Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen–
Auteursrecht onbekend|
Regelnummers proza verbergen
| |
8XVI. Dets wie dwort Ons Heren sal 9wonen en ons.10‘Uerbum Cristi habitet habundanter in corde 11uestro etc. Dese wort sprict S. Paulus: ‘Ons Heren wort 12sal wonen in v herte riclike ende sult v seluer leren ende 13manen.’ Twerehande Gots wort suldi mercken. Deen es 14+Gots Wort ‖ ende es Got seluer; dander es eens jgelics 15predekers wort, dats van Gode ende en es dog Got nit. 16Dat wort van din predekere dat suldi also horen ende 17verstaen dat bliue wonende in v herte, alse v der predekere 18ontgaet, dat gi v seluer geleren cont met Gots worde, 19ende also, wat v der predekere vore snit ende maelt, dat 20gi dat derna bact ende eet. Son dorfdi altoes nit vte lopen 21tanderen liden broet ontlenen. Dat gi van guder leringen 22hort, dat behaut in vwen herten ende leret v seluer wie 23gi dogede ende gude werc sult vffen, son dorfdi altoes nit 24vte lopen broet bidden. 25Mant v ende sterct v seluer met Gots worde als v eneg | |
[p. 356] | |
1+kommer ogte eneg verdrit ouer gaet. Nempt Gots wort 2tenen scilde in vwen stride ende set din scilt vor v tallen 3steden dar v die viende vellen willen, ende wert v sterc-4+kelike met Gots ‖ worde ende met guder leringen die gi 5gehort hebt. Vecht v ane onkuscheit, die verdrift met 6arbeide van lighamen; vecht v ane toren, din verdrift met 7gutheide; vecht v ane ongedout, die verdrift met gedout; 8jegen houerde oetmut, jegen tragheit erntstagtegheit, jegen 9girheit armude; ende, cortelike gesproken, wat ondogeden 10v ane vicht, die verdrift met dogeden. 11Also leert ons S. Paulus jn der seluer epistelen wie dat 12wi ons met dogeden sulen becleiden. Hi sprict: ‘Gi sult 13ane duen dat cleit der dogede. Liue kint, vlitget v mil-14degheit, ontfarmegheit, oetmudegheit, geduldegheit, segt-15mudegheit. Dese dogeden sin een cleet der selen. Ende 16bouen alle dese dogeden,’ sprict hi, ‘suldi v sere vlitgen 17der minnen. Want minne es een brutmantel der selen 18+darse Gode mide geuuget wert teinre brut, ‖ ende sonder 19die dogt der minnen en es engene dogt himelrics wert, 20ende van der werdecheit der minnen werden alle dogede 21himelrics wert.’ Also leert ons S. Paulus, der grote pre-22dikere, dat wi ons seluer leren ende manen ten dogeden, 23ende alremeest ter minnen, want sonder minne en beuelt 24Gode engen dogt. 25Di dogede nit minnen en woude dor den orber der 26dogede, so mogt hise dog minnen dor hare edelheit. Mi 27lest van enen heidenen die hadde also edele gedagte dat 28hi nit guts en mogte vergeten, mar wat args heme geschide 29ogte wat heme iman te lede dede, dis vergat hi tehant. 30Alsogedan gedagte sulde een jgelike seleg mensche hebben: 31wat hi guts van Gode horde ende van dogeden, dat sulde 32hi behauden ont heme te staden quame, ende alse heme 33dan enech vernoy ogte verdrit tue quame, so sal hi | |
[p. 357] | |
1+gedencken ane die gude leringe ende ane Gots ‖ wort, dat 2hi gehort heft, ende sal heme seluer trosten ende helpen 3in sinen vernoye. Aldus suldi seluer backen v broet ende 4en sult nit altoes vt loepen bidden nog ontlenen broet. 5Dats te secgene gin sult nit altoes tanderen liden lopen 6trost ende raet suken: gi sult v seluer trosten met Gots 7worde, dat gi gehort hebt van den ewangelisten, van den 8heilegen ende van den predikeren. Ende die leringe suldi 9leghen ende hauden in v herte, also, of gi nemmer pre-10dikere sin nog horen en sult in enen iare ogte in tween, 11dat gi v seluer leren ende manen const ten dogeden ende 12te guden wercken. Gin sult dar ombe nit vertregen ane 13dogeden allen hebtdi engene predikere als decke als gi 14wilt: gi sult v seluer prediken ende leren gut leuen ende 15dogetlic leuen ende heileg leuen ende sult na der himelscer 16+genaden dencken ende trost a‖ne Gode suken, dar der 17gewareg trost in es. Want der predikere es decke te verre 18troest ende raet ane heme te sukene. Gi sult trost ende 19raet suken ane Gode, want hi es vol van suten troeste 20ende van subtilen rade ende vol van mildecheide ende van 21allen dogeden hundertdusentveldeg vore alle predikere. 22Ane heme suct al dis gi bedorft: hi geft v suten trost ende 23nawen raet. 24Nu sprict S. Paulus: ‘Gots wort sal wonen in uwen 25herten riclike.’ Dats dat leuende wort, Cristus onse Here, 26van din scrift S. Johannes in sinen buke: ‘Jn principio 27erat Verbum: dat Wort was in den beginsele.’ Dat 28beginsel was die heilege Gotheit: die es een begen sonder 29begen ende een ende sonder ende. Dit Wort wart gesant 30hir in ertrike ende was dog wonende in himelrike. Het 31was in sins Vader herten wonagteg ende in sinre Muder 32+schoet sukende. Dit was dat ‖ wort dar der Prophete aue 33sprac: ‘Verbum caro factum est: dat Woert es te vlesche | |
[p. 358] | |
1+worden.’ Het wart te vlesche ane dir stont due hi ont-2fangen wart in der kuscher Marien lighame, sinre liuer 3muder: van hare nam hi dat vlesch ende sin reine blvet 4dat in haren reinen lighame was, ende wart mensche in 5ertrike ende was hir met ons bliuende ende was dog in 6sins Vader herten wonende. 7Mi sprict also: ‘Got scup himel ende erde met enen 8worde.’ Dit wort was sin liue son, onse Here Jhesus 9Cristus: die was dat leuende Wort; dat Wort was in din 10beginne ende was in Gode sonder begin ende Got was dat 11Wort. Dat selue Wort dat Got was ende es, dat quam 12hir in ertrike ende bleef dog in himelrike, geliker wis alse 13wi horen dat eens tegenckelics menschen wort die cragt 14+heft dat al degene ontfaen dit horen, ende nogtan blei‖ft 15ende es geheel in enen igeliken. 16Ende dat mogdi mercken aldus. Alse een predikere 17prediken wilt Gots wort, so denct hi ten irsten wat hi 18spreken wilt, ende alse hit denct, so wert dat wort geboren 19in sin herten, ende van din herten vlitet in den monde. 20Ende so geft hi dan van sinen monde dat wort dat 21geboren wart in sinen herten, te verstane al dengenen die 22iegenwordeg sin ende sin wort horen; dat vlit dan ute 23sinen monde in haren oren ende van din oren int herte, 24ende also ontfeet igelic mensche geheel ende ongedeelt. 25Ende nogtan so wie wide ende wie verre der predikere sin 26wort deelt ende wie vel liden dat hit geft, so blift heme 27dog dat selue wort. 28Nu siet ende merct. Seder dat eens menschen wort die 29cragt heft, so est mugelike dat ons Heren Wort, dat Got 30+seluer es, ongelic cragteger sie ende also vele cra‖egtger 31dat sig here in ertrike wale mag deilen ongedeilt, also dat 32hi sig in ertrike gaf te horne ende te sinne ende bleef dog 33wonnende in sins Vader herten. Want al was hi in men-34scheliker naturen wonende in ertrike, nogtan bleef hi altoes | |
[p. 359] | |
1+geheel ende ongedeilt in himelrike in sins Vader herten 2ende also alse gi siet dat wi onsen Here ontfaen ende een 3igelic mensche geheel ontfeet ende volcomenlike, ende en 4blift nogtan in sinre cragt nit menre dan hi ten irsten was. 5Dat merke een igelic bi der sonnen. Gi siet wale dat die 6sonne staet in der hogeden des himels ende geft hare 7sconheit ende har ligt hir neder in ertrike allen creiaturen 8gelic ende ongedeilt, ende nogtan en wert har schin ende 9hare claerheit nit gesondert van der sonnen. Also scheen 10dat himelsche ligt, onse Here Jhesus Cristus, here in ertrike 11+ende en wart dog ‖ noit gescheden van sins Vader herten. 12Die himelsche Sonne scheen heraue dor die reine Venstere 13ende erligte dat Tempel. Die venstere was Maria, sin sute 14muder: dor hare scheen hi in dese arme werelt ende erligde 15dat tempel; dat was die Kerstenheit: die wart erligt van 16sinre menscheit. Alse S. Johannes sprict, dat hi es een 17ligt dat alle ligt erligt ende dar alle creiaturen hare leuen 18ende har wesen aue heben. 19Nu merct dese wort. Alse die sonne nempt van din 20gelase des gelas varwe ane hare, so verwetse hare wit, 21roet, grune ogte geel, ende wat verwen dat gelaes heft, 22dat nempt die sonne ane hare. Also heft onse Here 23Jhesus Cristus gedaen: hi scheen in dat clare gelas, in der 24suter Marien, sinre muder, ende nam die reine menscheit 25van hare ende quam also tot hare ende van hare dat hare 26+reine lighame noit beulect en wart. ‖ Wat nemt dat gelas 27van der sonnen? Entrowen, dat duet claerheit ende sconheit 28van der leuentger Sonnen, der edelre Gotheit. Het es waer 29dat si eer claer ende reine was van allen vlecken ende van | |
[p. 360] | |
1+allen sonden. Jdog wasse alsogedaen dasse wale mogte 2gesondeget hebben hetse gewilt. Mar duse die himelsche 3Sonne dorscheen, due wartse also claer ende also schone 4dasse nit en hadde mogen sondegen: al hadse gerne geson-5deget, sin mogte nit sondegen. 6Wat die sonne oec van din gelase nam, dat mogdi 7mercken. Gi siet wale, alse die sonne schint dor dat gelas, 8so ne[e]mt der sonnen schin des gelas varwe ane heme 9ende blift dog dat gelas geheel ende onberurt ende en 10verlister cragt nog sconheit aue. Also nam die leuentge 11Sonne des gelas varwe ane heme, dat was sinre Muder 12gelickenisse: sin oegen, sin mont, sin nase, sin braw[aw]en, 13+sin hande ende alle ‖ sine leet waren regte gedrait ute sinre 14Muder lighame ende na hare gedende. Jhesus was Marien 15geliker dan noit kint sinre muder wart. Want een igelic 16mensche es twere menschen kint ende es ligte an den monde 17sinre muder gelic ende an der nasen sinen vader, ende es 18also gedeelt van tween formen. Mar die sute Marie si hadde 19enen enegen son van lighamen ende van gelickenissen vol-20comenlike. Dit was die varwe die die leuentge Sonne ontfinc 21van din gelase, dat hi hare regte gelic was ane mont, 22ane oegen ende ane sinre reinre menscheit. 23Dit was dat leuentge Wort dat van himelrike hir in 24ertrike wart gesant ende was hir wandelende in mensche-25liker naturen ende was in himelrike wonende in godeliker 26naturen ende was hir in ertrike in sinre Muder schoet sukende 27ende in himelrike in sins Vader herten wonende. Dit Wort 28+was Cristus onse Here: di es dat ‖ leuende Wort, ende dat 29Wort es Got seluer. Nu sprict S. Paulus dat dit Wort sal 30wonen in uwen herten also dat gi v seluer sult leren ende 31manen. Dit es dat wise Wort ende dat sute Wort dat | |
[p. 361] | |
1+seluer leert alle wisheit, alle dogede ende alle selecheit. 2Want hets volmaect ane wisheide, ane gutheide ende ane 3alre leringen, ende es seluer die hoste wisheit, die ouerste 4gutheit. Dit sute Wort sal wonen in uwen herten, want 5S. Paulus sprict dat gi siet een tempel ende een hus Gots. 6Nu side wale, waer een hoge man, een edel prince 7wonen wilt in een hus, ane din huse muten vier denc sin: 8het muet schone sin ende wit ende starc ende wale gor-9denert bennen. Want gi wet wale, een hus dat oncleenlike 10es, dan getempt een hogen manne nit in te sinne. Est oec 11enge, son mag hire met sinen gesinne nit in bliuen. Est 12+oec cranc dat vallen wilt, so est he‖me anxstelike in te 13bliuene. Est oec ongordenert van hemelicheide, son doegt 14heme oec. 15Dese selue vier denc mutwi ane ons verdriuen, willewi 16Gots tempel sin ende sin hus, also dat hi in ons wone. 17Wi muten ten irsten hebben reinegheit. Nu leert ons een 18heilege ende sprict: ‘Wi reine wilt sin, hi mut striden 19weder heme seluer.’ Na derre talen en mach niman sonder 20strit sin die reine wilt bliuen: der jonge mut striden met 21sinre jogt, der aude met sinen auden seden. Want met 22langer gewonheit mut der mensche striden als wale alse 23met sinre naturen. 24Ende welc mensche sin herte, dats sin hus, reine wilt 25behauden, hi mut striden beide iegen vleschelike coringen 26ende iegen gestelike. Vleschelike sonde es vraetheit ende 27onkuscheit. Weder vraetheit sal der mensche striden met 28vastene ende sal temelic eten ende drincken. Ende weder 29+onkuscheit sal mi venien, ‖ beden ende disciplinen nemen 30ende sig arbeiden met guden wercken: dar mide verwint | |
[p. 362] | |
1+mi vleschelike coringen. Ende sal sig oec der mensche 2pinen een reine herte te havdene, also dat hi engen 3onkuscheit en sal pensen noch hanteren ende en sal met 4willen nemmer gehengen engeenre nederheit. Die wile der 5mensche sin herte ende sinen wille aldus behuet in reineg-6heide, son mag heme egene naturlike crancheit schaden. 7Aldus verwint mi vleschelike coringen. 8Nog mut der mensche metten vorsten van den lande 9striden, dat sin gestelike coringen. Mi lest dat hir beuoren 10in auden tiden sede was te Romen, alse die portere streden 11met haren here, verwan der here die portere, so wart hi 12met groter vrouden ontfaen te Romen ende daden heme 13grote ere ende satten heme enen capeel opt houet van 14+blumen. Alse oec die vorsten van den lande we‖der den 15rike waren ende met den coninge streden, verwan der 16coninc die vorsten, so wart hi nog hogliker ontfaen ende 17nog werdeliker ende satten heme ene guldene crone op sin 18hoft ende erdentene vore al din liden. 19Hir bi es betekent der strit dat een igelic mensche 20striden sal met heme seluer. Bi din porteren sin betekent 21die vleschelike sonden die wi verwinnen muten ane ons 22seluer. Alse wi die verwennen, so wert ons een capeel van 23blůmen gegeuen te eren ende te loue. Nogtan en hebwi 24die vorsten van din lande nit verwonnen, dat sin gestelike 25coringen. Dats houerde, toren, haet ende nijt ende giregheit. 26Weder dese sal der mensche altoes striden ende sal ene 27igelike ondogt verdriuen met eenre dogt. Jegen houerdecheit | |
[p. 363] | |
1+sal sig der mensche oetmudegen onder sinen ouersten, 2onder sinen geliken ende onder dengenen die neder heme 3+sin: aldus verwint mi ho‖uerde. Jegen toren sal mi wesen 4segte ende sute wort antwerden: dat stilt den toren. Jegen 5nide onstech ende dinstagteg, jegen hate minne ende 6liefde, jegen giregheit altoes willeg armude ende te telatene 7dis mi ontberen mag: dit verdrift giregheit. 8Welc mensche aldus ondogde verdrift, die wert gecroent 9met eenre goldenre cronen ende wert eerlike ende werdelike 10ontfaen ende rast met Gode. Hets oec dan wale rastens 11tiet, want alse dese portere aldus verwonnen sin, so wert 12ane den mensche gestelike dat ten irsten was vleschelike, 13ende dat onuredelike was, dat wert vredelike, ende dat 14menschelike was, dat wert godelike. Ay liue mensche, 15behalt uwen lighame reine ende kusch dor din edelen scat 16dat derbennen besloten es, dat es die edele sele. Gi sult 17v sele eren ende huden vore alle ondogeden dor des edelen 18Gots wille, dire in rasten sal, ende sult Gode eren dor 19+heme seluer. Der mensche die aldus ‖ verwint ane heme 20seluer vlescelike sonden ende gestelike, alse hi van derre 21werelde scheet, so wert sine sele ontfaen in der himelscher 22porten met groter vrouden ende met loue ende wert gecroent 23met eenre guldenre cronen ende wert gesirt met enen cap-24peele van rosen. Dan erblit hare die sele met Gode ende 25met allen himelschen here ewelike. 26Dander es dat thus wit mut sin dar Got met sin ingesinne 27in wonen wilt. Dit hus dats onse herte, dat sulwi widen 28metter minnen. Wi sulen ene also wide minne hebben 29dat wi alle menschen vaen in onsen herten. Wi sulen | |
[p. 364] | |
1+onse(n) vrint minnen in Gode ende sulen te Gode wert 2keren al dat wi ane heme minnen, ende sulen altoes Gode 3meinen in onser minnen. Alse decke alse ons enge denc 4beuelt an den mensche te minne, so sulwi altoes dencken: 5‘Dit willic dor Gode minnen’; ende die wile dat wi in 6derre meningen minnen, so minwi altoes in Gode. Wi 7+sulen oec minnen ‖ onse viende dor Gode. 8Terde es dat thus starc mut sin, dats te seghene dat wi 9met Gode starc ende vast sulen sin ende sulen Gode vol-10comelike getruwen, ende wat so ons tue komt, altoes sulwi 11Gode getruwen dat hit dor dbetste onser selen gehenge 12ende dat hi ons onse doget ende onsen loen dermede meren 13wille. Welc mensche aldus ontfinge alle denc, die hadde 14een vast herte ende een starc hus; want van al den vernoye 15dat heme tue quame, dan ware heme engeen leet, mar 16het war heme ene vroude dat heme Got dermede sinen 17loen ende sine dogede ermerede. Die aldus ontfeet dat heme 18tue comt, hin wert van engenen dengen berurt; want hi 19getruet Gode also volcomelike dat hi al dat met liue ende 20met dancke ontfeet dat heme tue komt van Gode ende 21van sinen gehenckenisse. Dit sal met regte heiten een starc 22+ende een vast hus, dar enen ‖ hogen prince wale in getemt 23te wesene. 24Dat virde es dat sie wale gordenert met hersamen gesinne, 25die van guden seden sin ende die Gode temelike sin. Dit 26gesinne sal wesen dat himelsche gesinne, dat sin die heilege 27engele, die patriarken ende die propheten, die apostele, 28die mertelere ende die bigtere. Dit schone ende dit edele 29ingesinne sal der mensche altoes in sinen herten dragen 30met gedenckenisse. Jn desen huse es oec temelike ene 31eersame werdinne met hofschen ende walgeracden jonc- | |
[p. 365] | |
1+frowen. Dat sal sin die himelsche Werdinne, die sute Maria, 2die liue muder ons Heren, die al himelrike gesirt ende 3geert heft: die sal werdinne in dit hus sin met haren edelen 4ende kuschen megeden. Dese sulen siren dit hus ende dese 5sal der mensche altoes dragen in sin herten sonder vergeten 6ende sal dencken wiese himelrike erstreden hebben ende 7+gewonnen met ‖ groter arbeit, ende sal oec striden ende vech-8ten na din seluen erue dassi ercregen hebben, ende sal sig 9pinen reinegheide ane lighame ende ane selen, oetmudeg-10heide, geduldecheide, mildecheide, ende wat si hadden 11ane haren leuene, dis sal sig der mensche pinen dat hi 12oec dat behaude ane den sinen ende sal aldus sin leuen 13ordeneren na der heilgen leuene. Aldus sal hi hebben een 14gordenert hus met edelre maisniden, so getempt Gode 15walle derin te wonne. 16Ende aldus wont dat leuende Wort, dat Got es, in desen 17herten rieckelike, die altoes met ons wonen mute ende wi 18met heme. Amen. |
|
