Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 15

[p. 144]

[Nummer 55]

Nooit meer Bologna...
Redactionele inleiding

In 1981 ging ik er voor het eerst van mijn leven heen, samen met letje Rijnsburger. Op de bonnefooi en onvoorbereid. Bologna, een van de oudste Europese universiteitssteden, aan de voet van de Apennijnen. We vonden een slaapplaats in de heuvels, beklommen de Due Torri, ‘frequenteerden’ recepties en partijen en vergaapten ons aan boeken en beroemde bezoekers: Maurice Sendak, Paul Biegel, David Mc Kee, Tony Ross, Max Velthuijs, ook toen al. Intens medelijden hadden we met al die jonge mensen, map met tekeningen onder de arm, die uitgevers voor hun werk probeerden te interesseren. Meestal vergeefs.

Nanny en Paul Brinkman (uitgeverij Ploegsma) en vader en moeder Boele van Hensbroek (uitgeverij Lemniscaat) introduceerden me bij de grote internationale uitgevers. Ik vroeg hen het hemd van het lijf. Ary Langbroek (Querido) bleek geen prater, zeker niet in het bijzijn van journalisten, Gerda Visser (Malmberg) daarentegen kon er niet genoeg van krijgen. De Nederlandse uitgevers met tulpen en vlaggetjes op hun tafels stonden een beetje knullig bij elkaar, maar dat deed geen afbreuk aan de belangstelling voor Nederlandse auteurs en illustratoren. De rechten op de boeken van Beckman, Terlouw, Hartman, Rutgers van der Loeff, Dragt, Diekmann, Schmidt, Biegel, Bruna en Velthuijs werden gretig verkocht.

Twintig jaar later is dat weinig anders. Uiterlijk dan. De Nederlandse uitgevers staan er nog altijd even saai en onopvallend bijeen, met de stand van Querido als de enige glanzende uitzondering in het rood gekleed. Zijn dit de uitgevers die horen bij die opvallende tentoonstelling van Nederlandse illustratoren bij de ingang van het gigantische beurscomplex? Dutch Oranges is een en al design, smaakvolle presentatie en interessante kunstwerken. Iedereen praat er over. De Italiaanse media zijn er vol van en het Stedelijk Museum haalde hem naar Nederland.

Zijn uitgevers die fraaie boeken produceren niet in staat een smaakvolle collectieve stand te realiseren? Niemand die daar een bevredigende verklaring voor heeft. Ieder voor zich, God voor ons allen? Angst voor concurrentie? Of is het (kinder)boekenvak de enige branche waar het poldermodel niet werkt? Ary Langbroek die na zesentwintig jaar afscheid neemt van de kinderboekenbeurs in Bologna, kan er ook niets zinnigs over zeggen. Misschien omdat ‘men’ vooral oog heeft voor de eigen auteurs en illustratoren? Aan de belangstelling voor het Nederlandse boek lijkt de armzaligheid van de collectieve stand in ieder geval niets af te doen. Bij de groten van toen hebben zich tal van anderen gevoegd.

[p. 145]

Naast de Duitstalige, Spaanse en Scandinavische landen behoren nu ook Italië en Frankrijk tot de regelmatige kopers.

De kinderboekenbeurs is in die twintig jaar aanzienlijk uitgedijd. De Italianen kregen maar liefst vier paviljoens helemaal alleen voor henzelf. Uitgeverijen fuseerden, verdwenen of begonnen met nieuw en jeugdig elan. En naast het ‘gewone’ kinder- en jeugdboek ontstond een levendige handel in informatieve en educatieve boeken, software, interactieve media, merchandising producten et cetera. De ‘ouwetjes’ van toen zijn vervangen door een nieuwe generatie uitgevers en journalisten en ook ik was er voor het laatst in functie.

Aan alles komt een end is dan een handig cliché voor het bruggetje naar mijn afscheid als hoofdredacteur van Literatuur zonder leeftijd. Vijftien jaar stond mijn naam in het colofon. Vijftien jaar mocht ik meedenken, schrijven, praten, redigeren, aandragen, stimuleren. Tijd om plaats te maken voor nieuwe namen, geluiden en ideeën. Dat doen we met een auteursnummer. Al lang leefde het verlangen om een auteur of illustrator in het zonnetje te zetten. Bij voorkeur iemand waarover nog van alles gezegd en uitgezocht kan worden. Dat werd Tonke Dragt, een auteur én illustrator die opzij van de grote stroom gestaag aan de voltooiing van haar oeuvre werkt. Een uniek dubbeltalent dat leeft en werkt voor, met en in haar verhalen. Duizenden fans wachten op het tweede luik van Zeeën van tijd. In deze aflevering kunt u lezen hoe ver Op weg naar de cel gevorderd is en zijn enkele collages in fullcolour opgenomen.

Graag spreek ik op deze plaats mijn dank uit voor Tonkes medewerking aan dit nummer. Literatuur zonder leeftijd bestaat bij de gratie van de belangeloze inzet van redacteuren en scribenten. De lijst met namen van mensen die hun bijdragen om niet leverden is groot en gevarieerd. Het aantal donateurs dat ons kritisch volgt, is stabiel, maar zou gerust iets mogen toenemen. Ik wens de blijvende en de nieuwe redactieleden inspiratie, uithoudingsvermogen en plezier bij het samenstellen van nog vele mooie, kritische, verrassende en boeiende afleveringen over wat er zoal omgaat in de kinder- en jeugdliteratuur.

Joke Linders