Lust en Gratie. Jaargang 4

[p. 6]

[Nummer 13]

Redactioneel

In dit nummer van Lust & Gratie vindt u zeven nieuwe gedichten van Sonja Pos. Zij debuteerde in 1963 met de poëziebundel ‘Het efficiënte vergeten’, die door de kritiek gunstig werd ontvangen. In de discussie over de vrouwelijke stem in de literatuur die nu naar aanleiding van de Anna Bijnsprijs wordt gevoerd, zou het volgende stukje uit de poëziekroniek van Harry Scholten in de Haagse Courant (25-4-1964) naar aanleiding van de bundel van Sonja Pos niet misstaan: ‘Het onderscheid bij deze twee dichteressen [bedoeld wordt ook Ankie Peypers] is vooral gelegen in het feit dat zij niet te rubriceren zijn binnen het gevestigde kader of een bepaald klimaat en dat hun poëzie veel minder programmatisch geëngageerd is met het wereldbeeld van televisiescherm en krant dan die van veel hedendaagse dichters. De vraag of hun poëzie vrouwelijk is, moge in zijn algemeenheid en gecompliceerdheid onbeantwoord blijven, zij delen deze situatie met te veel seksegenoten (Harriet Lamey, Mischa de Vreede en Julienne Huybrechts bijvoorbeeld) om van een “volkomen toevalligheid” te spreken.’

Na het succesvolle debuut van Sonja Pos volgt er een lange periode van zwijgen, veroorzaakt door ernstige ziekte en door de verwerking van haar oorlogservaringen. Omstreeks 1985 keerde zij, om met haar eigen woorden te spreken, ‘terug van de achterkant van de maan’ en publiceerde haar eerste roman, Een paar woorden per dag.

Recent verscheen de poëziebundel, Dit maakt ons ademloos bij haar geluid. De mooiste gedichten door vrouwen geschreven, samengesteld door Maaike Meijer en Annettje Dia Huizinga, Sijthoff (Amsterdam), waarin onder andere een aantal gedichten van Sonja Pos en Ankie Peypers is opgenomen.

Ankie Peypers debuteerde al op haar zeventiende jaar en is sindsdien gestaag doorgegaan. De ‘Juffrouw Vonk’-cyclus, die in dit nummer gepubliceerd wordt, is een gedeelte van haar nog te verschijnen bundel ‘Brieven, motieven en juffrouw Vonk’, De Prom (Baarn).

Het directe, alledaagse taalgebruik van de Amerikaanse dichteres Judy Grahn in ‘Een vrouw praat met de dood’ is geïnspireerd door orale poëzietradities en lijkt bedoeld om te worden voorgelezen tijdens vrouwen-

[p. 7]

bijeenkomsten. Adrienne Rich omschreef dit gedicht in het voorwoord van Grahns bundel ‘The Work of a Common Woman’ als volgt: ‘De eerste drie of vier regels waren van een intensiteit die bijna angstig is. Er is niets dat tegelijkertijd zo angstig is en zo'n gevoel van macht geeft als het leggen van verbanden, en “A Woman is Talking to Death” legt verbanden. Het is in de taal van het gedicht dat losse fragmenten een patroon vormen, elkaar weerklank geven in herhalingen in ritmes, in een complexe structuur... die op je inwerkt als een muziekstuk. Er zijn gedichten die de wijzen waarop we zien en handelen gaan veranderen. “A Woman is Talking to Death” is voor mij zo'n gedicht.’

De kunstbijdrage is deze keer van Godelieve Smelt, die haar levensweg schilderde in een verlaten kerk in Campol in de Spaanse Pyreneeën. De verbeelding van de persoonlijke levensweg van Sint Sebastiana alias Godelieve Smelt.

Tenslotte in dit nummer de al eerder genoemde Maaike Meijer. Dit keer niet als samenstelster van mooie poëzie, maar als wetenschapster over ‘de politiek van het lezen’. En niet te vergeten een kort verhaal, ‘De val’ van Birgit Verstappen.

Mededelingen

Aan onze oproep om het abonnementsgeld voor 1987 eerder over te maken hebben veel abonnees gehoor gegeven. Waarvoor onze dank. Nieuwe abonnees zijn echter nog steeds welkom!

In verband met bezuinigingen is Lust & Gratie met ingang van dit nummer op ander papier gedrukt en zijn we veranderd van zetterij: wij bedanken Gwennie Middleton voor haar nauwgezette werk en verwelkomen Janny Oei.

De vormgeving en de administratie zijn ook overgegaan in andere handen. Wij danken Robertine Romeny, die tot nu toe de lay-out voor ons heeft gedaan, en Rita Witte, die de administratieve taken vervulde, voor hun creativiteit en inzet. Gelukkig vonden we Ida Rouwenhorst bereid om de layout en An Hauser om de administratie over te nemen.

De redactie