De mens als verhaal
Life writing in de jeugdliteratuur
Wie vandaag de dag een boekwinkel binnenloopt, kan niet om de planken met levensverhalen heen. Autobiografieën, biografieën en dagboeken zijn één van de belangrijkste publicatietrends van de laatste twee decennia. Op het internet is het vertellen van het eigen levensverhaal al even populair. Wie zoekt op het trefwoord ‘levensverhalen’, vindt verschillende links die mogelijkheden bieden tot het schrijven over het eigen leven. Beide ontwikkelingen maken duidelijk dat het leven als verhaal steeds belangrijker wordt voor steeds meer mensen. Ze onderschrijven daarmee wat Jean Paul Sartre in 1938 al opmerkte in zijn debuutroman La Nausée, namelijk dat het vertellen, vastleggen en delen van het eigen verhaal een noodzakelijke voorwaarde is voor de identiteitsvorming van mensen. Dat geldt niet alleen voor volwassenen, maar zeker ook voor jonge lezers. Autobiografische verhalen en dagboeken voor en door kinderen en jongeren zijn misschien op het eerste gezicht minder zichtbaar, maar ze zijn net als de autobiografieën in de literatuur voor volwassenen een interessante trend in de hedendaagse jeugdliteratuur. Alle reden dus voor een themanummer.
Na een overzicht van het aanbod in de Nederlandstalige jeugdliteratuur worden verschillende life writing genres verder verkend. Ingrid van der Heijden en Helma van Lierop-Debrauwer bespreken twee biografische prentenboeken uit de reeks van het Gemeentemuseum Den Haag en uitgeverij Leopold, Monica Soeting gaat in op fictieve en authentieke dagboeken, Chris Bulcaen laat zien dat ook schrijvers van het jonge genre van de graphic novel vaak hun eigen leven als uitgangspunt nemen. Aart Broek werpt een licht op de beren die een biograaf op zijn pad kan tegenkomen en Annette de Bruijn vult in haar artikel dat perspectief verder aan door vier biografen aan het woord te laten over hun inspiratiebronnen en over de do's en don'ts van een biograaf. Sanna Lehtonen tot slot gaat in op een genre dat vooral onder