Den lust-hof van Rethorica
(1596)–Anoniem Lusthof van Rhetorica–
AuteursrechtvrijWaer inne verhael ghedaen wordt, vande beschrijvinghen ende t’samen-comsten der Hollantscher Cameren vanden Reden-rijckers, binnen Leyden gheschiedt, den 26 Mey, des Iaers 1596. ende de volgende daghen, met het gene aldaer ghedaen, ende verhandelt is
Ballade op den Intrede vande Ionge Camer van Haerlem.
Om levendich al te beelden, en te vertoonen,
Het leven der Tyrannen, met een, wat een beloonen
Sy oyt verworven hebben, voor haer doot, en naer:
t'is nodich dat wy veel tyrannen verschoonen,
Veel bloedige Scepters, veel hovaerdige Croonen
Voor by gaen: t'waer onmogelijck dat sy allegaer
In ses vijftienen souden begrepen worden claer.
Maer uyt het Promptuaer// der geloofwaerdigh' Historie,
Wy vertoonen u hier twee, de voornaemst' int openbaer,
Siet daer// Pharao, die zijn eygen glorie
Boven Godt geacht heeft, soo ghy weet by memorie,
Godts volc verdruckt: jae ooc de kinderkens niet gespaert:
Sulx dat Moyses (besloten in een ciborie)
Werd' int riet opt water van zijn moeder bewaert,
Die Pharaos boosen aert// self in Exodo a heeft verclaert: Ga naar margenoot+
| |
[pagina 74]
| |
Nero of hy een verduyvelt mensch was en weet ick niet,
Of een vermenschte duyvel: immers somen siet,
Noeyt en was zijns gelijck in boosheydt beneen op d'aerde:
Ga naar margenoot+t'Stromende b waeter, dat gestaedich voorwaerts vliet,
Scheen achterwaerts te gaen, ter tijt van zijn gebiet:
Een moordenaer zijns bloets: zijn Moeder die hem baerde,
Sijn Wijff en Broeders heeft hy vernielt metten zwaerde:
En d'eerste van alle Keyseren van Roomen
Ga naar margenoot+t'Christen c bloedt vergoten: jae als een vermaerde,
Zelf tegen Godt den strijt gevoert sonder schromen.
Dus veel van de personen. Tis tijt dat wy comen
Tot d'afbeeldinge van t'leven der tyrannen verwoet:
Ga naar margenoot+Voor al hebben d'Affecten d d'overhant genomen
In haer gemoet, en reden vertreden onder de voet,
Ga naar margenoot+t'Welck e God en alle deucht goet// verre van hem vlieden doet.
Ga naar margenoot+Ter contrarie all' ondeucht, f geen geexcipieert,
In haer (als Godloosen) woont: en in haer bedrijf regneert
(Nochtans d'eene min d'ander meer, al naer lusten
Ga naar margenoot+Der affecten) Ambitie, g die voor al wil zijn geeert,
En boven al heerschen, onder niemant zijn verveert,
Drijfts' altijt voort, en laetse nacht of dach rusten.
Ga naar margenoot+Desgelijcx Begeerlickheyt h wil datse haer custen
En paelen wt breyden, soo ons d'experientie toont:
Noeyt schatten soo groot die haer begeerlickheyt blusten:
Noeyt Tytel so hooch, sy wilden noch hoger zijn gecroont:
Hebben gevraecht nae een ander werlt: jae niet verschoont
Gods eere, diese oock stoutelijck hebben gerooft,
Ga naar margenoot+Alsoo wel aen Herodes i met Luysen geloont.
Dus worden dan de Tyrannen principalick verdooft,
Van dees twee oude ondeuchden, zijnde van all'andere thooft.
| |
[pagina 75]
| |
All' haer Tyrannije wert fijn begrepen in drie stucken:
d'Inquisitie k is om de conscientie te drucken: Ga naar margenoot+
En over t'lichaem voert Moordaedicheyt l t'gewelt, Ga naar margenoot+
En Confiscatie m tracht nae de goederen te plucken, Ga naar margenoot+
Waer onder me sorteren, brant, rooff, ruyten en rucken,
En all' andre tyrannijs specien ongetelt.
Nu gae ic voort, hoort, want daer moet noch werden vermelt
Het loon der tyrannen voor en nae haer doot:
Ten eersten sy zijn met een quade conscientie n gequelt, Ga naar margenoot+
Infamie o vertreet haer eere: t'lichaem snootGa naar margenoot+
Lijdt dickwils merckelijcke tijtlijcke straffe, alsoot
Aen Pharao, p Antiochus, q en Herodes r blijckt gewis:Ga naar margenoot+Ga naar margenoot+Ga naar margenoot+
Dionysius s met verstoot// led' armoet groot: Ga naar margenoot+
Die leste straff is hart// eewich t smart// in duysternis, Ga naar margenoot+
t'Welck nae dit leven t'gemeen loon aller u Godloosen is.Ga naar margenoot+
Tot besluyt// overluyt// volcht d'Applicatie
Van alle t'voorgaende op de Neerlandsche natie x: Ga naar margenoot+
De spaensche Pharaos en Neroos als Woven moordaedich,
Hebben ons Vaderlandt geplaecht, sonder gratie,
Hare Godlose affecten t'alder spatie,
Haer Ambitie en Begeerlickheyt onuersaedich,
Haer Inquisitie, erghlistich en verraedich: Ga naar margenoot+
Haer Confiscatie, en Moordadicheyt ongehoort,
Hebben menich mensch gebracht tot desperatie versmaedigh.
O Zutphen, O Naerden, o Oudewater al vermoort:
O Haerlem, Vaderlicke Stadt, mijn hert van pijn doorboort,
Schuert in stucken, als ick denck' aen t'bloet t'welck men sach vloeyen
Midden over de marckt, daer de vromen helten gesmoort
En gedoot werden, comende gebonden in boeyen
Ter slachbanck, als Schapen en gemeste Koeyen.
| |
[pagina 76]
| |
Prince.
De Prince doorschoten// t'bloet vergoten// door buels handen,
Sonder verschoon// van eenich persoon// in dees Landen:
t'Moorden// datmen hoorden// van geheele Steden:
Den honger van beyden// Haerlem en Leyden// en t'branden.
Alsmen sach blaecken// d'Haerlemsche daecken// en wanden,
Die conscientien gedruckt// t'goet gepluckt// van den wreden,
Doen my cryten// met verwijten// o Spaensche seden,
O ongebonden// bloethonden// t'loon uwer wercken
Suldy niet ontlopen// maer becopen// aen u leden.
Ga naar margenoot+Sulcx ick u rade// aen u leste Armade// te mercken:
God wil ons groot en smal// met Lieft boven al// verstercken,
En met cracht// en macht// tegen t'bloc// en jock// van Spangien:
Daer toe ooc met goet beleyt// d'overheyt// van ons percken,
Principalick// Loeyalick// de Majesteyt van Britangien,
En braef// Graeff// Mauritz van Nassou// trou// Prins van Orangien.
|
|