[Nummer 36]
Redactioneel
In de twintigste-eeuwse Nederlandse literatuur is de bijbel nooit afwezig geweest. Maar wie na wil gaan welke plaats bijbelse beelden en verhalen dan innemen, merkt al gauw dat de recente vertolking meer dan ooit meteen reactie is. Veel verwijzingen zijn ironisch; zijn ze ernstig, dan zijn ze doorgaans kritisch. Het bijbelverhaal wordt impliciet van commentaar voorzien of het beeld een slag gedraaid. De aanklachten uit het boek Job en de Psalmen komen nog het beste door. Maar dan altijd minder het protest tegen onrechtvaardigen of andere vervolgers dan het protest tegen God met wie men in relatie staat. Dit geldt ook voor de gedichtencycli ‘Opstaand zand’ van Mart van der Hiele en ‘Ergens moet je zijn, God’ van Jane Leusink. Op verscheiden wijze verbeelden beide reeksen rouw. Helemaal achterin Liter 36 is het Pasen, in de ‘Beluisteringen’ van Lloyd Haft.
Het beschouwend proza blikt in de ‘Spiegel van de lage landen’. George Harinck brengt in betoverde herinnering hoe en vooral waarom Nederlanders ooit verlangden naar Zuid-Afrika. Zijn bijdrage begint bij de jongensboeken van L. Penning en eindigt met Abraham Kuyper. Biograaf Wim Berkelaar geeft inzage in de literaire aspiraties van geschiedschrijver Pieter Geyl. Ook Geyl kende een ‘Groot-Nederlands’ verlangen, dat hij op evenveel geprezen als omstreden wijze onder woorden heeft gebracht in zijn Geschiedenis van de Nederlandse Stam. Geyl, die verder faam verwierf als geducht polemist tegen ieder die historische lijnen en patronen in het verleden ontwaarde, hoopte na de Tweede Wereldoorlog erkenning te vinden als dichter.
Hans Werkman is terug: voor de komende afleveringen zal hij telkens dagboekfragmenten van Gerrit Kamphuis uitkiezen.
De Klinker & Medeklinker (zoals steeds onafhankelijk van elkaar geschreven) gaan voor een keer over een psalm. Als Klinker fungeert dichter T. van Deel, die intensief meewerkte aan de Nieuwe Bijbelvertaling van de Psalmen.
Het administratieadres van Liter is gewijzigd: de abonnementen worden nu verzorgd door mevrouw G. Wildeman uit Rotterdam.
Graag attenderen we ten slotte op het Letterfestival te Doorn op 12 maart (www.nd.nl/letterfestival) en De Poëziefabriek te Kolderveen op 23 april (www.poeziefabriek.nl).