Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen–
Auteursrecht onbekend|
Regelnummers proza verbergen
| |
[p. 376] | |
1+igeliken mensche gevragt. Nu behude Got din mensche 2die met regten herten spreken mag: ‘Here, gi wet wale 3dat ic v minne van al minen herten.’ Peter dats ge-4sproken als vele alse een bekennere. Die nů Gode minnen 5wilt, die mutene oec bekennen. Nu sin virehande beken-6nissen wie mi Gode bekennen sal, ende na igeliken 7bekennisse es hare minne. 8+Dirste bekennisse dat ‖ wi Gode bekennen sulen, dats 9an den creiaturen: dar sulwi ane bekennen dat alle 10creiaturen van Gode comen sin ende oec wider te Gode 11muten. Wi mogen occ bekennen an der creiaturen wasse 12van hare seluer es: si es ene oppersheit. Dar na sulwi 13bekennen wasse van dogeden es: van dogeden esse Gots 14gelienisse. Ten derden male sulwi bekennen wie die creia-15ture in den dinste ons Heren es. 16An der erster legt versmaetheit der werelde. Want alse 17der mensche bekent dat al ene oppersheit es, so sal hise 18versmaden. Also sprict S. Augustin: ‘Dan versmadewi 19ligtelike wat ons die werelt tue brengen mag alse onse 20begerde gesterct es dar wi engenre wandelingen onderdaneg 21en sin, dar wi nit en ontsien engeen denc dat leden es, 22ende dar wi nit en beiden engeens dencs dat te comene 23+es, ende dar wi ‖ nit en ontsien engeen wederwerdeg 24denc.’ - Jn den anderen bekennisse ligt Gots lof, want | |
[p. 377] | |
1+alse wi bekennen dat die creiature Gots gelike es ende van 2dogeden es, so mutewis Gode louen. - Jn den derden 3bekennisse liegt de vrogte ons Heren ende sine minne. 4Want alse wi bekennen wie dor vlitelike die creiaturen 5haren Sceppere dienen, so mutewi arme trege lide erweckert 6werden met vrogten. - An den virden bekennisse ligt 7erlosonge ende gude (ende bose) gelost. 8Ouer dese bekennissen sulwi op stigen ende sulen Gode 9bekennen an der creiaturen, alsene die heidene erkanden. 10Die meretden wie groet die creiature was, ane hare cragt 11ende an der groetheit dis hime[e]ls, ende dar bi gauense 12een gelickenisse dat een got ware die alre denge sceppere 13ware, ende spraken aldus: ‘Een temmerman die een hus 14+timmert ogte ‖ muert, die briket oec wale. Ende dar bi,’ 15seidense, ‘want engeen mensche so geweldeg en es nog so 16megteg die den himel ogte die sonne ogte den mane breken 17moge, son magse oec niman,’ sprakense, ‘gemaken.’ 18Ende dar bi meretdense dat een geweldeg got ware die 19alle denc gescapen hadde ende die alre creiaturen got ware 20ende met sinre gewaut ende met sinre cragt alle denc 21gescapen hadde, ende bekanden Gode also. 22Also sulwi oec Gode bekennen an der creiaturen ende 23alsoe dat ons ene igelike creiature wider te Gode leide, 24danse comen es. Wat wi an der creiaturen sien van schon-25heide, van lustecheide, so sal dat onse eerste pensinge sin 26dat alle denc van Gode comen sin ende wider te Gode 27vliten. Sin wi enen sconen mensche die begerlike es ane 28te sinne, so sulwi dencken: ‘Dese schonheit die dese 29+mensche heft, die en heft hi van ‖ heme seluer nit: hi 30heftse van Gode, ende sine schonheit sal mi wider leiden 31te Gode.’ 32Also sprict S. Augustin: ‘Al die creiaturen die Got ie | |
[p. 378] | |
1+gescup, dans nit dan een wencken dar ons Got mede te 2heme wenet ende loct, dat wine drane bekennen ende 3wider te heme keren.’ Nu sprict S. Augustin: ‘Dats een 4domp mensche die dat wencken mint vor den wenckere, 5ende hin es nit werdeg dat hi Gode ontfae.’ Nu hort een 6gelickenisse: ‘Ware een arm mensche die nit en hadde 7dan arme cledere, ende ware een coninc bi heme die 8gecleet ware met diren conincliken clederen, ende wencde 9der coninc din armen mensche te heme ende war dan 10dergene also alwereg dat hi so blide ware van din wenckene 11dat hi ten coninge nit en quame, dat ware een domp 12mensche want hi minde meer dis conincs wencken dan 13sin helsen.’ 14Entrowen, also est mettin mensche die die creiature meer 15+mint, darne ‖ Got mede gewenct heft, dan Gode, dinne 16wenct, ende die meer genugden heft an der creiaturen 17danne an din behelsene Gots. Dits wale een domp mensche 18ende en es nit werdeg dat hi Gode ontfae. Also sprict 19S. Augustin: ‘En minste dat denc nit dat so sere te minne 20es, so beste leuende in di seluer doet. Want dergene en 21left in di nit dar du ane leuen magt, dats Got.’ Nu mint 22bewilen een mensche den anderen dor Gode ogt dor sulke 23genade die Got ane heme heft gelcent, ogte dor sine 24sconheit, ogte dor sine gesprakeheit, ogte dor sine dogede 25die ane heme sin, ogt dat hi van heme gebetert werden 26mag; ende en dut dit nit dan dor Gode ende in Gode, 27want hi van heme gebetert wert. Die minne es gut. 28Mar nů kan der ouel gest enen anderen weg venden 29ende verkeert die minne ende mact dat der mensche die 30+minne weder keert alsoe, dat hi dor Gode an den ‖ mensche 31minde ende ombe dat his gebetert wart, dat wert ombe 32gekeert in vlescheliker minnen ende in quader genugden, 33ende mint din mensche dor heme seluer. Dese minne sal 34der mensche dan versmaden ende sal dis diuels raet ver- | |
[p. 379] | |
1+smaden, die sine minne verkeert heft. Ende sal die minne 2wider keren te Gode ende sal dencken: ‘Alt gut dat dese 3mensche heft, dar ickene ombe minnen mag, dat heft hi 4al van Gode. Es hi scone ende minlike ogte wat guts ane 5heme es dar ickene ombe minnen mag, dat heft hi al van 6Gode ende van sinre genaden. Ende sal mi billike weder 7te Gode leden, also dat ickene dor Gode minnen sal.’ 8Alse der mensche die minne also ane Gode keert, so esse 9weder comen in hare dogt. Entrowen, die Gode aldus nit 10en mint ane allen dengen ende sine genugde ende sinen 11quaden lost nit en wederstaet, hin es nit werdeg dat hi 12Gode ontfae. 13+Dander dar wi Gode bi bekennen sulen, dats ane ‖ sine 14martele. Dar ane sulwi mercken wat ons Got minnen ende 15dogeden getoent heft. Also macde S. Bern. enen brif ende 16sandene enen cardenale ende screef heme wie hi Gode sulde 17bekennen ende besien ane den cruce ane sinen iamerliken 18doet, ende wie hi dar mercken sulde die grote minne dire 19ons getoent heft, ende sprict also: ‘Siet wie hi seluer sin 20crvce drug, dar hi din betteren doet ane liden woude. 21Siet wie sin minlike anschin, dat die engele niden ane te 22sinne ende dasse altoes onuerdrotelike ane sien, dat reine 23anschin dat wart bespuwen mettin onreinen ende mettin 24stinckenden speikelteren der Juden. Siet wie hi an din 25cruce staet ende wie sine crone op sin houet staet, die 26gemaket es van harden dornen, ende wiese heme in sin 27minlike hoeft gedrongen wart also dat sin gebenedide 28+hoeft wont wart ‖ met tween ende seuentech wonden ende 29sin heileg blvet ouer sin minlike anscin geronnen quam.’ 30Also sprict S. Bern.: ‘Oy Here, ic drage vwe crone op 31min houet gelic alse gise seluer druget.’ Entrowen, hi 32drug sine crone, want hi drug sine doet ende sine martele 33altoes ane sin herten, ende ontfinc die wonden van sinre | |
[p. 380] | |
1+cronen ende van sinre martelen in sin herte. Also sprict 2S. Paulus: ‘Jc wille ons Heren lighame meren met minre 3arbeit.’ Regte alse hi sprake: ‘Jc wille die arbeit ons Heren 4Jhesu Cristi met heme dragen die hi an sinen lighame 5drug, ende wille met heme sin in der arbeit.’ 6Nu sprict S. Bern.: ‘Siet wie hi an din cruce genegelt 7es ende wie heme een scarp sper in sinre siden gesteken 8es ende gaet in sin reine herte, ende siet wie hi gedrencket 9wart met gallen ende met edeke. Besiet,’ sprict hi, ‘wie 10+sin minlike ‖ ende sin lustelike lighame berůnnen es met 11sinen rosenvarwen blude.’ 12Entrowen, in desen besinne sulde dis seleges menschen 13sele altoes sin ende sin herte altoes wonen; ende sal een 14iamer ende een wee altoes dragen in sin herten ende sal 15altoes wonen bi din crvce in der doet Gots. Ende sal dat 16mercken, seder dat Got dor ons so vele leet due wi sine 17viende waren, wat hi dan guts sinen vrinden wille duen. 18Also sprict een heileg man: ‘Sent Got dor sine viende so 19vele heft gegeuen, wat wilt hi dan sinen vrinden geuen!’ 20Dit sal die sele bekennen ende sal dor sine minne ver-21smaden alle die denc die hare van heme vremden mogen. 22Entrowen, welc mensche stedeglike dit besien wilt, die 23verlist sine varwe ende sine sconheit, ende sin anschin 24wert heme bleec ende heme versterft sine nature van din 25+vlesche ende der geest verwint ‖ din lighame, also dat die 26mensche enweder vroude nog genugde en heft van engenen 27tegencliken dengen, want al sine begerde es ane Gode. 28Also sprict S. Augustin: ‘Dan wert der geest van binnen 29lustelike gevuet alse hi van butene nit en behelt.’ 30Die sele wert lustelike gevuet in desen besinne ende 31wert ontfenct in der minne Gots, alse Ysaias sprict: ‘Een 32verhittende vuer es in mi ontsteken ende es besloten in 33minen gebeinte, ende in cant nit gedoegen.’ Entrowen, | |
[p. 381] | |
1+welc mensche in desen besinne wont ende die doet, Gots 2ende sine martele altoes in sin herte draget, in din es wale 3ontsteken een verhittende vuer. Want nogtan dat der 4lichgame nit meer en mag, so heftene der geest op ende 5loept vort met heme ende arbeit sig in den dinste Goets. 6Dar af sprict S. Bern.: ‘Gedagte es ene hitte van enen 7+guden wille din der sen nit ouer gaen en mag ende ‖ openet 8met guden teken.’ Also geschiet der selen die in derre 9hitten ende in desen besinne loept: si ontfeet enen smake 10van der doet ons Heren ende van sinen graue, ende in 11din smake so loeptse ontse nit vorder en mag, ende dan 12ontfeltse din geste ende en mag din lighame nit meer 13gedragen. Ende dan sprictse gelic alse die Sele sprict in 14Der Minnen Buke: ‘Oy,’ sprictse, ‘onderset mi met blu-15men ende bestect mi met appelen, want ic ben gesweken 16van minnen.’ Die blumen darse mede ondersat wilt sin, 17dat sin die heilge blumen, die dropen ons Heren bluts: 18die sin hare raste onder sinen cruce, ende bi sinen herten 19dar suket die sele raste ende troest. 20Die appele dat sin granaten, die hebben grote cragt ende 21smaken wale ende betekenen gedenckenisse der doet ons 22Heren. Die doet heft also grote cragt, dasse din gest stercket 23+din ge‖broken es an der cragt soe dat hi din lighame vort 24en coste brengen. Nu heft die gedenkenisse ons Heren 25doets so grote cragt dasse den gest stercket also dat hi nog 26vorwert loept ende climt vt desen besinne in terde. 27Daer wert die sele Gode sinde also alst mugelic es: nit 28also alsene die engele sien in himelrike, mar si sitene also 29alst mugelic es in desen doetlike liue. Entrowen in desen 30bekennisse en mag niman comen hin hebbe dandere twee | |
[p. 382] | |
1+bekennisse dar ic hir vore af sprac. Want die twee 2reingen therte ende verdriuen alle vleschelike minne 3an ons. Also sprict onse Here seluer in der Ewangelien: 4‘Seleg sinse die van reinen herten sin; want si sulen 5Gode sien.’ 6Seder dat Got seluer gesproken heft datse seleg sin die 7van reinen herten sin, ende datse Gode sulen sien, so 8sulwi onse herte gerne reine hauden ende en sulen ons 9+‖ engenre arbeit laten verdriten dar wi onse herte mede 10reingen mogen. Want also sprict een heilge: ‘Hen sal 11heme niman ontsien der arbeit van din wege die begerde 12heft na din lone die geloeft es.’ Dats Got van himelrike: 13die es der loen din Got dengenen geloeft heft ende oec 14geuen wilt die met reinen herten vonden werden. Dar 15ombe sinse wale seleg. Also sprict een wis man dat wi 16in desen ellende nember seleg en mogen werden want wi 17Gode nit en sien. Want al onse selecheit ligt ane Gode te 18sinne, dar ombe en mogewi nemmer seleg werden eer wi 19heme sien. 20Also sprict S. Paulus: ‘Owi, wi loset mi onselegen 21mensche van desen pinliken lighame dar ic in gevangen 22ben, op dat ic come t(e) Cristo?’ Die bekande wale dat hi 23dan jrst seleg ware alse hi te Gode quame; want hi nůmpt 24+‖ heme seluer onseleg die wile dat hi hir neder was. 25Nogtan hadde hi Gode gesien nare danne nů iet vel lide 26plegen te sinne. 27Entrowen, nogtan scrift S. Bern. van drirehande selecheide 28die die sele heft op ertrike. Hi sprict: ‘Die sele es seleg 29die gemenget es met din godeliken smake der dogeden 30ende leuet in din sarke des lighamen altoes tue leggen din 31ewegen leuene ende dat te behaudene. Ten anderen male | |
[p. 383] | |
1+es die sele seleg die nů engeen verdriet en heft van den 2potsen des lighamen.’ Ten derden male sprict hi dat es 3ene selecheit dat die sele die Gode ontfangen heft, dassine 4altoes behaude ende altoes hebbe. Also sprict S. Bern.: 5‘Die aldus Gode hebben ende hauden in suten smake 6ende in tue leggene dis ewelics leuens ende sonder verdrit 7van lighamen leuen, si mogen wale seleg heiten ende si 8sin oec selech; want si erurowen hen datse vonden hebben 9+die wishe‖it die hi nimanne tonen en wilt dan dengenen 10allene die van reinen herten sin.’ 11Entrowen, welke sele in dit bekennisse comet dasse Gode 12wert bekennende also vele alse mugelic es, tehant begert 13sine. Want si weet wale ende wert dis gewaer dat hare 14nog geberst ane Gode, dassine in desen leuene nit also 15openbarlike nog also volkomelike en mag hebben als sine 16hebben sal na desen leuene. Ende alse dan bekent dasse 17Gode na haren wille ende na hare begerden nit begripen 18en mag nog gehauden en can, so gewintse enen jamer na 19heme ende enen dorst na din leuentgen Borne, alse Dauid 20sprict: ‘Sitiuit anima mea: minre selen dorst na Gode, 21din leuentgen borne. Wanneer sallic schinen vor din an-22schine Gots?’ Entrowen, hi sprac dar ombe wanneer hi 23erschinen sulde vor Gode want dan irst sulde hi seleg 24werden. 25+‖ Also wert die sele dan sprekende, ende begerende dasse 26Gode sie van anschine tanschine, ende wert dar na iame-27rende ende begerende dasse verledeget werde van desen 28ellende ende si hare vroude ende haren trost sie ende hebbe 29na haren wille. Hir na verlanct hare met iamergen herten, 30ende wert dan weinende ende spre(ke)nde alse der prophete | |
[p. 384] | |
1+Dauid sprict: ‘Mine trene sin mi worden teenre spisen.’ 2Nu sprict S. Bern.: ‘Dan wert die sele geuuet met din 3iamere ende wert gespist met din scre ende wert erurowet 4met din trenen.’ Dan wert die sele sprekende gelic alse 5die Brut spriet in Der Minnen Buke: ‘Oy Here, du best 6min ende ic ben din. Du best min dat betste ende ic ben 7din dat betste.’ Entrowen, wele mensche dese vire beken-8nisse heft, hi mag kunlike antwerden met S. Petere: 9‘Here, du weest wale dat ic di minne van al minen 10herten.’ 11Nu geue ons Got dat wi met din guden S. Petere 12minnen ende antwerden muten also dat wi met heme 13+‖ besitten dewelike leuen. Amen. |
|