Lust en Gratie. Jaargang 3

[p. 8]

[Nummer 12]

Redactioneel

Het gaat goed met Nederland. De literaire luwte waarover sommige heren auteurs spreken, is van regionale aard want wie over de grenzen kijkt, ziet opwindende taferelen.

Volgens Renate Dorrestein, die dit jaar als writer in residence in de USA vertoeft, zal Anna Bijns het in populariteit gaan winnen van Hans Brinker. Niets verbaast de Amerikanen meer dan het bestaan van de Anna Bijnsprijs, de prijs voor de vrouwelijke stem in de literatuur. Waarin een klein land groot kan zijn!

Dit jaar is de Anna Bijnsprijs toegekend aan Josepha Mendels. De prijs werd op 8 november j.l. te Amsterdam aan haar uitgereikt.

In dit nummer van Lust & Gratie schrijft Gloria Wekker in haar artikel, ‘Sta op en roep haar naam...’, over zwarte lesbische dichteressen. Zij wil het werk van deze vrouwen onder de aandacht van een overwegend wit lezerspubliek brengen en inzicht geven in de dagelijkse ervaringswereld van de dichteressen. Dit inzicht is een hulpmiddel bij het lezen van de gedichten. Prachtige poëzie, die sterk afwijkt van de Westerse, of zo u wilt Nederlandse, poëzie, en die ook afwijkt van gangbare opvattingen over wat gedichten ‘behoren’ te zijn. Voor deze gedichten geldt wat Fay Weldon in haar sympathieke boek ‘Brieven aan Alice’ (Uitgeverij Sara) schrijft: ‘De goede bouwers, de echte goede bouwers hebben een visie die zij van de werkelijke stad naar de Stad der Verbeelding overbrengen, en zij geven de lezer frisse nieuwe inzichten zodat, wanneer hij of zij terugkeert naar de werkelijkheid, die werkelijkheid zelf veranderd is, hoe weinig ook.’

Octavio Paz is niet de enige die het volgende denkt of voelt (in een essay): ‘door het begrip goddelijkheid te vernietigen, beperkt het rationalisme de mens. Het bevrijdt ons van God, maar zet ons gevangen in een nog strakker systeem. De vernederde verbeelding neemt wraak en

[p. 9]

uit het lijk van God ontspruiten gruwelijke fetisjen: In Rusland en andere landen de vergoddelijking van de leider, de letterknechterij, de goddelijke verklaring van de partij; bij ons de aanbidding van het eigen ik.’

God mag voor velen dood zijn en diens dood mag voor hem bevrijding betekenen, maar de spiritualiteit, niet gebonden aan patriarchale godsbeelden, leeft in de literatuur van vrouwen.

Ien Dienske beschrijft in haar artikel aan de hand van drie romans (Heinrich, ‘Het geslacht der gedachten’, Atwood, ‘Boven Water’, Walker, ‘De kleur paars’) ervaringen die belangrijk zijn voor de innerlijke zelfbevrijding. Ervaringen die een keerpunt betekenen in de ontwikkeling en die de kloof tussen ik en omgeving kunnen overbruggen.

Amsterdam, het kunstcentrum van Nederland, zal in het komende jaar moeten concurreren met Nijmegen als culturele hoofdstad voor kunst van vrouwen. Dat beweert Ineke Middag in haar informatieve stuk ‘Bronnen’.

Verder vindt u in dit nummer gedichten van Annemarie de Waard. Zij was een van de dichteressen op het debutantenpodium van het jaarlijkse Dichteressenfestival in de Brakke Grond (april 1986). In de bundel ‘Op weg naar het onbekende’ (samengesteld door Elly de Waard en uitgegeven bij Sara), die verscheen ter gelegenheid van het Dichteressen-festival II, zijn ook gedichten van haar opgenomen.

Tot slot Adèle van Haelen, die in haar column wat aftobt over de kwaliteit van de poëzie van vrouwen. Dit nummer van Lust & Gratie zal haar ongetwijfeld goed doen.

De redactie