Leven van Lutgart
(1899)–anoniem Lutgart, Leven vankritXVIII. Van din dat si van erterike schit ende op welken tijt.3775
Nu es die abt enwech gevaren.
Nu laett ons kiren daer wi waren
Eer wi dit dicht van hem begonnen,
Dats daer wi seiden dat die nonnen
Groet ijammer dreven doe si sagen,
3780
Dat emmer moste in corten dagen
Lutgart des lijfs en inde ontfaen.
Nu siwi daer: mar laett ons gaen
Met staden voert, dis biddic u,
Want wi den tide naken u
3785
Dat ic geleiden moet die vrowe
+Ter doet wert, dis ic groten rowe
Itoe gevule int herte binnen.
Idoch so wil ic nu beginnen
Te seggerie hoe si henen schit,
3790
Want ie die verste langer nit
En can getrekken; nu hoert dun:
Doe sos ten inde wert began
Lutgart te gane ende si der doet
Was nakende, alle ijammer groet
3795
Die nonnen makden ende seer,
Alsic u seide en lettel eer.
Daer was dat karmen harde ghinge1;
Si karmden alle sonderlinge,
Ende elke also bedroefde hare
3800
Alse of Lutgart har moeder ware.
Daer was gewent, daer was geserowen.
Met karitaten ende in trowen
Was daer gedint der Godes brut;
Si quamen in, si gingen ut.
3805
Al dat Lutgarden it te vromen
Ochte it te baten mochte comen,
Dat was met staden so gedaen
Dags elke en danken heft ontfaen,
Want elke wasser toe gereet:
3810
Die eene brac, die andre sneet,
Ene andre temperde een ghelaf2,
| |
[p. 184] | |
Ene andre dat der vrowen gaf
Als si gelavet wesen woude.
Dos dinden beide ijonge ende oude,
3815
Meerre ende mindre sonder wanc
+Vrowen Lutgarden even lanc
Dat Got gesparde har werde lijf;
Want daer ne was no man no wijf,
Conveers noch monek, hem en dochte,
3820
Opdat hi it der vrowen mochte
Gedienen daer si dranc ochte at,
Dat hi moste emmer dis te bat
Gevaren, want si souden laten
Deelechtech sijn der karitaten
3825
Ende alles goeds ende alre vromen,
Die hare ic was van Gode comen.
Dos lach die vrowe ende al denghenen
Die quamen ende ghingen henen,
Dat Godes wart sprac sonder mide
3830
Ende ongespart tote an den tide
Dat hare ontgeven wart die macht
Van sprekene ende het hare ontfacht,
Dat was tin nasten donresdage.
Doe wart Lutgarden alle clage,
3835
Ende al geroep, ende al gelut
Benomen, want har spreken ut
Dis selves dages es gegaen.
Want doe collacie was gedaen,
So quam Sybilie daer si lach
3840
Van buten in, want sise plach
Begoemen ende hars nemen ware.
‘Sybilie,’ sprac die Godes kare
Doe sij verhoerde ende si vernam
Dat daer Sybilie gaende quam,
3845
‘Mine utverkorne, comt bi mi
+Hir sitten, want ic ende ghi
Saen terre werelt scheeden selen.
Daeromme willic u bevelen
Den hogsten coninc, onsen Here,
3850
Die met hem selven emmermere
Motu vergelden al dat goet
Dat gi gedaen hebt ende doet
Mi, armer weesen, dagelike.
Dae motu Got van hemelrike
3855
Daer boven in dat lange leven
Te loene hem selven over gheven,
Want ic tevollen nit ne can
U dis gedanken. Nu sijt dan
Bevolen Gode ende onser Vrowen;
3860
Ende allen santen, die beschowen
Dat Gods anschin, bevelic u;
Want hets genakt der wilen nu
Dat ons die doet hir scheeden sal.
Got, die iugeert die werelt al,
3865
Motu ontfaen in sijn geleide!’
Doe gaven een versuchten beide
Sybilie ende ver Lutgart,
So dat die trane al ongespart
Hen beiden sepen op die wangen
3870
So rasch, dat harre engheene in langen
En conde en wart gespreken nit.
Wat wondre das? Want die besit
Wat an dat scheeden hen gelach,
Wel sonder twivel weten mach
3875
Datt amper1 was in wederside.
+Idoch die Gods gebenedijde,
Lutgart, dis droevens hare onttoech,
Want het der silen lettel doech,
Al eischet over recht die moet,
3880
Die bi naturen droeven doet
Die herten daer die minne in levet,
Alse hen dat scheeden hir ontgevet,
Daer si met trowen resten in.
Dis lit die maget haren sin
3885
Getrostet sijn van din gescheede.
Mar dis Sybilie noch met leede
Int herte binnen dat verdroch,
So sprac die vrowe: ‘Hets nu gnoch,
Sibilie, laett u droeven staen;
3890
Al motic van u scheeden saen
Ende u begeven metten live,
Ochtic u metter silen blive
Getrower dan ic was tevoren,
So hebdi lettel goet verloren.
3895
Laett u getrostet wesen dan;
Got, die ons beiden goedes an,
Hi sal int eewelike leven
Die sameninge ons weder geven.
Mar hoert, Sybilie, wat ic u
3900
Met corten warden segge nu,
Want schire ic sprake leggen2 sal:
Die closter van Aiwires al
Van santen ende van santinnen,
Ende oc van vrowen, die hir binnen
3905
Tin Godes dinste gheechent waren
+Ende sijn ter feesten wert gevaren
Van hemelrike, es nu so vol,
Dat cume en winkel ochte en hol
Es idel bleven, daer en si
3910
En heilege in, die alle mi
Festeeren comen ende selen
Die henenvart van mi bevelen
| |
[p. 185] | |
Gode, onsen eeweliken vader,
Ende op geleiden allegader
3915
Ter feesten wert van hemelrike
Din gheest van mi, daer eewelike
Hem es geloft te spanne crone.
Nu segget dan, dat u Got lone!
Sybilie, die verkorne mijn,
3920
Din vrowen die hir binnen sijn,
Din ouden ende din ijongen beide,
Dat se in der iegenwerdech heide
Der Godes vrint hen so bedragen
Met eeren, dat si hars gewagen
3925
Te Goede ende si hen das beloven
In Gods presentie ghinder boven.’
Dit waren dalre ijoncste wart
Die terre werelt sprac Lutgart,
Die utverkorne Godes brut.
3930
Mettesen warden so ginc ut
Der vrowen spreken altemale,
Want si met pinen dese tale
Volsproken heft ende over macht.
Dos bleef si liggende al din nacht
3935
Ende oit sider sonder sprake;
+Mar blide, in hoegen ende in wake.
Te Gode wert so scheen si wel
Met eenechheiden; want nit el
En gaf te merkene har ansichte
3940
Dan dat met gheestiliken lichte
Har herte binnen was onsteken
Dos lach die maget sonder spreken
Al toten nasten saterdage.
Acharme! hoe node ic dis gewage,
3945
Al motic mi geninden das,
Die dach Lutgarden gheechent was
Hars lijfs tontfane en salech inde!
Die dach hi warpse utin ellinde
Van alre werelliker noet;
3950
Die dach hi tracse dor die doet
Int onvergangelike leven;
Die dach Lutgarden heft gegeven
Dat lange licht, dat se eewelike
Beschinen sal in hemelrike,
3955
Want Got hare alles goedes an
Dis dages, alsic u began
Te seggenè; ende alse ons velijt
Die vite, ontrent die vespertijt,
So heft hare ogen wide ontploken
3960
Die Godes brut, die si beloken
Hadde over menech ijar gedregen.
Mettin so wilde Got gewegen
Din gheest op wert, dats wale in schine.
Daeromme ontploec se sonder pine
3965
Die Gods vrindinne, ende also saen
+Als si die ogen hadde ontdaen,
Die staende bleven oit sent
Ontploken wide alse of si blent
Geweist en hadden noch tevoren
3970
Hars siens no meer no min verloren,
So schit die sile in Godes name
Ende ongestoert van din lichame,
Ende es gevaren met geleide
Der ingle ende der sante beide,
3975
Die daer van Godes halven waren
Geleiden comen thenenvaren
Der Godes brut, wel salechlike
Ter blischap wert van hemelrike.
Daer wert Lutgarden gheest gedaen
3980
In die possessie ende ontfaen
Met groter ioyen, daer se mede
Har brudegoem festeren dede
Die harre comsten blide was.
Daer songen Deo gracias1
| |
[p. 186] | |
3985
Beide ingle ende seraphine.
Oc quamen voert die magedine,
Ende alle songen met geninde
Dat regnum mundi toten inde,
Ende alle seiden : ‘Maget fijn,
3990
Ons motti willecome sijn,
Want wi uwe salech heit begeren!’
Oc quamen voert die marteleren
Met roden stolen ghachemmeert;
Van hen so wart gessalueert
3995
Lutgarden gheest met groten goeme:
+‘Gode, alre magde brudegoeme,
Ende oc ons allen, maget vri,
Sijt wellecome, spraken si;
Gebenedijt si Got, die Here,
4000
Beide eewelike ende emmermere
Die a gesament heft met ons!’
Darna begonstense een respons
Der silen teeren van der nonnen,
Dat veni sponsa was begonnen,
4005
Oc quamen voert die confessore,
Die Godes vrint, die seniore,
Die wilen na den Godes danc
Gepoeget hedden sonder wanc
Ende oc na deewelike vrome,
4010
Ende alle seiden: ‘Willecome,
Gebenedijde Godes brut!’
Daerna so makdense een gelut
Met stemmen clar ende onbedwongen
Ende alle teenengader songen
4015
En liet dat pulchra facie
Beghint sed pulchrior fide;
Dat songen si der vrowen teeren.
Oc quamen voert die werde heeren,
Die Gods apostlen algemeene,
4020
Ende alle seiden: ‘Maget reene,
Groet willecome ons motti wesen!’
Oc was gesongen daer van desen
Ihesu, corona virginum;
Ende o Lutgardis, speculum
4025
Dewangelisten songen na.
+So daden audi, filia,
Die patriarken, die daer quamen
Mettin propheten altesamen;
Ende alle grutten blidelike
4030
Lutgarden. Mar van hemelrike
Die alrehogste coninginne,
Si toegde sonderlinge minne
Lutgarden, daer si iegen quam;
Want in hare arme sise nam
4035
Ende seide: ‘Willecome, schone,
Die Got, de koninc van den trone,
Heft utverkoren, kare mijn!
Echtt motti willecome sijn,
Want uwer comsten benic vro!’
4040
Daerna begonste in iubilo
Te singene onser alre Vrowe
Op minne ende op gerechte trowe
Der silen teeren van der maget.
Dit heft algader wel behaget
4045
Lutgarden. Mar die lof ende eere
Die si ontfinc van onsen Here,
Nam ut ende alles ginc tevoren;
Want hi der maget utverkoren
Van willecomen was so rive,
4050
Dat mensche en quam in desen live
Sent dat die werelt Got geboet,
Die al bescriven mochte hoe groet
Die feeste was ende dat dedut,
Daer Got Lutgarden, sire brut,
4055
Behelsede ende hit willecome
+Ende hise in deewelike vrome
Dede in possessie ghinder boven,
Daer sine werden ende loven
Sal emmermeer ende eewelike.
4060
Dos wart Lutgart in hemelrike
Ontfaen doe si van henen schit
Ende si dit brosche leven lit;
Want sijs verdinde in haren dagen
Gelic dat oit wilen plagen
4065
Die Godes vrint, daer si nu mede
Restt in den eeweliken vrede.
Nu motte ons Got, die melde vader,
Verleenen dat wi allegader
Den wegen daer die vrowe in ghinc,
| |
[p. 187] | |
4070
So volgen moten sonder krinc
Gestadelike in onsen tide,
Dat igewele van ons gebide
Dat hi ter eeweliker vromen
Ten ijonesten dage mote comen!
|
|