Den lust-hof van Rethorica

Waer inne verhael ghedaen wordt, vande beschrijvinghen ende t’samen-comsten der Hollantscher Cameren vanden Reden-rijckers, binnen Leyden gheschiedt, den 26 Mey, des Iaers 1596. ende de volgende daghen, met het gene aldaer ghedaen, ende verhandelt is

[p. 3]

Aen allen Cameren der Reden-riicken.

E. Eersame Constliefhebbende zeer lieue Medebroederen inden Reden-rijcken, nademael uwer E. niet onbekent en is, dat in dese Nederlanden, de Rethorijcke Een vande oudste Conste is, gelyctmen uyt vele oude Boucken (al eer t Drucken is aengevangen) genouchsaem kan bewysen, die metter hant op Rym, ofte gedichte, in onse Nederlantsche spraecke, vele hondert jaren geleden geschreuen zijn, als oock in t' Hebreeus, Griecx, en in t' Latijn. Mede uwe E. noch wel in verscher gedachten is het Heerlick Triomphant Costelick Landt-Iuweel, ofte Rethorische Feeste, binnen Antwer-pen, in Augusto des jaers 1561. aldaer solemnelicken gecelebreert ende gehouden, met wat een lust ende yuer, niet alleen t'gemeyne Volck, maer oock de voornaemste des Volcx, so van gro-

[p. 4]

te Heren ende Potentaten, uyt alle houcken vande werelt, hun aldaer hebben verthoont ende gepresenteert in eygener persoon, omme de voorseyde Retorische Feeste te vereeren ende groot te maken, die niet min stichtelick en was als recreatyf ende vermakelick. Ende om dat dese eerlicke, heerlicke ende landtnutte, als oock vermakelicke oude vrye Conste der Reden-rijcken, mochte werden gehouden in eenen goeden welstant ende reputatie, hebben wy die vander Camere der Witte Acoleyen, daer Liefd' is t'Fondament een Chaerte uytgesonden aen alle de Hollandsche Cameren, met belieuen ende consent van onsen E. achtbaren Magistraet der Stede van Leyden des Graefschaps van Hollant: Die naer verscheyden beraetslaginge goet geuonden hadden, iegens t'uytgaen van des zelfs Stads-gasthuys Loterie binnen deser Stede opgestelt, te doen beroupen alle de Hollandsche Cameren der Reden-rijcken, met sulck een meyninge ende hope, om by middel van die, eenen groten toeloop van volck in onse Stadt te veroorsaecken, ende doen te zamen comen, dat op de laetste dagen van t'uyt gaen der seluer Loterie, mochte werden soo veel Gelts inne geleyt, daer mede de Armen (so veel doenlicken was) mochten werden geholpen: welcke middelen

[p. 5]

(God zy lof) den Armen geen weynige proffyten en heeft ingebracht: ende volgens dien, is opten bestemden dach ende andere naer volgende dagen, de zelve voorgenomen Rethorische Feeste, met vreuchde ende vruntschap (gelijck die was begonnen) volcomenlick geeyndicht. twelck niet zonder verwonderinge te aenmercken en staet, dat in zo groten toeloop van volck, als in dien tijt binnen der Stede is geweest, als oyt te vooren is gesien, geen geschillen, gevechten, noch ongelucken, oft in t'minste eenige ongemacken en zijn gebeurt. t'welcke den genen, die dese vrije Conste zoeken te dempen, zal veroorzaeken (so wy hopen) geen fameuse libellen of faemrovende geschriften daer tegen meer uyt te geven ofte stroyen, etc,

Ende alhoe wel het Land-Iuweel, binnen Antwerpen heerlick ende Triomphant was om zien, (gelyck't oock was) deur de veelheyt der Costen ende grote moeyten gedaen: en is nochtans niet minder t'gene binnen Leyden is verthoont, t'zelve anders te achten ende te houden (hoe wel oncostelick) als een Heerlicke en Triomphantelicke Lust-Hof voorde constlustlieve be-Jaerde om hun daerinne te verlustigen als in den Berch van Helicon, deur de zoetvloeyende Harmonie der Poëzie, die uwer E. darinne zal sma-

[p. 6]

ken ende bevinden, zulcx dat het schijnt Castalides Nimphen by ons in Hollant alhier te willen haer woonplaetse maken, waer uyt de Iugen oorzaecke genomen hadden, boven de ordonnarise Prijsen, den Constrijcke Geesten met zekere extraordinarise Prijsen te vereeren, overmits in het oordelen elcxs Werck (zoo Constich gemaect zynde) in een balanche heeft gehangen, daeromme t'gene men mette minste costen schoon en heerlick uytvoert, meerder Conste is dan t'ghene dat mette meeste costen dickwils wort gedaen. De reden waeromme dat alle het gene op de vorseyde Feeste is verhandelt, wy in Druck laten uytgaen, is om de Const-liefhebbers, ende andere die noch namaels zullen wesen, ende onse Feeste niet en hebben gezien, een memorie achter te laten, op dat zy van als een goede onderrechtinge zouden hebben, als hadden zy te Leyden al t'zelve met hun eygen ogen aengesien ende ooren gehoort: mede om dat wy bevinden dat dit zelue (buyten ons weten) in Druck is uytgegaen zeer incorrect: ende vele dingen daer uyt zijn gebleuen die wy nu daer by gevoucht hebbe, om uwer E. in alles genouch te doen. Zoo hebben wy dan van alle t'gebezogneerde in behoorlicke forme een volcomen Boucxken doen Drucken, opten tijtel van devijs ende Blomme van onse Camere:

[p. 7]

t'welck wy voor de onse houden, ende anders gene. Alle t'welck uwer E. uyt Jonste van Conste wort geoffereert, dat kenne God, die uwer E. inde zelve Conste rijckeliken wil laten toe nemen ende vermeerderen. Gedaen tot Leyden desen eersten Septembris, Anno xv^c. zes ende negentich.

V. E.

Goetwillige Const-lieue Medebroederen Keyser, Prins, Factoor, ende gemee ne Broederen der Witte Acoleye:
Daer Liefd' Is t'Fondament.