| Gedades, bw., steeds, 11, 6519, 6576, 7461, 8101; III, 1254. |
| Gecroch, znw., gesteen, II, 6142. |
| Gelage (gelege), znw., maaltijd, III, 1215, 1236; wat men schuldig is voor gemaakte verteringen, II, 6682; III, 5234. Vgl. III, 2761, 2775. |
| Geloffast, bnw., door eene belofte verbonden, II, 11526. |
| Gelovesam, bnw., geloofelijk, geloofwaardig, II, 14076. |
| Geniedech, bnw., verlangend, II, 9852. |
| Genieden, ww., hem -, behagen scheppen, III, 1748, 2036. |
| Geperte (l. gesperte?), znw., troep, bende, II, 5163. |
| Gestaen, bnw., standvastig, volstandig, II, 12500. |
| Geswade, znw., troep, bende, II, 11036. |
| |
| |
| Getrachte, znw., listig plan, laag, II, 3077, 3183, 3623. |
| Gewoorden (gewarden), ww., onder woorden brengen, uitdrukken, III, 4181, 5045. |
| Gheëchent (gheechent), deelw. van egenen, eigenen(echenen), aangewezen, verplicht, III, 2172, 2315, 3195, 3905, 3946, 4785, 4893, 5371. Vgl. II, 7358. |
| Ghehinde. Zie ghinde. |
| Ghelaf, znw., laafdrank, koeldrank, III, 3811. |
| Ghinde, bw., nabij, na, II, 5107, 7203, 10389, 12685; III, 30, 112. 131, 1930, 2312, 2479, 2560, 3345 en passim. Zie de aant. op II, 5107. |
| Ghinge, bnw., in trek, gezien, III, 1992; in vollen gang, III, 3797, 5692. |
| Got houde, begin eener zegenspreuk, God hoede (u), II, 12334. |
| Groenswaerde, znw., de aardkorst, de aarde, III, 2258. |
| |
H.
| Heffen ende leggen, ww., oppassen (een zieke), II, 6525. |
| Heldekoppen, ww., knikkebollen, III, 15. |
| Heranderwerven, ww., herhalen, II, 9581. |
| Herna, bw. en tusschenw., hier, kom hier, III, 1805. |
| Hoveden, ww., gehoorzamen, II, 1946, 12630. |
| |
I.
| In iubilo, begin van een responsorium of antiphona of hymne (?), III, 3984. |
| Itoe, bw., reeds, alreede, II, 10007, 10010, 10216, 10925 en passim. |
| |
I, J (IJ).
| Jagen, ww., in een spreekwoord, II, 13545. |
| Iegedage, bw., dagelijks, II, 5375, 7438, 9452, 9886 en passim. |
| Ihesu, corona virginum, hymne, III, 3934. |
| Iogede (jogde), znw., jeugd, II, 1467, 3601. |
| Iu(w)eel, znw., kostbaarheid, III, 128. |
| |
K.
| Kalande, znw., de eerste van de maand, II, 10422. |
| Kawarde (cawoerde), znw., pompoen, kalebas, II, 13902. |
| Kint, znw., no kint no kraet, kind noch kraai, II, 501, 5063; III, 1433. |
| Koop, znw., groten coep, in overvloed(?), II,6397. |
| Cont, bnw., enen wesen cont, getuigen, iemand iets verzekeren, II, 2736. |
| Kraet. Zie kint. |
| Kramen, ww., opkomen, zich uitbreiden, III, 5396, 5510, 5622. |
| Crijt, znw., (verb. nv. eride) strijdperk, II, 7151. |
| Crinc, znw. (sonder crinc), gebrek, II, 5322; III, 2199, 3560, 4070, 5781. |
| |
L.
| Lanc, bnw. en bw., even lanc dat, wanneer, III, 38; terwijl, III, 170 e. e. |
| Leec, znw., lied, II, 2673. |
| Leggen, ww., nederleggen, staken; III, 3901, sprake leggen, de spraak verliezen. |
| Leggen (heffen ende -). Zie heffen. |
| Livechheit, znw., levenskracht, II, 7189; III, 4152, 4166, 5409. |
| Loke, znw., haarlok, haar(?), II, 3833. |
| |
M.
| Meskiesen, ww., eene slechte keus doen, II, 9638. |
| Mikken, ww., hem -, zich schikken, zich neervlijen(?), II, 14338. |
| Moetgemeene, bnw. en bw., eensgezind, II, 6119; 2317, 4733, 7073, 8685, 13711; III, 1091, 4143. |
| Muniment, znw, versterking, II, 4554. |
| |
N.
| Niewet, znw., niet; te niewete (niwte), te niet, passim; bi niwte ghinde, zoo dicht mogelijk, II, 7203. |
| |
O.
| O Lutgardis, speculum, begin eener gewijzigde hymne, III, 3984. |
| Oit, bw., eenlettergrepig, III, 3171, elders overal tweelettergrepig. Vgl. Inl. bl. LX. |
| Occusoen (Okison), znw., reden van klagen, reden, II, 5436, 8346, 9152, 9158 (?), 9163, 10790, 13400; III, 540, 1283, 1427, en passim. |
| Onbestierich(omb.), bnw., teugelloos, toomeloos, dolzinnig, III, 5282. |
| Ontgroven (ongroven), ww., te grof, te gemeen zijn, III, 1572; te zwaar vallen, hetz. als mnl. ontfechten, III, 3118. |
| Ontgroten, ww., te groot, te moeielijk zijn, III, 2004. |
| Onthacht, deelw. van onthachten. verlost, bevrijd, III, 2722, 4227, 4283. |
| Ontpointen, ww., uit zijn verband brengen, aan iemand zijn rust en vrede benemen, III, 223. |
| Ontraden (onttreden), ww., vreezen, II, 3971; 2552, 4081, 4232, 5369, 5455, 5577, 5581, 5692, 9028, 10785, 12750; III, 1210, 1446, 2939, 5534. |
| Ontswaren (onsswaren), ww., te moeielijk zijn, III, 2004. Vgl. III, 1572. |
| Ontwaren, ww., berooven, II, 4714. |
| Onverstaert, bnw., niet verblind, III, 1899. Vgl. II, 13723 en III, 2048. |
| Oo, znw., ooi, II, 9059. |
| |
| |
| Oppen. Zie uppen. |
| Orewoet, znw., vurigheid, drift, II, 6409, 7066, 7544, 7893, 8749, 13927, 14138. |
| Overswinge, bnw., grenzeloos, bovenmatig, II, 6401, 7046, 7892, 12619 e. e. |
| Overvesten,ww., vastmaken, bevestigen, II, 13897. |
P.
| Pakers, bnw., melaatsch, II, 11198. |
| Pooch, znw., streven, begeerte, III, 2942. |
| Porren, ww., vooruitkomen, III, 5453. Vgl. III, 5396. |
| Priken, ww., juichen, III, 2618. |
| Pulchra facie, sed pulchrior fide, een deel van een oud romeinsch officie ter eere der H. Maagd, III, 3984. |
Q. R.
| Refrotoor, znw., reefter, eetzaal in een klooster, II, 6421. |
| Regnum mundi, een responsorium, III, 3984. |
| Rekken, ww., besturen, regeeren, II, 12517. Vgl. II, 9931; III, 565. |
| Rekkere, znw., bestuurder, II, 8200; III, 2407. |
| Rewaert, znw., bestuurder, regent, III, 1715. |
| Rijs, znw., tak, palmtak, III, 5805. |
S.
| Sach, znw., gezag, II, 3391. |
| Suisine, znw., bezit, III, 1468. |
| Sapen, ww., vochtig worden van de oogen, II, 12080. |
| Scieten, ww., sinen sin scieten in, tot wanhoop vervallen, II, 10083. |
| Scriën, ww., jammeren, kermen; praet. scrouwen of schrowen, II, 12792, 13968; III, 3411, 3801, 4097, 4105. |
| Schrinken, ww., ten val brengen, II, 3643. |
| Sedele, znw., in sedele gaen, ondergaan van de zon, II, 14468. |
| Sege (ssege), znw., zetel, III, 5409, 5595. |
| Seilen (sielen), ww., in gront seilen, verderven, II, 9068. |
| Sipen, ww., zijpen, zijpelen, III, 3869. |
| Socht, znw., ziekte, zucht, III, 2160. Vgl. II, 4725; III, 5197, 5231. |
| Speciael, bnw. vertrouwd, hetz. als mnl. heimelijc, II, 13416, 14485. |
| Sperre, znw.; in sperre werden, in vijandschap komen, II, 9150, 9891. |
| Staie, znw., plaats, II, 6020. |
| Stampije, znw., geweld, kracht, III, 5434. |
| Stiborijs, bnw., hardnekkig, II, 3962. |
| Stoet, znw., hetz. als stonde(?), tijd, tijdruimte, II, 4922. Vgl. II, 12482. |
T.
| Tatolf, bnw., onnoozel, II, 3359. |
| Te Deum, eerste woorden eener hymne, II, 10976. |
| Tegeleden, deelw. van tegeliden of liever tegliden, achteruitgegaan, II, 11492. |
| Togenesse (toechgenesse), znw., terechtwijzing, onderrichting, II, 11589. |
| Torten, ww., tarten, uitdagen, II, 13559. |
| Trachten, ww., bedenken, uitdenken, verzinnen, II, 3054, 3179. Vgl. II, 131. |
| Tsare, bw., weldra, spoedig, III, 1631. |
U.
| Uppen, ww., beginnen, ter hand nemen, ondernemen, voor den dag brengen, III, 3268. |
| Utenemen, ww., uitsteken, uitmunten, III, 2284, 4047. |
| Uteslaen, ww., beginnen, II, 11365, 11733, 11859, 12065, 12363, 12759. |
| Utewaden, ww., uitstroomen, uitloopen, III, 1430. |
| Uus (us), znw., zede, gebruik, gewoonte, III, 3042. |
V.
| Venisponsa, eene antiphona, III, 3984. |
| Veranderwerven, ww., herhalen, II, 10741. |
| Verblischen, ww., verblijden, II, 11140. |
| Verdaren, ww., doenontstellen, verbijsteren, II, 8267. |
| Verduren, ww., beweenen, betreuren, III, 4572. |
| Verhouwen, deelw, van verhowen; een verhowen hout, een blok hout, III, 4718. |
| Vercruden, ww., verdrijven, II, 3292. |
| Verkuschen, ww., versmaden, verachten, III, 1965; ook II, 1263. |
| Verminkt, deelw. van verminken, verzwakt, uitgeput, III, 2054. |
| Verneeset, deelw. of bnw., klein, garing(?), II, 13555. |
| Verrompen (verrumpen), bnw., gerimpeld, II, 4945, 11195. |
| Verschieren, ww., verrassen(?), begoochelen (?), II, 5834. |
| Verschoeren, ww., zin onzeker, II, 6616, 14024. |
| Verschonen, ww., II, 7653, l. verschouen, (d. i. verschouwen, II, 8245)? |
| Verslagen, zw. ww., verslaan, II, 12766. |
| Verspaekt, deelw. en bnw., uitgedroogd, uitgeteerd, II, 11192. |
| Verstaen, ww., voldoen, II, 3235. |
| Verstaert, bnw., verblind, II, 13723; III, 1899, 2048. |
| Vertaken, ww., bereiken, komen bij, III, 363. |
| Vertuschen, ww. bedroeven, II, 1263. Zie echter Verkuschen. |
| Vervaen, ww., beschermen, II, 11238. |
| Vervanc, znw., steun, II, 8426, 11534. |
| Vervloten (eig. vervleten), deelw. van vervliten, verliefd, II, 6411, 6986; III, 4885. |
| Verweert, deelw. en bnw., zin onduidelijk, II, 13991. |
| |
| |
| Verwerken, ww., insluiten, wegbergen, II, 11867, 12040, 12935. |
| Vighe, znw., boon, II, 694. Zie Mnl. Wdb. op fijt. |
W.
| Waden, ww., gaan, III, 5404. Vgl. III, 1430, 5275. |
| Waken, ww., geboren worden, III, 3589; ontwaken, opkomen, III, 4568. |
| Wallen, ww., koken, opbruischen, III, 5112. |
| Waloppen, ww., draven, II, 12591. |
| Wederkeren, ww., omkeeren, veranderen, II, 14083. |
| Wedernieden, ww., bestoken, zich verzetten tegen, II, 12444, 13406, 13449, 13560; III, 2985. |
| Weewite, znw., pijn, II, 3524, 10336; III, 5115, 5498, 5628. |
| Weldane, znw., weldaden(?), II, 8725. |
| Welverdich, bnw., welvarend, II, 10335. |
| Wenen, ww., wennen, II, 6290. |
| Werderen, ww., achten, II, 8223, 2494. |
| Werren, st. ww., in de war maken, II, 11643. |
| Wet, bnw., nat, II, 7171. |
| Wort (wart), znw., woord; wart weten, een woord, iets weten, III, 5743. |
| |
Besproken persoonsnamen.
| Aubeiose, de Albigenzen, II, 493. |
| Beatrijs van Denremonde, kloosterzuster van Zwijveke, II, 12167. |
| Beatrijs van Raevie, Beatrix van Rèves, abdis van Aywières, III, 5357. |
| Bernart, predikheer, III, 1499. |
| Boudewijn van Barbenchon, Boudewijn van Barbençon (gemeente bij Beaumont, in Henegouwen), III, 1692. |
| Damaes van Bellenghem, Thomas van Cantimpré, II, 11765. Thomas, II, 11942; III, 676, 997, 4768. |
| Frederik II, keizer van Duitschland, III, 532. |
| Godevaert van Brakel, beschermer van Aywières, II, 12912. |
| Innocentius III; paus, II, 1827. |
| Iordaen, Jacobijn, III, 229. |
| Jacob van Vitry, prediker en geschiedschrijver, II, 752; III, 776, 4714 en passim. Eene tot dusverre onbekend gebleven autobiographie van den man zal wel III, 776 vlgg. bedoeld wezen. |
| Jan van Lier, geestelijke uit het bisdom van Luik, II, 2175. |
| Jan I, Abt van Affelghem, II, 8140; III, 3781. |
| Lutgart, Lutgart Limnos, kloosterzuster van Aywières, II, 7139. |
| Marie de France, Hertogin van Brabant, II, 12513. |
| Marie van Oignijs, Marie d'Oignies, heilige, II, 2881; III, 4714. |
| Ode van 's-Gravenbrakel, kloosterzuster van Aywières, III, 5509. |
| Onkelin (Johannes-), Abt van Aulne, III, 4413. |
| Sibilie, Sibylla van Gages, kloosterzuster van Aywières, II, 10583. |
| Symon, leekebroeder van Aulne, II, 3250. |
| Tatren, Tartarine, Tartaren, III, c. 8 opschrift, 1405, 1627. |
| Yolent, kloosterzuster van Aywières, II, 10583. Vgl. II, 3769 vlgg. |
| Ysabeel, Elisabeth de Wans, kloosterzuster van Aywières, III, 4990. |
| |
Besproken plaatsnamen.
| Affelghem, zie Haffelghem. |
| Alne, Aulne, Cisterciënser-abdij, II, 3248. |
| Bellenghem, Bellinghen, gemeente in Brabant, II, 11765. |
| Flerus, Fleurus, gemeente in Henegouwen, III, 1699. |
| Foinni, Foigny, Cisterciënser-abdij, II, 970. |
| Gaijs, Gaies, Gages, gemeente in Henegouwen, II, 10583. |
| Haffelghem, vermaarde Benedictijner-abdij bij Aalst, II, 8059. |
| Haspengouw, landstreek in de provincie Luik, vroeger ook een deel van Belgisch-Limburg omvattende, II, 4366. |
| Jotrum, klooster op den oever der Marne, II, 11768. |
| Cort Saint Stevene, Court-St. Étienne, gemeente in Brabant, II, 12933. |
| Milen, Mielen of Nonnen-Mielen, gehucht bij St. Truiden, II, 15. |
| Monstris aan de Samber, Moustier-sur-Sambre, gemeente in de provincie Namen, II, 3769. |
| Raevie, Rèves, gemeente in Henegouwen, II, 1421. |
| Saint Didier, St. Désir (volgens H. Nimal), klooster bij Nogent-sur-Seine, III, 4990. |
| Swiveke, Zwijveke, Cisterciënser-abdij bij Dendermonde, II, 12157. |
|
|
Auteursrecht onbekend