Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus


XXV. Van din dat Beatrijs van Ravia genas bi harre cracht van enen geswelle. Ga naar margenoot+Eer wi dit dichten neder leggen Willic met corten warden seggen Hoe vrindelike in staden stoet Die maget edel ende goet, 5345[regelnummer] Sent dat si schit van erterike, Hen allen, die getrowelike Hare helpe sochten ende op hare Kraijrden stille ochte oppenbare. Wildi dan horen van Lutgarden 5350[regelnummer] En lettel noch, met corten warden Salic u seggen hoe si sent Hare helpe sendde in dat convent, Ende ere nonnen wel geboren Die men met rechte wel tevoren 5355[regelnummer] In din gedichte noemen mach, Willic tevoren don gewach; Dat was van Raevie BeatrijsGa naar voetnoot1, Die was gerakt in alre wijs Na welgerakder vrowen sede, 5360[regelnummer] Want si was goet ende hovesch mede. Van derre nonnen segt die brif, Dat si din closter al verhif Met haren patrimonigoede Van commere ende van ermoede 5365[regelnummer] Daer hi verladen mede was; Want si lit varen dat gedwas Ga naar margenoot+Van erterike ende es gecregen T Aiwires in der silen plegen. Daer poegde so na har gewin 5370[regelnummer] Die nonne ie sider, dat sire in Tin Godes dinste gheechent wart, Dat si met groter eeren tart Din graet op sent van dire abdiën; Want ons die vrowen daer verliën 5375[regelnummer] Dat sise in haren ijoncsten dagen T Aiwires sent abdesse sagen. Van derre nonnen salic u Vertrekken, wildijt horen, nu En schone exempel ende en waer, 5380[regelnummer] Dat noch die vrowen plegen daer Vertrekken, ende ons es van din Verlijt die sagen dat geschin. Der nonnen, dire ic doe gewach, En groet geswel verheven lach 5385[regelnummer] Omtrent den hals op enen tijt, Sent dat die magt gebenedijt Gescheeden was van desen live. Nu hoert, eer ic u voert bescrive Van din exemple din proces, 5390[regelnummer] Hoe dit geswel genamet es Ende hoegedaen es die nature Van din antracenGa naar voetnoot1. Die die cure Van wonden ende van geswellen Bestaen te dragene ons vertellen, 5395[regelnummer] Dat het karbonkel es genamt. Oc seggense alse het es gekramtGa naar voetnoot2 Ga naar margenoot+Ochte op die hant, ochte op din voet, Ochte elre daert Got wassen doet, Dat het voert ane in dandre lede 5400[regelnummer] Sendt een geschot, so dat si mede Oc moten plechten an dat seer: Dos wekert het ilanc so meer Ende inwert sinkt met groten staden So lange, dat het comt gewadenGa naar voetnoot3 5405[regelnummer] Ter herten toe; dan eist volgaen, Want nit ne mach der doet onstaen, Alse het ter herten es gerakt, Die mensche, want alse het genakt Der ssegenGa naar voetnoot4 van der livechheiden, 5410[regelnummer] Des menschen leven, dat verbeiden En can sijns wedersaken nit, Ontfaert der herten ende ontflit. Aldos hadde oc al sonder were Van din vermaledijden swere 5415[regelnummer] Die welgerakde Beatrijs
[pagina 200]
Har lijf verloren, mar dat sijs Der Godes brut, der vriër magt, Lutgarden, heft die noet geclagt, Die sijs verdroech met groten vare. 5420[regelnummer] Want doe die nonne wart geware Der groter vreesen die gelach An dat geswel, dat men ne mach Met cirurgijen niet verijagen, Began si karmen ende clagen 5425[regelnummer] Ende driven ijammer harde groet, Want sire af waende bliven doet. Ga naar margenoot+Doch vant si selve in haren rade Dat si op trowe ende op genade Lutgarden soude har ongeval 5430[regelnummer] Bevelen daer si ave qual. So dede si sent met goeder trowen; Want enen wijl, die van der vrowen Was bleven hare, heft si gesochtt Ende din omtrent den hals geknochtt, 5435[regelnummer] Daer die karbonkel ane wis; Want groet geloeve ontfinc si dis Int herte binnen dat si soude, Waert dats hare onderwinden woude Lutgart, die vrowe, in corter stont 5440[regelnummer] Genesen sijn ende al gesont. Nu hoert miracle ende wonder: Tirst dat si din antraes hadde onder Din wijl bedekt ende hi genakt Was din geswelle, alse ons wel makt 5445[regelnummer] Die vite cont, ende ons verkinnen Die vrowe selke van daer binnen Die doe begeven waren daer, So seggic u al over waer Dat sonder beide ende altehant 5450[regelnummer] Har selven so genesen vant Die sieke nonne, ende so verdreven Al dat geswel van daer teneven Daert was geporret an din hals, Dat si Lutgarden dis gevals 5455[regelnummer] Genendelike ende sonder mide Heft sent gedankt in allen tide. Ga naar margenoot+Oc seggic u wat noch daer binnen Geschide ere onderpriorinnen: Ver Ode wanic dat si hit. 5460[regelnummer] Dat goede wijf hadde een verdrit Ende ongemac van enen swere Op enen tijt, die sonder were So lach verheven op hare hant, Dat hi bekommerde ende bant 5465[regelnummer] Al toten ellenbogen toe Din arm. Nu hoert, ic segge u hoe Si quite wart van din geswelle: Doe si vernam dat sijn gestelle Wart al te lanc ende al te breet, 5470[regelnummer] Ende si ne conste al sonder leet Verdragen langer nit die pine, Heft si gesochtt die medicine Die Beatrisen hals genas, Dat van Lutgarden wile was 5475[regelnummer] En heilegdom. Dat heft ver Oede, Die wel gedegene ende die vroede, Gebonden daer si dis geswels Gevulde meest, alsonder els Van cirurgijen it dar toe 5480[regelnummer] Te doene. Ende alse quamen doe Die twee contrarie over een, Dat seer, dat daerlevoren scheen So quadertiren, sonder beide Al sijn stampijenGa naar voetnoot1 neder leide 5485[regelnummer] Ende es gekregen van der hant, So dat die nonne har selven vant Ga naar margenoot+In corter stont schone ende wale Genesen weder altemale. Also gelike es oc genesen 5490[regelnummer] Alse u vertrokken es van desen Tin selven tiden een caplaen, Die dat messambacht heft gedaen Daer binnen lange in dat convent Ende an din tide aldaer omtrent 5495[regelnummer] Van goeden seden was vermart. Genamt was hi mijn her Alart; Aldos bescrijften ons die vite. Die goede man hadde oc wewite An enen dme van der hant; 5500[regelnummer] Ende also schire alse hire ane bant Lutgarden heilegdom, der vrowen, So es die swere enwech gevlowen Al sonder beide, ende hi genas, So dats in sinen prise was 5505[regelnummer] Wel vaste isent in allen tide Lutgart, die Gods gebenedijde.	[tekstkritische noot]5402 l. woekert. margenoot+ f.347r^o. voetnoot1 Deze Beatrijs stierf, volgens Tarlier en Wanters, in de maand Augustus 1263. margenoot+ f.347v^o. voetnoot1 Antrace, antraes (vs. 5442), van gri. anthrax, kool; vgl. ndl. pestkool, benaming van een kwaadaardig gezwel, en Vgl. Mnl. Wdb. op carbonkel (en drawonkel). voetnoot2 Van cramen hier gebruikt in de bet. opkomen (?). Vgl. cramen, 2) in Mnl. Wdb. en ald. de uitdr. vorwert cramen, naar voren komen, vooruit komen, veld winnen. Vgl. III, 5510 en 5622, en porren, vs. 5453. margenoot+ f.348r^o. voetnoot3 Vgl. bij III, 1430, 5275. voetnoot4 d. i. siege, siedse, zetel. Vgl. beneden vs. 5595. Over livechheit, levenskracht, zie bij II, 7189 en Vgl. III, 4152, 4166. margenoot+ f.348v^o. margenoot+ f.349r^o. voetnoot1 Stampie, eig. een danslied (Maleg. 1057; Brab. Y. V, 641; Rein. II, 3499), staat hier in de bet. geweld, kracht, welke zich ontwikkeld heeft uit die van geweld, lawaai, rumoer. Nog heden hoort men in ndl. dialecten, b.v. ‘als de leeraar niet op zijn tijd komt, maken de jongens stampij.’ Volgens Schuermans, zegt men stampeis te St. Truiden en in Zuid-Brabant. margenoot+ f.349v^o.

Vorige Volgende

XXV. Van din dat Beatrijs van Ravia genas bi harre cracht van enen geswelle.