Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 599]
| |
1XLIV. Dets dbuec van Heren SelfartsGa naar margenoot+Ga naar voetnootXLIV 2regelen.3‘Geloft sie die gude Got in al sinen dogden, dir hi veleGa naar voetnoot3 4heft, dat menscheliken herte onmogelic ware dat wisteGa naar voetnoot4 5die volkomenheit sinre dogde. Doch sie hi geloft sonder-6like || an drin dogden: an geduldecheit, an oetmudecheitGa naar margenoot+ 7ende an minnen.Ga naar voetnoot7 8An der geduldecheit es hi te louene in dien dat hi 9ons verst ons scout ende weder trect van sonden, ende 10ons sonden verdrecht ende ons vergeft, ende ons gut duet 11derbennen ende vele van ons lit dat wi qualic liden mogten 12van onsen euenkersten. 13Jn sinre oetmudecheit es hi te louene want hi ons 14derbennen wist den wech din hi seluer ginc. Hi wijst onsGa naar voetnoot14 15oec derbennen ons selfs crancheit, want wi hem gevolgenGa naar voetnoot15 16en connen, ende hi doch cleinen dinst van ons vor 17gut nempt. 18Oec es hi wale te louene in der edelre dogt der minnen, 19dinne dwanc op ertrike te comen ende menschelike forme 20tontfaenne, ombe ons te verloesene met also groten armude 21ende versmoheit als hi dor ons leit. Als gi nog || in denGa naar margenoot+ 22spigel van den cruce mogt sien, dare stunt in also groten 23armude ende so vel en hadde dare sin hoeft an rasde.’ 24‘Ay sekerlike, ets utermaten guet te horne van desen 25dogden. Nu vragdic gerne, constic wale vragen; want mi 26segt dat mi van vragen wis werde. Drie denc lighen in 27der vragen: dirste es dat mi wete wis mi vrage; danderGa naar voetnoot27 28es wi dergene sie din mi vragt, ende terde ocht die sake 29nůt es dis mi vragt. Nu segt ons van himelrike: dar est gůetGa naar voetnoot29 30na vragen.’ | |
[pagina 600]
| |
1‘Uan himelrike vlijt een water, ende heit minne, endeGa naar margenoot+ 2ontsprinct in onsen Here Jhesum Cristum, ende deilt sich 3in seuen stucken, sonder ander mengerhande riuiren, die 4van der minnen vliten. Dese watere deilen sich in mengen 5landen, ende comen doch weder in der minnen. Als dese 6water met || groter sutecheit weder vliten in der minnen,Ga naar margenoot+ 7twaren, so es die minne een lustelic water, ende es also 8sute, die een deel wiste wat die minne ware, hi soude 9met groten vlite vragen wi hi ter minnen comen mogte. 10Dar die minne met desen suten watren vrolike weder in 11compt gevloten in den reinen borne darse jrst vt ontspranc, 12ende sich dan die reine porte ontslut jhegen der minnen, 13dar sijt mi dan der minnen spigel, ende so vel vruden dren,Ga naar voetnoot13 14dat alle die herten die nů sin ende emmer wesen sulen, 15na vrůde dachten, sin consten nit voldencken die minsteGa naar voetnoot15 16schoende, die minste gutde noch die minste vroude die 17mi onder dusentgen in den spigel siet.’ 18‘Ay deus, ende wi mach des spigel sin?’ - ‘Hets der 19reine Jhesus Cristus, der leuentge Gotsson, dien nimanGa naar voetnoot19 20|| sien en mach hin comer ouermits der minnen tu.’Ga naar margenoot+ 21‘Twaren, dit heb ic gerne gehort van desen suten 22Jhesuse. Ay, nů berigt mi een luttel vort van der minnen.Ga naar voetnoot22 23Du sprics also dat dwater van der minnen vlite, ende 24vlit dor dlant, ende vlit dan weder in der minnen, ende 25dat die minne ontsprenge vt Gode. Van sulker saken 26wistic gerne.’ - ‘Wiltut weten?’ - ‘Ja jc.’ - ‘Jc wiltGa naar voetnoot26 27di seghen. Die minne es Got selue, ende die water dar ic 28di af seghe, dassin dogden, ende comen alle van Gode, 29ende můten weder te Gode. Dese dogden sin een wech te 30himelric wert; want dar en mach niman comen hin comer 31met dogden.’ 32‘Ay bilode, hir est orberlic na vragen, wi mi te himelric 33comen mach. Nu berigt mi van den dogden, welc die sin 34ende wi mise gewinnen mach: dats mi harde vremde,Ga naar voetnoot34 35ende wist doch || gerne; want het donct mi gut geweten.’ -Ga naar margenoot+ | |
[pagina 601]
| |
1‘Desen dogentliken wech willic di berigten bi den watren.Ga naar margenoot+ 2Dirste dogt es een water, ende heit vrogte. Dar mutste 3ten jrsten in scepen, ende muts harde onsagte varen een 4wile, ont daste coms in een ander water, heit bigte. 5Eer du ter bigten coms, so ontmut di een ander water, 6heit scame, ende vlijt jhegen strum harde sterkelike.Ga naar voetnoot6 7Dan saute royen met groter magt, ont daste coms ter 8bigten; ende dar wertste getroest, also daste vrolic 9vorwert vers. Dus comste vter bigten in een ander water, 10heit bute. Die bute dregt di in een ander water, dat vlit 11met groten storme, ende es harde claer ende oec bi wilen 12sute. Dat water heit raste, ende dregt di in een ander,Ga naar voetnoot12 13heit troest. Dar vinste sulke genade daste di getroest 14alre wereltliker saken. Sus ver||ste vort in een ander water,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot14 15heit hopinge, dar ontfeeste trouwe, soe daste Gode 16getruwende werts ende di op hem verleetsts. Hir naGa naar voetnoot16 17comste in een ander water, dat vlit seer starke, ende es 18so sute daste sin sutecheit engeenre wis verdragen en cans. 19Sus verste vort in een ander water, dat harde sagte es; 20dar vinste gude rastinge in, ende heit di mate. Mate 21brenct di tenen watere, heit bescheidenheit; dar 22vinste vel genaden. Dat dregt di in een water dar 23wisheit ende bekennisse tesamen vliten; dar vintste 24otmudecheit, geduldecheit ende anders menge sute 25dogden. Met desen watren hebbic di een deel der 26dogde bescheiden. 27Aldus comste met groter joyen in der minnen 28geuaren. Als du dan der minnen gesmacs, so wertste 29seker ende vroe ende soe gesalwert met soe || mengerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot29 30sutecheit daste in der werelde ongerne een keiser wouts 31sin. Aldus hebbic di bescheiden wie du clemmen saut vanGa naar voetnoot31 | |
[pagina 602]
| |
1dogden in dogden, ont daste coms in der minnen, datGa naar margenoot+ 2Got es’ 3‘Nu ben ic harde vroe dat ic soe wale berigt ben van 4desen doegentliken wege ende van derre nůtter saken,Ga naar voetnoot4 5die mi harde vremde was. Nu berigt mi welc sin degeneGa naar voetnoot5 6die desen wech nit en gaen, - ocht ganten al de lide?’ -Ga naar voetnoot6 7‘Al de lide? Entrouwen, nees! Hen ganten heiden nochGa naar voetnoot7 8Joden noch valsche kersten noch niman die ongedogt 9ende sonder geloeue es.’ - ‘Ay, wie est doch metten-10genen die geloeuen ende in hoeftsonden lighen?’ - ‘Die 11missen oec dis regtes wechs, est dasse derbennen bliuen.’Ga naar voetnoot11 12‘Nu berigt mi vort: es enech gordent mensche dieGa naar voetnoot12 13desen wech mis||se?’ - ‘Jaet, vele.’ - ‘Wie machGa naar margenoot+Ga naar voetnoot13 14dat wesen?’ - ‘Dis berigt ic di aldus. Welken tit si 15comen sin ter vrogten ende souden varen din regten wech, 16metten rouwe in die bigte, so ontmutse donselech waterGa naar voetnoot16 17van scamen ende drifse weder in een ander water, heit 18valsch troest. Dar in varense alsic di besceiden wille.’ 19‘Nu berigt mi in welken leuene dese mogen wesen.’ -20‘Jn welken?’ - ‘Ja.’ - ‘Jc wane in allen leuene.’ -Ga naar voetnoot20 21‘Ami, wat segste! So ontsie ic mi datter in swarten 22clostren vel sie ende in sulken andren leuene die noit 23vor scame ter regter bigten en quamen.’ - ‘Dats waer.’ -24‘Nu berigt mi wi compt dat gestelic lide den regten 25wech miden.’ - ‘Wiltut weten?’ - ‘Ja ic.’ - ‘Jc 26bescheits di aldus. Het sin twee wege. Der een es der 27seker wech, ende geet vter vrogten in der minnen. || DenGa naar margenoot+ 28andren bescheidic di bi den watren. Ets een water ende 29heit vals trost, ende ontsprinct bi der vrogten, ende es 30scone ane te sinne, ende brenct gerne doetlike sonden. 31Omb sin scone varwe, die doch vals es an dende, so | |
[pagina 603]
| |
1scept meneg mensche in dit water, ende denct: “Ja, duGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2best jonc ende starc, scone ende rike, wis ende wale ge-3boren: sulste di seluer aldus verderuen? Din audermuderGa naar voetnoot3 4starf doch seluer. Laet een andren penitentien duen: du 5comster noch tide genuch tu. Plech dins selfs ende leideGa naar voetnoot5 6gut leuen: du magt noch lange leuen ende dins willen 7vel hebben.” Sus scept menech in valschen trost, ende 8laet die vrogte ombe dasse swar es; ende varen vort in 9een ander water, heit jdelheit. Vter idelheit varense 10tenen clostere, heit ten eigenen wille, daer wonen bru-Ga naar voetnoot10 11dere in die || heiten van Heren Selfarts regelen.Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot11 12Jn dien closter ontsprengen vif riuiren. Dirste es houerde, 13dander toren, die derde girde, die virde onkusceit ende 14die vifde ongehorsamheit. Noch ontsprengen clein riuirenGa naar voetnoot14 15in dien closter, die harde scedelic sin; dats haet endeGa naar voetnoot15 16nijt ende jdele ere, onregt eigenscap, agtersprake, mur-Ga naar voetnoot16 17mueringe ende menge quaetheide vliten in die vif riuiren. 18Ende dese vif riuiren comen telest in een groet water,Ga naar voetnoot18 19heit die zee, ende vtir zee varense in een water, heit 20die pine. Dar mutense alle comen die in desen closter 21steruen, maer wie langse dar bliuen ende welc har pin 22sie, dis en wetic nit: dat latic an Gode.’ 23‘Dits een jamerlic dinc. Nu berigt mi van desen clostereGa naar voetnoot23 24ende van desen bruderen, welcse sin.’ 25‘Gerne. Dars een || abt die heit Bruder Quaetkint, endeGa naar margenoot+Ga naar voetnoot25 26es so quaet dat hem verdrit wal te dunne, ende siet oec 27ongerne dat jman wal duet. Daer es een prior, heit Bruder 28Sonderdogt. Wat hi siet, dat kerter al ten ergsten endeGa naar voetnoot28 29leert sinen brudren al tselue. Dars een coster, die heitGa naar voetnoot29 30Bruder Cleper van der Werelde. Als hi begint te sengenGa naar voetnoot30 31van desen keisere ende van dien coninge ende van mengenGa naar voetnoot31 | |
[pagina 604]
| |
1saken die hem nit ane en gaen, so sleter telest te storme,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2soe dat niman vor hem hoern en mach. Bruder KiuenereGa naar voetnoot2 3es dar sancmester. Als hem sin ouerste jet heit duen dat 4weder sinen wil es, so begint hi te kiuen ende te sengenGa naar voetnoot4 5een honsmesse, dir enen Jode verdriten mach.Ga naar voetnoot5 6Dit sin der ambagtilde een deel; nu willic di seghen 7van den couentbruderen. Tho||eft van den couente datsGa naar margenoot+ 8Bruder Heerch; di versmaet vel dincs an clederen, anGa naar voetnoot8Ga naar voetnoot8 9gescude, an spisen, ane wandelingen ende an mengen 10dingen dat een oetmutge wal vergut name. Ende als hiGa naar voetnoot10 11deen been ouer dander legt ende begint te seghen van 12sinre heerschapheit, wie ric ende van wat geborden hiGa naar voetnoot12Ga naar voetnoot12 13ware ende wat heerheide hi hadde, ende welc een am-Ga naar voetnoot13Ga naar voetnoot13 14bagtsman hi ware ende wat hi dreue in der werelde, -Ga naar voetnoot14 15mar bedder die wile, het war hem vele nůtter. Dander 16es Bruder Toren; din mach ligt gewerren, datter hemGa naar voetnoot16Ga naar voetnoot16 17tornet. Hi heuet oec daer tu bragt dat hem niman en 18dar seghen alser mesduet. Der derde es Bruder Erge(r)-Ga naar voetnoot18 19linc; die ergert sig an guden dengen. Bruder Were heftGa naar voetnoot19Ga naar voetnoot19 20sin herte also beworren met wereltliken saken datter nit 21guts in en mach. Der || vifde, dar vel dencs an legt,Ga naar margenoot+ 22dats Bruder Druchdiseluen; die wilt weten dat hi gut sieGa naar voetnoot22 23ende also wis, wat so hi denct, dat dat dbetste sie. His 24oec vel oetmudech die wile datten niman en versmaet,Ga naar voetnoot24 | |
[pagina 605]
| |
1his oec vel gehorsam die wile tgebot na sinen wil gaet;Ga naar margenoot+ 2mar hiet hem sin meester jet duen dat hi node dade, soGa naar voetnoot2 3sage mi wale wat dar bennen ware. Der sesde dats Bruder 4Gevenst; die nempt sich ane dat hi heilech sie, endeGa naar voetnoot4 5gebart vel gestelic, ende sage vel gerne dat mi waendeGa naar voetnoot5 6dat hi guet ware, ende hort gerne dat mine loft; mar als 7min scilt, so geberter een heilgen man ongelic. Ay Got,Ga naar voetnoot7 8helpt ons allen! 9Der seuende dats Bruder Agtersprake; die wilt alle datGa naar voetnoot9 10bedegdingen dat in der weken gescit es: wie vel die bruderGa naar voetnoot10 11venie ende dese bede, ende wie heilech der||gene sie endeGa naar margenoot+ 12wie gestelic dese gebere; ende vergit al sins selfs. SprekerGa naar voetnoot12 13die wile een Aue onser Vrouwen te loue, het war hem 14vel beter. So compt dan Bruder Jdelspot ende BruderGa naar voetnoot14 15Clotere, Bruder Scempelinc ende Bruder Onnutte, BruderGa naar voetnoot15 16Tituerlis ende Bruder Jdelere, ende maken een gerugteGa naar voetnoot16 17dar Gots eere cleen ane legt. So mogen al degene die 18Gode minnen, wal vlien van den wege. 19Noch sin twee brudere, die der abt heeft vt gesant ombGa naar voetnoot19Ga naar voetnoot19 20bruder tontfane; dats Bruder Weenwoers ende BruderGa naar voetnoot20 21Clap Onnutte. Welken tit die twee begennen te predeken,Ga naar voetnoot21 22so comen degene die in desen closter willen varen, ende 23ontfaen aflat an mengen dengen; dat hen clene helpen 24sal: si beiagen dar meer dasse haren tit verlisen ende ver-Ga naar voetnoot24 25sumen har gebet.’ 26‘Nu berigt mi: war bi sal mi dese bekinnen?’ || - ‘JcGa naar margenoot+ 27segt di. Si spreken node van Gode: want sin hebbens in 28den herten nit, dar ombe sprict der mont node draf.Ga naar voetnoot28 | |
[pagina 606]
| |
1Sittens oec dar mi van Gode sprict, si gaen danne ochtGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2si keren dassel darwart, ocht si antwerden jet anders. Si 3hebben oec gerne scempwort ende sin dar na staende dat 4mis ere ende eerlic haude ende dat har crich vort gae,Ga naar voetnoot4 5oec wie quaet hi sie. Noch hebbense enen quaden sede: 6als mis warnt van hare mesdaet, so nemen sit vor euel. 7Gnůch saken sin dar mis an bekennen mach, dasse te 8Heren Selfarts closter willen.’ 9‘Nu berigt mi, ocht ieker eengen vende, wie sal icseGa naar voetnoot9 10berigten, dasse weder keren ter minnen wege?’ - ‘Dat 11segic di kurtelike: met vif dengen. Dirste es dasse gerne 12na Gode vragen; dander dasse gern van heme horen 13|| spreken; terde dasse seluer gern van hem spreken; tfirdeGa naar margenoot+ 14dasse gude lide minnen ende gerne met hen wandelen -Ga naar voetnoot14 15want der Prophete sprict: “Met den heilgen wert mi hei-Ga naar voetnoot15 16lech, ende metten verkeerden verkeert”-; tfifde dasse quade 17geselscap scuwen; want metten quaden wert mi quaet.’Ga naar voetnoot17 18‘Dats waer. Nu berigt mi van den wege die ter vorgten 19geet; want dese wech dunket mi anxstelic.’ - ‘Wiltun 20weten?’ - ‘Ja ic.’ - ‘Du coms ter vorgten met seuen 21dengen die vorgtelic sin. Dirste es daste steruen saut; 22dander daste ten ordeel muts; terde dat dordeel swar es; 23tfirde dat geregt es; tfifde dat dar engene bede en hilpt; 24tsesde datter grote pine na volgt, ende tseuende es dat 25dir pinen nemmer ende en wert. Welc mensche van desenGa naar voetnoot25 26seuen dengen nit ter vorgten en compt, || hi vert tenGa naar margenoot+ 27valschen troste, ende vlit vort in die pine, hin kere metGa naar voetnoot27 28tide weder.’ 29‘Nu bennic wal besceiden van der vorgten. Nu berigt 30mi van den riken troste, wie ic dar tů comen mach,’ -31‘Gerne. Du coms ten riken troste oec met seuen dengen. 32Dirste es dat di Got gerne ontfeet; dander datter di sondenGa naar voetnoot32 33vergeft; terde dat hir di nemmer en vermaent; tfirde dat 34die vroude groet es; tfifde dat Got scone es; tsesde dat 35so gut bi heme wesen es, ende tseuende dat mi dar | |
[pagina 607]
| |
1ewelic bliuen sal. Sus comste op den regten wech. NůGa naar margenoot+ 2rure hande ende vute ende help di seluer: so hilpt di Got.’ 3‘Nu heste mi vel guts dencs gesegt, dat elc gut menscheGa naar voetnoot3 4gern weten mach. Nu wetic wale dat mi van vragen wis 5wert: noch soudic gerne || vragen, en wouts di nit ver-Ga naar margenoot+ 6driten.’ - ‘Din dis verdrit dat mi hem vragt van guden 7dengen, dats een teken dat hem minne dier es te dirGa naar voetnoot7, 13 8tit.’ - ‘Ay, nů lere mi vragen!’ - ‘Wilte leren vragen?’ -9‘Ja ic!’ - ‘So ganc vor een holen berch ende rup inwert: 10wert: na dien daste rups, dar na wert di gantwert. Also 11est metter vragen. Wilte mi vragen nutter saken, jc ant-12werdi gerne.’ - ‘Nu berigt mi: wats orberlicts geuragt?’ -13‘Dats wie mer sich van sonden hude ende coringen weder-14stae, ende wie mer Gode ende sich seluer bekinne. Na 15alle dien saken dar Gots ere an legt, dar est gut na vragen.’ 16‘Nůn wart ic noit so wal berigt wie mi vragen soude. 17Nu geet oec an een vragen. Ay, nů berigt mi: geet jet 18meer wege te himelric wart?’ - ‘Jaet, mengerhande.’ || -Ga naar margenoot+ 19‘Ende welc mach der betste sin?’ - ‘Si sin alle gut.’ -20‘Ay, welken gincste seluer gernst?’ - ‘Jc segt di. Een 21wech dunct mi gut, ende heit der seker wech, ende dien 22wech ginc Got seluer.’ - ‘Twaren, dien wech din GotGa naar voetnoot22 23seluer ginc, di mach wal der seker wech heiten, ende 24dien wech ginc ic alregernste. Ay, nů berigt mi: wie 25mach ic din wech venden?’ - ‘Jc segt di. Din wech en 26mach niman vercrigen hen sie met armude. Want ons 27Here sprict in Dewangelie: “Di mi volgen wilt, hi verticGa naar voetnoot27 28sins selfs ende late alle dat hi heft, ende hef op sin 29cruce.”’ - ‘Twaren, nů bedorft ic wale wiser vragen. 30Nu berigt mi: wie salic mi seluer laten ende al dat ic 31hebbe? Soudic mi seluer laten, so mustic steruen; soudic 32oec laten dat ic hebbe, so mustic minre vrinde ont||herenGa naar margenoot+ 33ende must omb broet gaen. Dat war een swar denct te 34důnne. Ay, nů dut dor Got ende ontkommer min herte 35ende berigt mi wie ic mi seluer laten sal.’ - ‘Wiltut 36weten?’ - ‘Ja ic’. | |
[pagina 608]
| |
1‘Du saut di also laten daste di seluer nit en sis te dinenGa naar margenoot+ 2gemake, te dinre eren noch tegenen dengen die te dinGa naar voetnoot2 3eigenen wille behoren. Als du also dins vertegen hefs, so 4lefste al Gode ende also dat alle din were dor Gode werden 5gedaen. Aldus en beste dins selfs nit: du hefs dins ver-6tegen ende best also in Gode versonken dat di nit wernGa naar voetnoot6 7en mag, blifste stadelic drane.’ - ‘Twaren, dit beuelt 8mi wale, ende also wale dat mi dese wech harde ge-9nůglic es. Nu berigt mi wie ic min vrint sule laten ende 10al dat ic hebbe.’ - ‘Also alsic di tevoren segde: důnGa naar voetnoot10 11saut dins selfs nit sin. Dun saut || oec di seluer nit hebbenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot11Ga naar voetnoot11, 16, 17 12důn hebbes dor Gode: nog vrint noch mage, noch guet 13noch haue, noch engeenrehande sake, dun hebbes in be-14gerden datter Gots ere ende sin wille an geschie.’ 15‘Dits gut. Mag ic jet begeren te minen orbere?’ -16‘Neeste.’ - ‘Wis dat?’ - ‘Jc segt di. En saute di seluer 17nit sin, son saute di seluer nit begeren, enweder hir te 18bliuen noch hen te varne, noch desen te sinne noch dien 19te ulienne, noch engeenrehande sake en saute begerenGa naar voetnoot19 20cleen noch groet důn begerse dor Gode. Als du dan an 21din begerde denckende werts ende altoes Gots ere dren 22vints ende dien volgs, son wert din herte nemmer be-23kommert.’ 24‘Dese wech dogt mi ten jrsten swaer; nu dunct mi, 25dire in quame, hi mogt sekerlic varen.’ - ‘Dats waer. 26Want Got es een so gut tresoer, wat || mi in hem git,Ga naar margenoot+ 27dan mach nit verloren werden. Verlist een mensche hemGa naar voetnoot27 28seluer dor Gode, hi wert in Gode behauden; di sin vrint 29begeft dor Gode, hi vintse in Gode; di sin gut ge[e]ftGa naar voetnoot29 30dor Gode, hi vindet in Gode; wat ic dor Gode due ocht 31gerne dade och ict vermogte, ic vent in Gode. Jn desen 32tresoer mogtwi gern vlien met onsen scatte.’ 33‘Twaren, te derre saken es mi harde liue. Mar wie 34liuer mi tu es ende wie regt mi gewist es, so ben icGa naar voetnoot34 35doch dis onbescheiden watter mi tue brengen sule dat ic | |
[pagina 609]
| |
1mi seluer late. Alsic ride agter lande ende na den wechGa naar margenoot+ 2vrage, so vendic derre lide gnuch die also spreken: “Dats 3vr wech, vor dat dorp, ende dor die stat, ende ouer die 4strate!” mar alsic van hen come, so missic tehant. Soegedanre 5lide die mi nemen metten toeme || ende bi mi loepenGa naar margenoot+ 6ontse mi brengen op den regten wech, dir vendic luttel.’ 7‘Mi dunct daste gerne wist van derre saken.’ - ‘Dats 8waer.’ - ‘Der jrste wech es daste hebs twee bekennisse. 9Ten jrsten beken di seluer. Als dv dan di seluer bekens 10ende so grot gebreken an di vins, so sal di wonderen 11waste an di seluer gemint hebs. Dar na saute Gode be-12kennen. Alste Gode dan bekens dut hi so gut es ende so 13grote sekerheit an heme leget, so wertste vro daste di 14seluer magt laten ende in Gode vlies met alle dinen saken.’Ga naar voetnoot14 15‘Wie salic mi seluer bekennen?’ - ‘Jc segt di. Met 16vif dengen. Dirste es daste arm best; dander daste cranc 17best; terde daste quaet best; tfirde daste vel sculdech 18best, tfifde daste onscoen best.’ - ‘Du hefs mi seer 19gescouden; es dit wa||er, so bennic sere bedrogen an miGa naar margenoot+ 20seluer. Want ic waende ric ende scoen wesen, starc ende 21dogentlic. Nu berigt mi: war ombe ben ic arm?’ - ‘Die 22nit guts en heft, es di arm?’ - ‘Jaer’. - ‘So beste 23arm. Dun hefs cleder noch spise, penninch noch penwertGa naar voetnoot23 24van di seluer. Pruue: wat brechste here, ende wat sauste 25hen vuren? Alt gut daste hefs, dat hefste van Gode: sin 26est, hi geuet, hi nemet. Nů seg ochte arm sis.’ 27‘Dat weet Got, jaic! jc ben arm. Nu sege mi: warGa naar voetnoot27 28ombe ben ic cranc?’ - ‘Gerne. Bescheide mi tirsten dis 29ic di vrage. Magte vele arbeiden ongeten ende ongedronken?’ 30- ‘Neenic.’ - ‘Magte di coringen verweren?’ -31‘Qualic.’ - ‘Magte di sonden verweren?’ - ‘Neenic.’ -32‘Magte din eigenen wille wederstaen?’ - ‘Neenic.’ -33‘Magte de doet wederstaen?’ - ‘Neen ic.’ - ‘Wis beste 34dan starc?’ 35||‘Du segs waer: ic ben cranc. Nu berigt mi: war ombGa naar margenoot+ 36ben ic quaet ende ongetruwe?’ - ‘Es dergene quaet ende | |
[pagina 610]
| |
1ongetruwe di sonder doget ende ereloes es?’ - ‘Jaer.’ -Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2‘So beste quaet.’ - ‘Wis dat?’ - ‘Jc segt di. Noit en 3wart dogt so clene diste van di seluer mogs hebben. DuGa naar voetnoot3 4hefs oec din ere dec verloren, wantste decke weder Gode 5hefs gedaen, dinen regten Here; ende dagelics wertsteGa naar voetnoot5 6ereloes, want du dagelics weder hem dues.’ 7‘Du segs waer. Jc vende so vel gebreken an mi dat ic 8luttel op mi seluer agten mach. Ay, nů sege mi dog: 9war ombe ben ic onscone: want mi dogte dat ic harde 10scone ware.’ - ‘Dogdi dis?’ - ‘Jaet.’ - ‘Nu pruue 11dan an di seluer: du best ouertrect met eenre hut, ende 12wat dar onder es, dats onscone. Pruue: wat gaet di uten 13oegen, vter nasen, vten monde, vten oeren? Jc swige dis 14dat grouer es. || Dus magte weten de scoenheit van denGa naar margenoot+ 15vlesche.’ 16‘Twaren, nů wondert mi wat ic an mi so lange gemint 17hebbe. Nu sege mi van der scout: war ombe ben ic so 18vel sculdech?’ - ‘Dat merct aldus. Dv souts Gode 19gedint hebben van kinschen dagen: waste dis versumt 20hefs, dat beste sculdech; ende alle dat di Got heft gedaen 21ende dagelics duet an te versten din scout, an weder 22trecken van sonden, an te brengen in dogden, an daste 23dagelics bedarefs, ombe alle dit beste sculdech Gode teGa naar voetnoot23 24louene, Nogtan swigic van dien dat hi seluer dor di leet. 25Sus en kanstune nemmer vergelden met danken noch met 26louen, an hulpen di louen ende danken alle menschen.’ -Ga naar voetnoot26 27‘Du segs waer. Dat wet Got, mi dunct dat ic sere be-28drogen was die wile ic mi seluer nin bekande.’Ga naar voetnoot28 29‘Noch gaet || een wech te himelric wart die utermatenGa naar margenoot+Ga naar voetnoot29 30guet es, ende heit der richtwech. Ende es pinlic drenGa naar voetnoot30 31te, comene, mar als mer dren compt ende een wil geuert, 32so wert hi so sute ende so segte dat mi in enen dage op 33dien seluen wege himelric nare compt dan op anderen 34wegen jn enen jare.’ - ‘Twaren, dien wech wistic 35gerne.’ - ‘Op dien wech en mach niman comen dan | |
[pagina 611]
| |
1met drin dengen. Dirst es dat der mensche kenne watGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1Ga naar voetnoot1 2Gots wil es; dander dat hi sinen wille an Gots wil sette; 3terde dat hir stadech in bliue. Die den wille ons Heren 4kent, ende nit derna en werct, din vert nit den rigtwech; 5die sinen wille set an Gots wille nů, ende morgen weder 6trect, ende Gode nit en louet an allen dengen die hem 7tu komen, sonder dar sonde in legt, din || vert nit dinGa naar margenoot+ 8rigtwech.’ 9‘Dits gut. Nu berigt mi: wie magic weten wat Gots 10wil sie?’ - ‘Wie?’ - ‘Ja!’ - ‘Dat es Gots wille dat 11mi gehorsam es, want hi seluer gehorsam was. Du saut 12dat weten dat noit sake en geschide noch geschin en sal, 13sonder sonde allene, hen sie al Gots wille. Din ouerste 14heit di dit och dat duen, wertste gescouden ocht geloft, 15beste siec ocht gesont, wertste versmaet ocht geert, blifste 16hir ocht verste henne, din vrint blif bi di ocht hi var 17van di, hi sterue ocht hi leue, mi du di gut ocht quaet -18allet est Gots wille van alle desen vorgesproken dengen.’ 19‘Wie mach dit sin? Du sprics aldus, dat ic gescouden 20werde ende siec ben ende mi quaet geschiet, dassie Gots 21wille. Dis en westic nit. Nu berigt mi: war omb es dat 22Gots wille? ende || wie sallic minen wille dar tu brengenGa naar margenoot+ 23dat ic dese saken vor gut neme ende minen wil geheelGa naar voetnoot23 24an Gode sette ende dar ane stedeg bliue?’ - ‘Jc segt di. 25Got es so getruwe ende heft dine salecheit so gutlike 26begert ende heft di so lief datter di nemmer sake tue en 27sent noch ouer di en gehenct hin duet allet dor din guet. 28Mar dan besech dasttut liflic ontfaes ende wislic orbers.Ga naar voetnoot28 29De gigte ons Heren es bescheiden ende met gewigte, marGa naar voetnoot29 30dontfancnisse der menschen dats decke sonder lifde endeGa naar voetnoot30 31sonder danc. Wat mags dan Got dat wi thonech bergen 32onder galle, ende netelen planten dar rosen souden wassen? 33Het geschiet wale dat di sulke sake quaet důnct, en(de)Ga naar voetnoot33 34also quaet dastur nit guts in en vins na dinen senne. 35Dan saute dencken aldus: “Got es so guet ende so wis 36ende heft so vel || guts dor mi gedaen dat icken emmerGa naar margenoot+ | |
[pagina 612]
| |
1louen wille van alle dien datter mi tu sent.” Dan wistGa naar margenoot+ 2di Got an dien seluen dengen die di ten jrsten so quaet 3dogten, daste vel dins vromen drin vints. Sent Got so 4getruwe es ende so gutlic met ons werct ende alle denc 5ons te gude duet, so set din herte also volkomelic an 6heme, wat sore di sent, dat di dat dlifste sie te dir tit. 7Sus saute dinen wil setten an Gots wille.’ 8‘Nu danckis Gode dat ic so wale geleert ben van derre 9nutter saken, die mi harde vremde was. Nu willic di 10vragen van volkomenheide, war ane die legt.’ - ‘Mi 11dunct, du wilt clemmen van dogden in dogden.’ - ‘Dats 12waer.’ - ‘Jc wil di helpen. Also alsic di hir vor segde, 13wie mi Gode louen soude, wat mi dor Gode hebben soude 14ende wat mi dor Gode laten || soude ende wie mi GodeGa naar margenoot+ 15bekennen soude, ende der mensche sinen wille an GodeGa naar voetnoot15 16setten soude, dits al volkomenheit. Ende noch sin twee 17denc dire tu horen. Deen es, als mer ons onregt dut an 18dengen dar wi schadagt an mogen werden, dat wi ons 19dis nit te sere en verbliden; dander es, als ons saken tů 20komen die ons te groten vromen comen, dat wi die nit 21euele en ontfaen. Dits volkomenheit, also alsic di seghen 22wille. Di ons loft ende prist, di duet ons onregt. Wilwi 23ons dis verbliden, soe dat wis ons verheffen, dats ons 24scedelic. Dander es, die ons scilt ende versmaet ende pint, 25die duet ons regt. Constwit ten regt verstaen, het bregtGa naar voetnoot25 26ons drirehande gauen: dirste dat ons pin gemenret worde; 27dander dat ons loen gemeret worde; terde dat || wi GotsGa naar margenoot+ 28wapen dragen souden die hi seluer druch.’ 29‘Dis en wistic nit dat sulke genade an desen dengen 30lach. Nu sege mi: wat ben ic dan sculdech dengenen di 31mi scilt ende versmaet ende pint? ende wat ben ic scul-32dech dengenen die mi loft ende prist ende mins willenGa naar voetnoot32 33volgt?’ - Jc segt di, bi enen gelicnisse van den keisere. 34Nu pruue, och der keiser sprake: ‘Jc wil varen te PulgenGa naar voetnoot34 35wart. Di na mi compt din seluen wech din ic vare, vint 36hi mi, jc wilne nemen tenen sone ende wil hem geuen | |
[pagina 613]
| |
1half min rike,’ ocht der keiser dit sprake ende du warsGa naar margenoot+ 2een werelic man ende nams gem gut ende wouts na 3keiser varen, weder waer di liuer dat mer di wisde op 4den regten wech din der keiser vuer, ocht dat mer di 5wisde van den regten wege op den wech onder tkeisers 6viende?’ - ‘Mi || war liuer dat mer mi wisde op denGa naar margenoot+ 7regten wech.’ - ‘Wart dan?’ - ‘Jaet.’ - ‘Du saut 8dat weten, degene die di scelden ende versmaden ocht 9pingen, din beste sculdech dastus mins.’ - ‘WarGa naar voetnoot9Ga naar voetnoot9 10omb?’ - ‘Si wisen di den regten wech din der ouerste 11Keiser seluer ginc. Die di louen ende prisen ende dins 12willen volgen, dar Gots ere nit ane en legt, si wisen di 13op den wech die ten vienden Gots geet ende ter ewe-14liker pinen.’ 15‘Dis en wistic nit. Nu berigt mi: wie sallic ontfaen 16versmaheit ende pine volkomelike, also datter Gots ere 17in lighe?’ - ‘Gerne. Als di pine ocht versmaheit tu 18compt, son sege nit dastus werdech sies, mar sege aldus: 19“Geloft sieder, liue Got, derre groter genaden die mi nůGa naar voetnoot19 20geschiet es, dir ic noit en verdinde, dat ic die wapen 21dragen mut, Here, di gi seluer drugt.” Als mer di oec 22prist ende loft, so sprect jamerlic || tonsen Here: “DeseGa naar margenoot+ 23teganclic vroude ende dese onuromelic ere, Here, die nem 24an mi, omb din groet genadecheit.” Aldus saute teganclic 25ere ende lof ontfaen also dat di ene pine ende ene martel 26sie: aldus ontfaste elc na sinen regte. 27Noch sin twe denc die van regte behoren ter volko-28menheit. Deen es daste Gode wal getruwes; dander es 29daste Gode getruwe sis.’ - ‘Wie sal ic Gode getruweGa naar voetnoot29 30werden?’ - ‘Jc segt di. Pruft alle sin werc dire gewargt 31heft ende dagelics werct, wie dor trouwelic hi werct met 32allen dengen. Sent win soe getruwe venden ende hi soe 33trouwelic met allen dengen werct ende gewargt heft, ende 34hi niman en beswict noch beswiken en sal di hem getruwe 35es, war ombe en soutste hem dan nit getrůwen?’ | |
[pagina 614]
| |
1‘Nu sege mi: war ane sallic Gode ge||truwe sin?’ -Ga naar margenoot+ 2‘Du saut Gode getruwe sin an allen dengen, ende son-3derlike an negen. Ten jrsten an hem seluer, also daste 4nit so lif en hebs so heme, ende, waste lif hebs, dastut 5lif hebs dor heme. Ten andren male saute Gode getruwe 6sin ane Marien, sinre Muder, soe daste hem dancs der 7groter eren dire har gedaen heft ende dastun oec mins dor 8haren wille. Want dats waer dat elken kende sagt duet 9dat mer sin muder eert. Ten derden male saut hem 10getruwe sin an sin englen, ende saut hem dancken der 11eren dire hen heft gedaen, ende der groter glorien dise 12besitten. Ten virden male saute hem getruwe sin an den 13silen die in den vegfur sin, ende saut hem ernstelic bidden 14dat his verloesen wille. Ten viften male an den sonderen, 15dasse || Got bekere. Ten sesden male an allen gestelikenGa naar margenoot+ 16liden, dasse Got behude ende sterke in guden leuen. Ten 17seuenden mal an din mesterscap, daste die getruwelic 18mins. Ten agden male an der geselscap darste mede woens, 19daste dir getruwe sies. Ten negenden male ende ten lesten 20saute Gode getruwe sin an dordene darde in best, also 21daste gerne ende liflic derbennen woents, ende doch anderGa naar voetnoot21 22orden nine versmaes.’ 23‘Nv berigt mi: ocht een bruder ware, als dec geschiet, 24ende worde dis te rade dat hi varen woude in een ander 25ordene, wie salre dat duen alsoe dat der wil ons Heren 26dran geschie, ende en genugde noch sin eigenen wille nit 27dren en suke?’ - ‘Hir est gut na vragen; dis berigt ic 28di wie mi werken sal met dien dengen also dat Gots || eerGa naar margenoot+Ga naar voetnoot28 29sie ende der euel gest den mensche nin bedrige. Het sinGa naar voetnoot29 30vif denc, vinste derre enech in din ordene, so saute gaen 31te guden liden die wis ende gestelic sin, ende saut hen 32vor leghen, ende saut dan hars roets leuen. Dirste es, 33beste met symonien ontfaen. Dander es och din orden soe 34vercrenct es dat mir niet in en helt dat mir van regt in 35hauden sal. Terde es och din geselscap so quaet es dasse 36nit regte en leuen, ende dastuse berigten en cans noch 37te regten dengen brengen. Tfirde es och din ordene te 38segte es, ende di nit anders dren en wert mar dasse di | |
[pagina 615]
| |
1te ligte es. Tfifde es daste tevoren weten saut wie velGa naar margenoot+ 2du Gots ere in ene ander ordene werken mogs vor in 3de dine. 4Van desen vif saken die di vore gesegt sin, als du derre 5enech in din orden vins, so saute kisen enen guden || manGa naar margenoot+ 6ochte twee die bescheiden ende wis sin ende Gode minnen, 7ende din saut clarlic seghen wat di were ende hindereGa naar voetnoot7 8ende welc din begerde es; ende, wat di degene dan 9raden, dat due. Want, getruste Gode teregte, si sulen 10di geuen den betsten raet ende dar Gots ere ende lof 11meest an legt, in dien daste hen clarlic segs wat din 12werringen ende din begeringen sin. Want hets onmogelic 13datter artsetere den siken hilpt die hem sin wonden bergtGa naar voetnoot13 14ende verhilt. Also wart onmogelic dat di jman raden 15mogte, duen openbarest hem din werringe ende dinGa naar voetnoot15 16begeringe.’ -Ga naar voetnoot16 17Dese vif saken bedarf elc mensche wale te merken dieGa naar voetnoot17, 28, 30 18sin leuen wandelen wilt. Want der euel gest volgt ons 19na met drin dengen als wi ons jrst begeuen, ende oec 20met mengen andren quaden treken. Ten jrsten besteterGa naar voetnoot20 21ons met quader ge||lost weder te keerne in der werelde.Ga naar margenoot+ 22Dar na pinter hem ons orden te verleidene. En canre 23met desen tween an ons nit gewennen, so comter metten 24derden. Dats ene anxstelike becoringe die al de lide nit 25verstaen en connen. Want hi raet ons dat wi vel waken 26ende vasten ende beden ende ander abstinentien duen dar 27ombescheidenheit in legt. Ocht hi raet ons in ander orden 28te varne; ende als hi dan sulken mensche vt brenct, 29so legt hi hem vore wie hart sin orden was, ende wie sute 30dit leuen es; ende brenct sulken mensche in so groten 31twiuel dat hin bi wilen altemale verkeert ende behelt in 32sinen strecke. Hir ombe est guet wiser ende guder lide 33raet volgen. 34Nu geue ons Got derre leringen ende desen rade also 35te volgen ende Heren Selfarts regel te scuwen soe dat || sinGa naar margenoot+ 36ere sie ende ons beheldenisse. Amen. |
|