Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 1-2

[p. 11]

Het begon met dertig boektitels

Het Informatiecentrum Jeugdlectuur in Rotterdam.

Het Informatiecentrum Jeugdlectuur van de Gemeentebibliotheek Rotterdam is in de jaren zeventig ontstaan uit de behoefte van het beroepsonderwijs (Opleidingsscholen voor kleuterleidsters, Pedagogische Akademies en HBO/J-opleidingen), dat materiaal nodig had ter bestudering van de jeugdliteratuur.

In 1970 werd in het examenbesluit van opleidingsscholen voor kleuterleidsters een bepaling opgenomen, dat studenten ‘kennis van en inzicht in literatuur voor jonge kinderen’ moesten hebben. En het besluit opleiding van onderwijzers sprak van ‘enige algemene kennis op het gebied van de jeugdlectuur’.

Het Informatiecentrum is een onderdeel van de jeugdafdeling van de bibliotheek.

Vakcollecties.

In de jeugdbibliotheek van Rotterdam was in de zeventiger jaren een kleine collectie boeken over jeugdliteratuur aanwezig (ongeveer 30 stuks), alsmede twee bakken met krantenknipsels. Voor zover mogelijk werd deze collectie uitgebreid met in het Nederlands, Frans, Duits en Engels verschenen vakliteratuur over jeugdliteratuur. Het aantal tijdschriften nam toe en er werd een abonnement genomen op de knipseldienst van persbureau Vaz Dias, teneinde alles wat er in dag-, weeken maandbladen over jeugdliteratuur gepubliceerd werd, in de collectie te kunnen opnemen. Er ontstond mede in verband met de toenemende vraag een explosieve groei van het aantal verschijnende vakboeken. Ook het Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum (NBLC) leverde steeds meer en beter materiaal.

[p. 12]

De collectie groeide naar een bezit van:

ong. 2000 vakboeken over jeugdliteratuur, jeugdbibliotheekwerk en schoolbibliotheekwerk.

ong. 1500 gedocumenteerde artikelen

ong 1550 knipselmappen over auteurs, illustratoren en onderwerpen (waaronder ong. 250 uitgaven van het NBLC)

ong. 20 tijdschriften over jeugdliteratuur, jeugdbibliotheekwerk en schoolbibliotheekwerk, alsmede tijdschriften waarin regelmatig bijdragen over jeugdliteratuur verschijnen.

In 1976 werd begonnen met het documentair trefwoorden van de collectie vakboeken. Alle op dat moment in de collectie aanwezige boeken werden via een ontwikkeld systeem van documentaire trefwoorden voorzien. In 1986 werd overgegaan op de door Boek en Jeugd (NBLC) in samenwerking met een aantal grote bibliotheken, waaronder Rotterdam, ontwikkeld documentair trefwoordensysteem. Alle tijdschriften werden met terugwerkende kracht uitvoerig gedocumenteerd, waarbij de artikelen van annotaties werden voorzien.

Deelcollecties.

Naast de uitleenbare vakboeken ontstond een aantal deelcollecties:

sprookjes

klassieke jeugdboeken

bijzondere boekvormen

oude kinderboeken.

De collectie sprookjes en klassieke jeugdboeken hebben tot doel inzicht te verschaffen in diverse ‘bewerkingen’ die op de markt gebracht worden. Het aantal bewerkingen is groot en slechts weinig bewerkingen kunnen de toets der kritiek doorstaan. In beide collecties zijn goede en slechte bewerkingen te vinden.

De collectie bekroonde jeugdboeken dient om een overzicht te behouden van alle in Nederland bekroonde jeugdboeken.

De collectie bijzondere boekvormen is een tooncollectie van die boeken die door de vorm afwijken van de gebruikelijke boekvorm en die in

[p. 13]

verband met hun kwetsbaarheid in de jeugdbibliotheken niet te vinden zijn.

De collectie oude kinderboeken vormt een belangrijk onderdeel van het Informatiecentrum Jeugdlectuur. Bij het betrekken van het nieuwe gebouw in 1983, werd de verzameling oude kinderboeken van het Informatiecentrum Jeugdlectuur samengevoegd met de collectie van de Centrale Bibliotheek, die van oudsher in de magazijnen rustte. Rustte in de meest letterlijke zin van het woord. Aan deze situatie is nu reeds jaren een eind gekomen. Want, niet alleen voor studiedoeleinden wordt de collectie veelvuldig geraadpleegd, ook voor ouderen is ze een onuitputtelijke bron van genoegen.

Stripdocumentatiecentrum.

Sinds kort is aan het Informatiecentrum Jeugdlectuur toegevoegd het Stripdocumentatiecentrum. De belangstelling voor strips neemt toe - ook in het onderwijs -, terwijl in openbare bibliotheken documentatie op dit gebied nagenoeg ontbreekt. Er is een zo uitgebreid mogelijke collectie vakboeken aangeschaft, een bewaarcollectie strips is in opbouw evenals een uitgebreide knipseldocumentatie.

Tijdschriften - primair en secundair - behoren eveneens tot de collectie. De boeken en tijdschriften worden uitgebreid gedocumenteerd. Voor de bewaarcollectie wordt antiquarisch aangekocht.

Gebruikers.

De gebruikersgroep die aanvankelijk bestond uit studenten van opleidingsscholen voor kleuterleidsters, Pedagogische Akademies, HBO/J opleidingen en bibliothecarissen in opleiding verkreeg gestadig uitbreiding. De MO-opleiding Nederlands in Rotterdam trok een docente aan die colleges gaf in jeugdliteratuur. Aan verschillende universiteiten kon jeugdliteratuur als bijvak worden gestudeerd. Ook binnen het voortgezet onderwijs kreeg de jeugdliteratuur steeds meer een eigen plaats en mochten jeugdboeken op de literatuurlijst worden geplaatst. Dit alles deed de vraag naar achtergrondinformatie steeds meer toenemen. De contacten met het onderwijs zijn in de loop der jaren zeer

[p. 14]

intensief geworden. Alle studenten van de Rotterdamse PABO's, de HBO/J opleiding en de MO-opleiding Nederlands brengen in klasseverband een bezoek aan het Informatiecentrum Jeugdlectuur, waarbij uitgebreid wordt ingegaan op de collectie en het gebruik ervan. Ook geven docenten in het Informatiecentrum les aan de hand van daar aanwezig materiaal. Het Informatiecentrum Jeugdlectuur is steeds meer een plaats geworden waar een ieder die belangstelling heeft en betrokken is bij de jeugdliteratuur, iets van zijn gading kan vinden.

Tentoonstellingen.

Er worden regelmatig kleine - dit in verband met de plaatsruimte - tentoonstellingen gehouden over onderwerpen uit de jeugdliteratuur. Bijvoorbeeld onlangs in samenwerking met Van Nelle over Piggelmeeuitgaven. Ook wordt medewerking verleend aan tentoonstellingen buiten de bibliotheek. Veelal gaat het dan om de oude kinderboeken.

Openingstijden.

Het Informatiecentrum Jeugdlectuur is geopend tijdens de openingstijden van de Centrale Bibliotheek.

Maandag van 12.30-21.00 uur

Dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 21.00 uur

Zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.

Telefonische inlichtingen tijdens de openingstijden: 010 - 4338315.

Netty Villerius.