XI. Van din dat ene stemme wart gesendt dar si lach, die seide: delicie mee esse cum filiis hominum.Hoert noch en bispel van der maget,
Die Godes minne int herte draget;
2035
Hoert wat ic u noch sal bedieden,
Die u dis minnens plegt genieden.
Ic sal u seggen dat u mach
Wel greijen, want ic doe gewach
Van saken die u selven toe
2040
Behoren. Wildi weten hoe?
Ic sal u dbispel, ochte ic can,
Ontbinden ende u toegen dan
Hoe dat u selven toebehoert
Dat ic u nu sal brengen voert.
2045
Op enen dach die maget fijn
T Aiwires op har beddekijn
+Van ouderdoeme al lach verswart;
Oec waren doegen so verstart
Der maget worden ende blint,
2050
Dat sine sagen nit en twint
Alsic in een der kapiteele
Vertrac van desen derden deele,
Dis noch u somen wel gedinkt.
Dos lach die maget al vermikt1
2055
Ende affoleert in din lichame.
Mar so was meerre die mesquame
Daer met gebonden was har leven,
So meer die gheest was opgeheven
Tin schonen paradise wert;
2060
Ende so was meer dat lijf vertert
Van ouderdoeme ende onderbrachtt,
So min van binnen was vercrachtt
Die gheest van dingen die behoeren
Den live toe; want sien noch hoeren,
2065
Noch smaek, noch rieken, noch gevalen,
Die menech herte don verkulen
Van innechliker ufeningen,
Lutgarden gheest nit so bedwingen
En conden, dat sijs it temin
2070
Gepoeget heft na har gewin,
Ochte it te min heft loens beijnget.
Mar doe die welgerakde maget
Onsslapen lach in derre wise
In eenechheiden ende lise
2075
Lit metter minnen besech wesen
Din gheest van binnen, quam mettesen
Met schonen warden oppenbare
Dos sprekende eenre stemmen lut:
2080
‘Mijn spaciëren, mijn dedut,
Mijn abanoijement2, mijn wenschen
Dats emmer wesen metten menschen.’
Dit was gesproken in latijn
Met warden die gescreven sijn
2085
Int boec van Salomoens wijsheiden;
Daer staen die wart die wi nu seiden
Bescreven, alse ons die divine
Orkonden. Mar Lutgart, die fine,
Al was si, daer dat Godes wart
2090
Toe was gesproken, oppenbart
En waest nochtan nit hare alleene;
Het hoerde noch der vrowen eene
Die sat vor hare aldaer si lach.
Die twee si hoerden dat gewach
2095
Van derre stemmen; mar Lutgarden
Was dat prosent van desen warden,
Die waren minlijc ende schone,
Gesendt van uten hogen trone.
Idoch so dankdens beidegader
2100
Gode, onsen eeweliken vader,
Die vrowen met gestaden sinne.
Mar wildi dat ic u beginne
Te toegene hoe die selve wart
U oc gerieven, die verclart
2105
U wett van sonden ende sijt
Gesuvert ende wel gevrijt
+Van sondeliken overdaden?
(Want die hen selven so verladen
Van sonden dat si bat geliken
2110
Din evelbaren, din si wiken,
Dan imene el - want van hen vlit
Gods gracie - die ne meenic nit,
Mar Godes vrinden sprekic toe)
Hoert dan, ic sal u seggen hoe
2115
Die selve wart u oc gerieven,
Die Ihesus Kerst din tween gelieven
Met suter stemmen sendde aldaer:
Men vindt gescreven over waer
Dat alle Godes creaturen
2120
Die beide liggen ende ruren
In erde, in watere ende in lochte,
Also Got makede alse hem dochte
| |
[p. 168] | |
Dat si in staden mochten staen
Din mensche ende wesen onderdaen.
2125
Dat heft gedurt tote an din tide,
Datten met sinen fellen nide
Die viant heft te valle brachtt;
Want sider dat hi heft verwrachtt
Din scheppere van din creaturen,
2130
So es hem worden bi naturen
Contrarie al dat Got geboet.
Want boven hem die ingel sloet
Die porten van din paradise
Met vasten sloten, so dat hise
2135
Noch nimen el van din geslachte,
Na dat hi Gode also verwrachte,
+En conste ontdon in lange sent.
Oc wart dat erdersche element
Contrarie hem, dat sonder pine
2140
Hem onderdanech plach te sine;
Want erde, water ende locht,
Die bi naturen gaven vrocht
Ende alles goeds tevollen gnoch
Al ongepijnt na sijn gevoch,
2145
Al teenen gadere hem onsseiden
Dat recht van onderhorechheiden;
So daden vogele ende beesten;
Ende al, dat wilen plach geleesten
Te rechten dinst den irsten mensche
2150
Ende sijn gereet te sinen wensche,
Wart hem contrarie, doe hi beet
Din appel ende al sonder cleet
Hem staende vant bi sinen wive
Ende si bi hem met bloten live,
2155
Daer die confusie ende die vaer
In beiden siden was so swar
Dat si hen dekden beidegader.
Dos vurde Adaem, onse irste vader,
Hem selven ende ons allen mede;
2160
Want die tevoren socht1 no rede,
Noch quale en dogde noch verdrit,
Sent dat hi hem geraden lit
Dat hi din appel biten woude,
Heft hi gedogt hitte ende coude;
2165
So doet hi honger ende dorst;
Sue, winter, hagel ende vorst
+Es hem contrarie worden al.
Nochtan dat migelste ongeval
Dat ons, kaitiven, was hedaget
2170
Ende daer die werelt met geplaget
Was lange sent, dat was dat varen
Ter hellen, daer toe gheechent2 waren
Adaem ende Yve ende algemeene
Dat van hen quam, groet ende clene.
2175
Waest ijonc, waest out, so wat so lijf
Tin tide ontfinc, waest man, waest wijf,
Dat moste al liden dor die doet
Ter hellen wert; want het geboet
Die hogste coninc, Got, die Here,
2180
Die op Adame was so sere
Verbolgen, dat hijt vele onsachte
Gewroken heft op alt geslacte.
Mar doe die wrake menech ijar
Beide even groet ende even swar
2185
Dorlopen hadde al erterike,
Die dat geslachte al ijammerlike
Gewegen plach ter hellen wert,
Got, die die salechheit begert
Van allen menschen, nit die doet,
2190
Dor sine ontfarmechheide groet
Heft enen raet daer iegen vonden,
Warbi die werelt wart ontbonden
Van derre plagen weder al
Ende afgedaen dit ongeval.
2195
Want hi, die vol es van genaden,
Doe hi din mensche sach verladen
+Met aldos commerliken bande,
Ende hi sach trekken die viande
Ter hellen wert al sonder crinc1
2200
So wat van modre lijf ontfinc,
Hi die allene mechtech was
Te loessene ons, kaitiven, das,
Te rade es worden dat hi wonde
Hir neder comen daer hi soude
2205
Din starken uten crite ijagen
Ende ons verloessen van der plagen
Daer wi becommert waren mede.
Maer hoe hi sider dat gedede
Ende hoet hem worden es te suren,
2210
Dats al verclart in din scrifturen
Bat dan ict u verclaren mochte.
Die die scrituren dan besochte,
Die ewangelie soude hem maken
Al cont dat hi van derre saken
2215
Begerde weten, want si sprekt
Op die materie ende ontdekt
Dat van der maget utverkoren
Got selve en mensche wart geboren
Dor onsen wille in erterike.
2220
Oc sprekt si voert hoe salechlike
Hi leefde drie en dertech ijaer.
Sijn ongemac lanc ende swar,
Dat hi verdroch dor onsen wille
Beide oppenbarlike ende stille
2225
In sinen live, aldaer teneven
| |
[p. 169] | |
Met waren warden staet bescreven.
+Oc seggen ons dewangelisten,
Die sagen, hoerden ende wisten
Al dat geschide in sinen dagen
2230
Din Godes sone, ende alle dragen
Si over een van Ihesum Kerste,
Dat hi dor onser alre berste
Hem lit tormenten ende pinen,
Bespuwen, trekken, slaen, traïnen,
2235
Don lachter ende pine groet,
Ende an den cruce toter doet
Gewerdden lit mettin lichame
Die felle Yoeden, die noch blame
An hem en spaerden noch torment,
2240
Want si van herten waren blent
Ende al te sere ut haren sinne.
Nu hoert: dos wart die Godes minne
Din menschen weder oppenbart,
Die daer tevoren so verswart
2245
Geweset hadden van din fellen,
Diese alle trac met hem ter hellen,
Dis. noit negheen ne conste ontfaen.
Dos wart ons weder wide ontdaen
Die porte van din paradise
2250
Ende afgeleget die divise1
Van onser swarre doemenessen
So dat niman ne mach gemessen
Der Gods genaden die se soekt.
Hirbi so pro(e)vic u dat roekt
2255
Harde utermaten ende sere
Der armer menschen Got, die Here;
+Want hi, die al met eenen warde
Geboet, vir, water, locht, groenswarde2,
Ende sonder pine ende ongemac
2260
Met corten warden die hi sprac
Was scheppere alre creaturen,
Dat hi so sere hem lit tesuren
Dat loessen werden van ons menschen,
Dat was litteeken dat sijn wenschen
2265
Ende sijn dedut es hem genieden
Te wesene emmer metten lieden;
Nit met hen allen, mar allene
Met sinen vrinden, die so reene
Ende so van sonden sijn verclart
2270
Gelikerwijs dat was Lutgart,
Dat si dire eeren werdech sijn.
Want ic ende die gelike mijn
Die emmer leven van genaden
In hope, op dat wi sijn ontladen
2275
Van hovetsonden, sonder waen
Die gracie mogen wel ontfaen.
Mar sider dat die Gods meltheide
So verre strekt, alsic u seide,
Die gracie, dat si tons gerukt
2280
Die noch en sijn nit al volmakt
Noch nit so goet alse ons behoevet,
So es met lichten wel geproevet
Dat si Lutgarden bat becam,
Die boven ons verre ute nam1
2285
Van heilechheiden, dan ons armen
Die dat gebreken noch bekarmen
+Van onser menscheliker noet.
Mar dor hare edelheide groet
Mote ons die maget wel gedegen
2290
Verwerven dat wi moten plegen
Al selker werke in onsen tide
Dat igewelc van ons gebide
Dat hi die gracie sonder inde
Met Gode in sinen rike vinde!
|
|