Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 27

[p. 5]

[Literatuur zonder leeftijd - nummer 92, winter 2013]

Grenzen opzoeken

Deze zomer presenteerde de redactie van Literatuur zonder leeftijd vol trots een themanummer over het werk van Imme Dros en Harrie Geelen. In die aflevering werden analyses van hun boeken afgewisseld met korte teksten van auteurs, illustratoren en anderen die verhaalden over hun ontmoetingen met het kunstenaarsechtpaar. De reacties op dit themanummer waren zonder uitzondering zeer positief.

Het zal u echter niet ontgaan zijn dat het zomernummer van Literatuur zonder leeftijd een stuk dikker was dan u gewend bent. Er was zoveel mooi en interessant materiaal over Imme Dros en Harrie Geelen, dat het nummer maar liefst 220 pagina's in plaats van de gebruikelijke 140 bevatte. Tel daarbij op dat het voorjaarsnummer van 2013 ook al over de limiet van 140 pagina's heen was gegaan, en u zult begrijpen dat de redactie zich moest inhouden bij het nummer dat u nu in handen hebt.

Nummer 92 heeft geen overkoepelend thema dat de bijdragen verbindt. Wel zijn er artikelen die mooi op elkaar aansluiten, zoals de bijdrage van Emilie Poelmans over de twee Katoren-boeken van Jan Terlouw en het artikel van Helma van Lierop en Mike Dobbe, dat ingaat op de vraag hoe Koning van Katoren veertig jaar later tot een film is bewerkt. In beide artikelen staat de ideologie die uit de boeken en de film spreekt centraal.

Niet alleen Terlouw, maar ook andere bekende auteurs uit de Nederlandstalige jeugdliteratuur krijgen een plaats in dit nummer. Aart Broek werkt aan de biografie van Miep Diekmann en licht in zijn bijdrage al enkele tipjes van de sluier op. Joke Linders neemt ons mee terug in de tijd, door het verrassend moderne werk van W.G. van de Hulst in de schijnwerpers te zetten. Jessy Korshuize bespreekt de werkexterne poëtica van één van de grote namen uit de hedendaagse jeugdliteratuur: Ted van Lieshout.

Over grote namen gesproken: in dit nummer vindt u tevens de Albert Verwey-lezing van Joke van Leeuwen. De redactie feliciteert haar van harte met het winnen van de AKO-Literatuurprijs voor Feest van het begin. Het is

[p. 6]

een belangrijke erkenning voor het schrijverschap van Van Leeuwen die zich altijd heeft verzet tegen het bestaan van grenzen tussen jeugdliteratuur en volwassenenliteratuur. In haar lezing, waarin ze de grens van de ‘vanzelfsprekendheid’ onderzoekt en probeert te doorbreken, stelt ze: ‘Ik schrijf romans en poëzie voor volwassenen en het soort boeken dat men kinderboeken noemt. [...] Alsof ieder ander die daar niet toe behoort er niets aan heeft of in vinden kan. Dat is het benauwende van dit soort termen. Niet voor niets heet het tijdschrift waarin plaats is voor de studie van kinder- en jeugdboeken Literatuur zonder leeftijd.’

De veronderstelde grens tussen de beide vormen van literatuur staat ook centraal in Bea Ros' vergelijking van Verraad me niet van Tessa de Loo en Vuurbom van Harm de Jonge. ‘Op basis waarvan scharen we een jeugdige stem nu eens in het ene, dan weer in het andere literaire systeem?’ vraagt zij zich af. Julie van de Schoor richt haar aandacht op een genre dat de grens misschien wel overschrijdt: de Young Adult literatuur. Niet voor niets is de titel van haar bijdrage ‘Met één voet in de kinderwereld en de andere in de volwassenenwereld’.

Het overschrijden van grenzen vindt niet alleen plaats in de (jeugdliteratuur zelf. De bijdrage van Moniek Hover analyseert een plaats waar sprookjes voor jong én oud tot leven worden gebracht: de Efteling. Ten slotte wordt dit nummer gecompleteerd door drie boekbesprekingen van titels die het afgelopen jaar veel aandacht kregen. Sandro van der Leeuw onderzoekt het homoseksuele discours in Rotmoevie van Marian de Smet, de winnaar van de Gouden Lijst 2013. Erica van Boven en René Veenstra analyseren het veelgeprezen en met een Zilveren Griffel bekroonde Zwarte zwaan van Gideon Samson vanuit respectievelijk een narratologisch en inhoudelijk perspectief. En daarmee ging de redactie toch weer over het aantal pagina's heen.

Tot slot maak ik namens de gehele redactie graag van deze gelegenheid gebruik om iedereen die Literatuur zonder leeftijd in 2013 een warm hart heeft toegedragen, als auteur of als lezer, daarvoor heel hartelijk te bedanken. We hopen dat we ook in 2014 ook weer op uw interesse, steun en/of medewerking mogen rekenen!

Marloes Schrijvers