Leven van Lutgart
(1899)–anoniem Lutgart, Leven vanXXX. Van din dat ver Sybilie van Gaijs berespt wart in drome om haren wille.Ene edele nonne wel geboren
T Aiwires wilen was hir voren,
Die beide lant ende erve lit,
10585
Mage ende vrinde, ende es geeregen
T Aiwires harre silen plegen.
Dis es so wel volcomen sent
Die vrowe goet in dat convent
Ende onder die ijonfrowen daer,
10590
Dat si wart condech ende maer
Ende so vernamt in haren dagen,
Dat men noch pleget hars gewagen.
Wat derre vrowen oc geschide
Op enen tijt, dis si beghide
10595
Met haren monde, salic u
Oc tellen, wildijt horen nu:
Die vrowe, dire ic doe gewach,
Bi dis si merkede ende sach
Dat beide in werken ende in warden
10600
Der welgerakder magt Lutgarden
Die Godes gracie was so milde,
Dat elc die se besuken wilde
Der helpen schire wart geware,
Began si don so sere an hare
10605
Har herte beide ende haren sin
Dat sire ontfine die maget in
Vor alle menschen di si kande.
Aldos so worden metten bande
Van karitaten onderlinge
10610
Gesament beide nawe ende inge
Sibilie ende ver Lutgart;
Want elke en hevet nit gespart
+Ter andre wert din goeden moet,
Die in gerechter minnen doet
10615
Die herten waken ende leven
Die hen dis minnens ondergeven;
Want dat Sibilie, die ijonfrowe,
Der maget hilt gerechte trowe
Van karitateliker minnen,
10620
Dat lit si hare wel bekinnen
In din dat si al sonder mide
Der vrowen goet in allen tide
Was onderdaen spade ende vroch,
Ende hare bordne emmer droch
10625
Daer sijs behoevede, ende altoes
So metter vrowen sijn vercoes,
Dat sijt hanteerde al sonder wane
In haren dagen even lanc
Dat hir gedurde in desen live
10630
Lutgart. Mar van din goeden wive,
Die hare aldos gedinstech was,
Willic u seggen wat ic las:
Doe langen tijt al sonder clage
Die nonne, dire ic u gewage,
10635
Der maget hadde aldos gedint
So datter mede was gesint
Hars selves leven, omne dat
Dat si har selven dis te bat
Bekirde in goeder ufeningen.
10640
Wat wondre? Want van allen dingen
Die eerlic ende nutte waren,
So sach si alle dage baren
+Die schone exempele an die vrowe.
Die viant, die dis hadde rowe,
10645
Want hi wel merkede ende sach
Dat har gewín daran ghelach,
Hi heft beworpen enen raet
Warbi die dogdelike daet
Sal sijn belettet, mach hi dan.
10650
Nu hort hoe hi des sent began:
Op enen dach Lutgart, die vrië,
Onlostech in de fermerië
Ut din convente was gekregen;
Sibilie, die hars wilde plegen
10655
Met trowen ende in staden staen,
Met hare es oc daer in gegaen.
Aldaer gevil het teenen stonden,
(Gelijc dat dikke din gesonden,
Die siker liede willen plin
10660
Met haren dinste, moet geschin),
Dat ver Sibilie wart tonstaden
Met haren dinste so verladen
Dat sire wart vermoijet af,
Warbi dat sijs eer tijt begaf.
10665
Ende alse dis was ave comen
| |
[p. 105] | |
Die nonne min te haren vromen
Dan het met rechte wesen soude
(Dis hare alleene was die schoude,
Want si met cranken wille droech
10670
Din dinst die hare also verwoech),
Began si dinken ende pensen
Ende enen raet al stille vensen,
+Dat si dis hare wilde onttin
Voertane meer ende oc van din
10675
Nemmeer ne wilde sijn verswart.
Mar des en wiste nit Lutgart,
Die maget edel ende vri,
Die van onloste lach daer bi
Beide ondercomen ende moede.
10680
Oc hevet voert al sonder hoede
Nit over lut, mar stillekine,
Sybilie over hare pine
Har selven lise aldos geclaget:
‘Sibilie, wat es di bedaget
10685
Dattu dos dienes andren lieden,
Die bat met rechte mochts gebieden
Dengenen din du dienen pleges?
Wats di bedaget, dattu dreges
Der liede bordene ende groet
10690
Die pine doeges sonder noet
Van anderr liede besechheiden?
Dat nit ne vugt dire edelheiden!
Want sos te dinne lettel plagen
Donsalegste ie van dinen magen.
10695
Bidis so machtu wel begeven
Dis dinens ende in paise leven
Voertane meer; want sonder waen
Des soudestu cleine eere ontfaen,
Wordt dinen vrinden cont gemaket,
10700
Dire enech enme es so mesraket
Ochte ongedegen, dat te sine
Betamet hem in selke pine
+Ende dos verworpen alse du
Geweset heves tote nu.’
10705
Aldos Sybilie heft gecluget
Dat si der welgerakder maget,
Lutgarden, hadde also gedint.
Mar die viant, die nimens vrint,
Die beide valsch es ende loes
10710
Ende oc contrarie es altoes
Hen allen die met goeden daden
Hen pinen haren tijt bestaden,
Hi was die dit der nonnen rit.
Mar Got, die weet al dat gescit
10715
In hemele ende in erterike,
Doe hi vernam dat dommelike
Die nonne aldos verlisen soude
Din groten loen bi harre schoude,
Din si verdinde an sine brut,
10720
Ende hi verhoerde dat ghelut
Van harre clagen die si dede,
Daer se die viant gerne mede
Noch hadde in meerre schade brachtt,
Heft hi betide also gesachtt
10725
Die ongedout van haren moede,
Dat se die viant lit met goede
Ende ongeschadtt, al was dat sake
Dat si din dinst met ongemake
Droech ene werf, ic seggu hoe:
10730
Doe dat gepens was comen toe
Der nonnen bi des evels rade,
Die gerne ons allen brachte in schade,
+Mochte hijs gebruken, mar Goddane
Dat sine macht es al te crane
10735
Daertoe! so lach ter selver nachte
In haren bedde onslapen sachte
Die nonne dire ic u gewage.
Aldaer so wart die selve clage
Verniwet, want met groten goeme
10740
So hevet si in haren drome
Veranderwervet1 al die wart;
Dat si tonrechte was verswart
Van dinste meer dan haren magen
Betam, dis was aldaer gewagen
10745
Aldaer si lach metterre dinc
Onledech. Eer die droem verginc,
So horde si dat boven hare
Ludde ene stemme al oppenbare
Die sprac: ‘Sibilie, wat dert di
10750
Dattu dos clages over mi?
Dat ic ter werelt wilen quam
Ende armes menschen vorme nam,
En dedic nit omdat ic woude
Dat mi daer imen dinen sonde,
10755
Mar dis ic selve dinen wilde;
Warbi dat men van mi onthilde
Dat bispel van omodechheiden
Wildie daer selk en leven leiden,
Daer igewelc in mach bekinnen
10760
Dat wie so welt te mire minnen
Verkrigen gracie ende spoet,
Den evenkersten dienen moet.’
+Doe dese wart der stemmen lut
Aldos gesproken hadde al ut,
10765
Sibilie, die se hadde ontfaen
Al slapende, hevet wel verstaen
Dat si van Godes halven quamen
Ende sire met van harre blamen
Begrepen was; want Got, die Here,
10770
Al dis men pleget dor sirie eere,
Al sonder kriepen ende clagen
Welt sijn gedaen, saelt hem behagen.
| |
[p. 106] | |
Oc wart har herte so teblowen,
Aldaer si lach, van dire onttrowen,
10775
Die si gebesegt hadde in din
Dat si din dinste wilde ontflin,
Din si verdroch met ongemake,
Dat sire mede wart in wake;
Ende alse doe tharselven quam
10780
Sibilie, ende si vernam
Van haren drome dat bedit,
Dat hare en was verborgen nit
Want het was cont ende oppenbar,
Began si hebben harde swar
10785
Die consciëncie ende onttreden
Dat si der river Gods geneden
Dullic verbort hadde omme dat
Dat si hars selves so vergat,
Doe si der pinen wart geware,
10790
Dat si gaf okison an hare
Din evelbaren, din viant,
Din fellen, din si ginc in hant
+Met harre clagen di si dede.
Idoch so besech wart hirmede
10795
Sybilie, die ijonfrowe goet,
Dat si dis clagens ave stoet
Ende oc gelovet heft met trowen
Dat si der welgerakder vrowen
Voertane meer al sonder clagen
10800
So dinen soude in haren daghen,
Dat si dis soude loen ontfaen.
So hevet si oc sent gedaen:
Want sider dat die dinc geschide,
So hevet si met meerren niede
10805
Gedint der maget utvercoren
Dan si gedaen hadde ie tevoren.
|
|