Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 30

[p. 57]

Herinneringen aan meester Jacques Vriens
Annemarie Bon

Tien jaar was ik hoofdredacteur van het kindertijdschrift Taptoe. Het was een droombaan voor me en betekende een inspirerende en leerzame tijd. Ik maakte een toegankelijk en leerzaam blad, waarin ik zwaardere onderwerpen niet schuwde. Kinderen laten ervaren hoe plezierig lezen is, hun wereldbeeld vergroten en ze stof tot nadenken geven. Dat waren mijn drijfveren.

Als fan van kinderboeken wilde ik altijd graag verhalen van schrijvers die ik bewonderde in mijn blad. Dat viel soms niet mee. Zo hield Paul Biegel ondanks herhaalde pogingen de boot steeds af, want ‘Jullie katholieken betalen veel te weinig.’ Nu voelde ik me als ongelovige niet aangesproken door dat katholieke, maar wel door het imago van slechte betaling.

Het was tijdens een IBBY-bijeenkomst in Groningen, dat ik hem en plein public vroeg: ‘Hoeveel wilt u dan hebben?’ Paul Biegel noemde een bedrag en ik ging akkoord. Ik weet zeker dat ook Jacques Vriens zich deze anekdote nog herinnert. Hij stond er bij. En zo kwam het dat ik een prachtig verhaal van een van mijn favoriete schrijvers in Taptoe kon opnemen. Sindsdien was Paul Biegel bij toevallige ontmoetingen of borrels allerhartelijkst naar me, alsof we altijd al goede vrienden waren geweest.

Iets minder lastig was het om Jacques Vriens te strikken. Al liepen ook die onderhandelingen niet van een leien dakje. Steeds als ik hem belde, had hij geen tijd omdat hij met een boek bezig was. Althans die boodschap kreeg ik. Ik vroeg dan steeds wanneer hij dacht klaar te zijn met dat boek, noteerde die datum en belde dan nogmaals. Dat is op die manier beslist een paar jaar zo doorgegaan. Maar zoals het gezegde niet voor niets luidt, dat de aanhouder wint, zo bouwde ik langzaamaan toch een band met Jacques Vriens op en begon hij zich wellicht schuldig te voelen dat hij mij zo aan het lijntje hield.

[p. 58]

Nu was juist tevoren het mooie literaire kindertijdschrift Mikmak een vroegtijdige dood gestorven. Na vijf kwartalen al was het experiment om financiële redenen gestaakt. Taptoe beleefde destijds hoogtijdagen. Toen ik het blad in 2000 verliet, was de oplage 135.000. Jacques Vriens was in Mikmak begonnen aan een serie met verhalen van zijn alter ego Meester Jaap. Ook zijn plannen met Meester Jaap dreigden zodoende in de la te blijven liggen. Al snel waren we er daarom uit. Meester Jaap zou een vaste rubriek in Taptoe worden.

Het allereerste verhaal van meester Jaap in MikMak, november 1993

De kop boven het allereerste verhaal van meester Jaap in Taptoe

Die keuze is voor zowel Jacques als Taptoe alsook voor uitgeverij Van Holkema & Warendorf een heel goede geweest. Bij Taptoe hielden we zes keer per jaar een panelonderzoek onder 400 lezers. Natuurlijk scoorden gewoonlijk de strips van Hanco Kolk (Cor Daad), Rick de Haas (De Stoepjes) en Gerard Leever (Oktoknopie) het best, naast de puzzelpagina's natuurlijk. Ver-

[p. 59]

halen bleven meestal ver achter in waardering en slechts dertig procent van de lezers las de verhalen ook daadwerkelijk. Maar wat bleek? Meester Jaap was op een haartje na net zo populair als de strips. Het was ongekend, zo geliefd als de serie was. Niet alleen kinderen genoten van de verhalen, ook leerkrachten maakten graag gebruik van het goede voorbeeld van meester Jacques Vriens.

Van Holkema & Warendorf bundelde de verhalen na publicatie in Taptoe. Door de exposure bij Taptoe liepen ook de boeken enorm goed. Ik weet nog dat Martine Schaap met Jacques en een grote bos bloemen op de stoep stond toen juist het 100.000^e exemplaar verkocht was. Ja, dat waren nog eens tijden.

Ondertussen ben ik zelf kinderboekenschrijver geworden. Op de scholen waar ik kom, vertel ik steevast dat ik eigenlijk de moeder van meester Jaap ben en dat ik zelf veel van Jacques heb geleerd.

Het zal in 2001 geweest zijn dat Jacques Vriens zijn 25-jarig jubileum vierde als kinderboekenschrijver in de Verkadefabriek in Den Bosch. Vanzelfsprekend was ik op de receptie. Onverwacht werd ik gevraagd voor een camera wat aardigs tegen Jacques te zeggen. U moet weten dat ik toen nog last van podiumangst had. Ik vertelde wat over meester Jacques, over meester Jaap en dat hij ook mijn voorbeeld en meester was op het schrijverspad. Van de zenuwen dook ik na afloop weg bij de camera met wapperende handen. ‘Pfft, is het nu voorbij?’

Dat heb ik geweten. De film werd snel in elkaar gezet en vertoond tijdens een gezamenlijke maaltijd. Mijn bijdrage werd in fragmenten als intermezzo tussen de andere bijdragen geplaatst met een hilarische afsluiter, zeg maar afgang aan het eind. Maar goed, Jacques en ik zullen elkaar niet snel vergeten.