Liter. Jaargang 19

[p. 54]

Boeli van Leeuwen
Onverbiddelijk gerecht^*
Nagelaten teksten

Mijn vader had een volière waarin zijn kleine gekooide dromen in een schittering van veren rondfladderden: gifgroene parkieten met rode snaveltjes, paradijsvogels met staarten als de statiejurk van een vorstin en toekans met snavels als de neuzen van Engelse lords. Geruis van vlederen, de lucht van uitwerpselen op nat zand, het getjirp en gefluit doordrongen het hele huis. Iedere morgen maakte hij de waterbakjes zorgvuldig schoon en deed vers Sluys Vogelzangzaad in de bakjes. Op een dag kregen we van een Arabier een aap cadeau: een obsceen monster met een geile grijns en schuldige ogen. Hij slingerde de hele dag als een pendule aan zijn buikriem door de lucht, zijn krijsende bek wijd open. Op een avond trok hij zijn buikriem stuk, groef een gat onder de aarden vloer van de volière, kroop naar binnen en beet alle slapende vogels de kop af. Toen sloeg hij de eieren van de kanaries stuk en slurpte ze leeg.

De volgende morgen vonden we de vloer van de volière bezaaid met verminkte vogeltjes, hun pootjes spastisch gekromd in de lucht. De aap zat grijnzend tussen de lijkjes, zijn bek geel van de dooiers. Mijn vader haalde zijn geweer uit de kast en schoot de aap, die op zijn executie zat te wachten, een kogel midden tussen de ogen. Hij maakte een geweldige sprong en viel op zijn rug en er ging een grote tremor door zijn lichaam. Toen opende hij zijn griezelige klauwtjes, die volgeplukt waren met kleurige veertjes. Mijn vader stond met het geweer in zijn arm tussen zijn dode vogeltjes te kijken naar de stuiptrekkende aap. Hij was verschrikkelijk in zijn wraak. Ik dacht: O vader, ik wou dat ik alle apen ter wereld voor jouw onverbiddelijk gerecht kon brengen om ze een voor een te laten berechten en fusilleren. Aap na aap zou, als uit een katapult geschoten, de lucht ingeslingerd worden en met open klauwen achterover vallen, dwars door cactussen en stekels.

Mijn Vader ligt op de grond. Zijn bril zit scheef op zijn neus. Mijn oom zit boven op hem en zijn zware, gespierde handen snoeren hem de keel dicht. Ik ren regelrecht in de zwarte armen van de hulp Telai. Ik druk mijn gezicht tussen haar

* Het beschikbaar maken van de manu- en typoscripten uit de literaire nalatenschap van W.C.J. (Boeli) van Leeuwen is mogelijk geworden mede met financiële steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied.

[p. 55]

borsten, overtuigd dat hij vermoord was. Later kwam hij thuis gewoon aan tafel zitten en draaide tussen zijn duim en wijsvinger deegballetjes van stukjes brood. Mijn vader leeft nog. Afkloppen. Mijn oom met de zware handen is later gestorven aan de kanker.

Ik sta in de tuin en kijk door het raam naar binnen. Mijn vader staat rechtop achter zijn bureau in een wit pak. Zijn mooie langwerpige schedel glimt dof. Voor hem staat het trouwpaar: een lange ernstige neger en zijn zwangere bruid. Zij houdt alsof ze het kind reeds in haar armen draagt, de handen onder haar buik. Ik zie mijn vaders lange, weerloze handen met de bruine zonnespikkels en ik ben zeer trots op hem. Later ga ik het kantoor binnen en neem een potlood van zijn bureau om te gaan tekenen. Hij pakt me bij mijn schouders en zegt: ‘Dit potlood is niet van mij, maar van het gouvernement. Je mag het niet meenemen.’

Ik zou later als ambtenaar nooit kilometergeld vragen, overwerk betaald krijgen of op kosten van de gemeenschap borrelen. Dit potlood is van het gouvernement. En toen ik eens een ridderorde weigerde gebeurde dit om een aantal redenen die mij destijds rationeel en gegrond voorkwamen:

a)	je wordt medeplichtig;
b)	je wordt beschouwd als een castraat die geen kwaad meer kan;
c)	ik was niet tevreden met ridder en had officier willen worden,

in deze volgorde. Maar ‘le coeur a ses raisons que la raison ne connaît point’^1.: ik heb mijn medaille geweigerd, omdat mijn vader er nooit een gekregen heeft, ondanks langdurige en getrouwe dienst. En wanneer ik later een van die proleten van politici over ámtenar pendeu^2. hoorde praten, waarmee zij dan tevens hun eigen politieke benoemingen karakteriseerden, kon ik mij geweldig kwaad maken. Want ik beschouw het een eer ambtenaar te zijn zoals mijn vader voor mij en zijn vader voor hem.

1. Citaat van Blaise Pascal: ‘Het hart heeft redenen die het verstand niet doorgrondt.’

2. Papiaments voor: klootzakken van ambtenaren.