Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taal
    • Limburgse literatuur
    • Friese literatuur
    • Surinaamse literatuur
    • Zuid-Afrikaanse literatuur
  • Selecties
    • Onze kinderboeken
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • E-books
    • Publiek Domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Hergebruik
    • Disclaimer
    • Informatie voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid
Leven van Lutgart

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2,25 MB)






Editeur
François van Veerdeghem



Genre
poëzie

Subgenre
heiligenleven


In samenwerking met:

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

 

Leven van Lutgart

(1899)–anoniem Lutgart, Leven van

Vorige Volgende

XXX. Van din dat ver Sybilie van Gaijs berespt wart in drome om haren wille.

 
Ene edele nonne wel geboren
 
T Aiwires wilen was hir voren,
 
+Van Gaies, die Sibilie hit1,
 
Die beide lant ende erve lit,
10585
Mage ende vrinde, ende es geeregen
 
T Aiwires harre silen plegen.
 
Dis es so wel volcomen sent
 
Die vrowe goet in dat convent
 
Ende onder die ijonfrowen daer,
10590
Dat si wart condech ende maer
 
Ende so vernamt in haren dagen,
 
Dat men noch pleget hars gewagen.
 
Wat derre vrowen oc geschide
 
Op enen tijt, dis si beghide
10595
Met haren monde, salic u
 
Oc tellen, wildijt horen nu:
 
Die vrowe, dire ic doe gewach,
 
Bi dis si merkede ende sach
 
Dat beide in werken ende in warden
10600
Der welgerakder magt Lutgarden
 
Die Godes gracie was so milde,
 
Dat elc die se besuken wilde
 
Der helpen schire wart geware,
 
Began si don so sere an hare
10605
Har herte beide ende haren sin
 
Dat sire ontfine die maget in
 
Vor alle menschen di si kande.
 
Aldos so worden metten bande
 
Van karitaten onderlinge
10610
Gesament beide nawe ende inge
 
Sibilie ende ver Lutgart;
 
Want elke en hevet nit gespart
 
+Ter andre wert din goeden moet,
 
Die in gerechter minnen doet
10615
Die herten waken ende leven
 
Die hen dis minnens ondergeven;
 
Want dat Sibilie, die ijonfrowe,
 
Der maget hilt gerechte trowe
 
Van karitateliker minnen,
10620
Dat lit si hare wel bekinnen
 
In din dat si al sonder mide
 
Der vrowen goet in allen tide
 
Was onderdaen spade ende vroch,
 
Ende hare bordne emmer droch
10625
Daer sijs behoevede, ende altoes
 
So metter vrowen sijn vercoes,
 
Dat sijt hanteerde al sonder wane
 
In haren dagen even lanc
 
Dat hir gedurde in desen live
10630
Lutgart. Mar van din goeden wive,
 
Die hare aldos gedinstech was,
 
Willic u seggen wat ic las:
 
Doe langen tijt al sonder clage
 
Die nonne, dire ic u gewage,
10635
Der maget hadde aldos gedint
 
So datter mede was gesint
 
Hars selves leven, omne dat
 
Dat si har selven dis te bat
 
Bekirde in goeder ufeningen.
10640
Wat wondre? Want van allen dingen
 
Die eerlic ende nutte waren,
 
So sach si alle dage baren
 
+Die schone exempele an die vrowe.
 
Die viant, die dis hadde rowe,
10645
Want hi wel merkede ende sach
 
Dat har gewín daran ghelach,
 
Hi heft beworpen enen raet
 
Warbi die dogdelike daet
 
Sal sijn belettet, mach hi dan.
10650
Nu hort hoe hi des sent began:
 
Op enen dach Lutgart, die vrië,
 
Onlostech in de fermerië
 
Ut din convente was gekregen;
 
Sibilie, die hars wilde plegen
10655
Met trowen ende in staden staen,
 
Met hare es oc daer in gegaen.
 
Aldaer gevil het teenen stonden,
 
(Gelijc dat dikke din gesonden,
 
Die siker liede willen plin
10660
Met haren dinste, moet geschin),
 
Dat ver Sibilie wart tonstaden
 
Met haren dinste so verladen
 
Dat sire wart vermoijet af,
 
Warbi dat sijs eer tijt begaf.
10665
Ende alse dis was ave comen
[p. 105]
 
Die nonne min te haren vromen
 
Dan het met rechte wesen soude
 
(Dis hare alleene was die schoude,
 
Want si met cranken wille droech
10670
Din dinst die hare also verwoech),
 
Began si dinken ende pensen
 
Ende enen raet al stille vensen,
 
+Dat si dis hare wilde onttin
 
Voertane meer ende oc van din
10675
Nemmeer ne wilde sijn verswart.
 
Mar des en wiste nit Lutgart,
 
Die maget edel ende vri,
 
Die van onloste lach daer bi
 
Beide ondercomen ende moede.
10680
Oc hevet voert al sonder hoede
 
Nit over lut, mar stillekine,
 
Sybilie over hare pine
 
Har selven lise aldos geclaget:
 
‘Sibilie, wat es di bedaget
10685
Dattu dos dienes andren lieden,
 
Die bat met rechte mochts gebieden
 
Dengenen din du dienen pleges?
 
Wats di bedaget, dattu dreges
 
Der liede bordene ende groet
10690
Die pine doeges sonder noet
 
Van anderr liede besechheiden?
 
Dat nit ne vugt dire edelheiden!
 
Want sos te dinne lettel plagen
 
Donsalegste ie van dinen magen.
10695
Bidis so machtu wel begeven
 
Dis dinens ende in paise leven
 
Voertane meer; want sonder waen
 
Des soudestu cleine eere ontfaen,
 
Wordt dinen vrinden cont gemaket,
10700
Dire enech enme es so mesraket
 
Ochte ongedegen, dat te sine
 
Betamet hem in selke pine
 
+Ende dos verworpen alse du
 
Geweset heves tote nu.’
10705
Aldos Sybilie heft gecluget
 
Dat si der welgerakder maget,
 
Lutgarden, hadde also gedint.
 
Mar die viant, die nimens vrint,
 
Die beide valsch es ende loes
10710
Ende oc contrarie es altoes
 
Hen allen die met goeden daden
 
Hen pinen haren tijt bestaden,
 
Hi was die dit der nonnen rit.
 
Mar Got, die weet al dat gescit
10715
In hemele ende in erterike,
 
Doe hi vernam dat dommelike
 
Die nonne aldos verlisen soude
 
Din groten loen bi harre schoude,
 
Din si verdinde an sine brut,
10720
Ende hi verhoerde dat ghelut
 
Van harre clagen die si dede,
 
Daer se die viant gerne mede
 
Noch hadde in meerre schade brachtt,
 
Heft hi betide also gesachtt
10725
Die ongedout van haren moede,
 
Dat se die viant lit met goede
 
Ende ongeschadtt, al was dat sake
 
Dat si din dinst met ongemake
 
Droech ene werf, ic seggu hoe:
10730
Doe dat gepens was comen toe
 
Der nonnen bi des evels rade,
 
Die gerne ons allen brachte in schade,
 
+Mochte hijs gebruken, mar Goddane
 
Dat sine macht es al te crane
10735
Daertoe! so lach ter selver nachte
 
In haren bedde onslapen sachte
 
Die nonne dire ic u gewage.
 
Aldaer so wart die selve clage
 
Verniwet, want met groten goeme
10740
So hevet si in haren drome
 
Veranderwervet1 al die wart;
 
Dat si tonrechte was verswart
 
Van dinste meer dan haren magen
 
Betam, dis was aldaer gewagen
10745
Aldaer si lach metterre dinc
 
Onledech. Eer die droem verginc,
 
So horde si dat boven hare
 
Ludde ene stemme al oppenbare
 
Die sprac: ‘Sibilie, wat dert di
10750
Dattu dos clages over mi?
 
Dat ic ter werelt wilen quam
 
Ende armes menschen vorme nam,
 
En dedic nit omdat ic woude
 
Dat mi daer imen dinen sonde,
10755
Mar dis ic selve dinen wilde;
 
Warbi dat men van mi onthilde
 
Dat bispel van omodechheiden
 
Wildie daer selk en leven leiden,
 
Daer igewelc in mach bekinnen
10760
Dat wie so welt te mire minnen
 
Verkrigen gracie ende spoet,
 
Den evenkersten dienen moet.’
 
+Doe dese wart der stemmen lut
 
Aldos gesproken hadde al ut,
10765
Sibilie, die se hadde ontfaen
 
Al slapende, hevet wel verstaen
 
Dat si van Godes halven quamen
 
Ende sire met van harre blamen
 
Begrepen was; want Got, die Here,
10770
Al dis men pleget dor sirie eere,
 
Al sonder kriepen ende clagen
 
Welt sijn gedaen, saelt hem behagen.
[p. 106]
 
Oc wart har herte so teblowen,
 
Aldaer si lach, van dire onttrowen,
10775
Die si gebesegt hadde in din
 
Dat si din dinste wilde ontflin,
 
Din si verdroch met ongemake,
 
Dat sire mede wart in wake;
 
Ende alse doe tharselven quam
10780
Sibilie, ende si vernam
 
Van haren drome dat bedit,
 
Dat hare en was verborgen nit
 
Want het was cont ende oppenbar,
 
Began si hebben harde swar
10785
Die consciëncie ende onttreden
 
Dat si der river Gods geneden
 
Dullic verbort hadde omme dat
 
Dat si hars selves so vergat,
 
Doe si der pinen wart geware,
10790
Dat si gaf okison an hare
 
Din evelbaren, din viant,
 
Din fellen, din si ginc in hant
 
+Met harre clagen di si dede.
 
Idoch so besech wart hirmede
10795
Sybilie, die ijonfrowe goet,
 
Dat si dis clagens ave stoet
 
Ende oc gelovet heft met trowen
 
Dat si der welgerakder vrowen
 
Voertane meer al sonder clagen
10800
So dinen soude in haren daghen,
 
Dat si dis soude loen ontfaen.
 
So hevet si oc sent gedaen:
 
Want sider dat die dinc geschide,
 
So hevet si met meerren niede
10805
Gedint der maget utvercoren
 
Dan si gedaen hadde ie tevoren.

10607 l. die.
10637 l. omme.
+
f.185ro.
1
Gaijs, thans Gages, een dorpje in Henegouwen, 8 k. O.N.O. van Chièvres, I1 k. Z.O. van Ath en 19½ k. N.N.W. van Bergen (Mons). De kerk van het dorp, aan St. Lambertus gewijd, bevat de grafsteenen der voormalige heeren van Gages. Het lijk dezer Sibylla berust thans, evenals de reliquieën der H. Lutgardis, te Ittre-St. Remy, benoorden Nijvel. Over haar kan met ook raadplegen: H. Nimal, Rédemptoriste: Fleurs Cisterciennes en Belgique. Liége. 1898, pp. 150-152. Ook van Yolent (II, C. XIII) is daar sprake pp. 152-153.
+
f.185vo.
+
f.186ro.
10 691 l. ander.
10 755 Glosse: Non veni ministrari, sed ministrare. - 10 770 l. sire.
+
f.186vo.
+
f.187ro.
+
f.187vo.
1
d. i. herhalen. Vgl. mhd. veranderweiden, met dezelfde bet. Het woord was in het Mnl. (bij Nijh. 4, 241) nog slechts als wederk. ww. gevonden in de bet. hertrouwen.
+
f.188ro.
10793 l. die.
+
f.188vo.

Vorige Volgende